ضعف های مدیریتی در صنعت برق و توجیهات همیشگی

یادداشت مدیرمسئول: در روزهای گذشته دوباره مدیران برقی با انجام مصاحبه هایی و با فرار به جلو و متهم کردن مردم به سهل انگاری در صرفه جویی و یا پایین بودن قیمت برق ضعف های مدیریتی و مشکلات بوجود آمده را از خود دور کرده و در پی متهم کردن دیگری هستند. مدیران برقی باید بپذیرند که وضعیت نابسامان و ضعف های فعلی ناشی از عملکرد ضعیف آنها بوده است و مردم و بدنه صنعت برق چنین رویکردی را برنخواهند تافت.

ستار محمودی قائم مقام وزیر نیرو  در حاشیه مراسم افتتاحیه رسمی اجرای مرحله اول پایلوت طرح فهام (فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی) با ادبیاتی خاص مردم را به سهل انگاری در صرفه جویی متهم کرد و گفت: نگاه مردم ما به مقوله مصرف اعم از آب و برق و انرژی و سایر موارد، نگاه توأم با سهل انگاری است؛ در حالیکه کشوری که از فاز در حال توسعه به توسعه یافته راه پیدا می‌کند، باید به شیوه‌های مصرف و بهره وری واقف باشد و آنرا بکار بندد.

قائم مقام وزیر نیرو در حالی مردم را به سهل انگاری در این زمینه متهم می کند که خود و مجموعه ای از مدیران فعلی وزارت نیرو بهتر می دانند مردم بیشتر از خود آنها دغدغه صرفه جویی و مدیریت مصرف برق و آب را دارند. مردم ما بدون هیچ حمایتی از سوی وزارت نیرو با راه اندازی کمپین های مختلفی سعی در ترغیب بیشتر به صرفه جویی در مصرف آب و برق کرده اند. کاری که تبلیغات کم اثر و ناکارآمد وزارت نیرو در این زمینه نکرد و بیشترین فایده آن واریز کردن میلیاردها تومان از بودجه وزارت نیرو به جیب صداو سیما بوده که بعد از روی کار آمدن مدیرکل روابط عمومی جدید نیز این روند شدت گرفته است.

در اظهار نظر دیگری مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای تهران گفت: "عدم دریافت قیمت واقعی برق، صنعت برق را در خدمات رسانی و اجرای پروژه‌ها دچار مشکل می‌کند، علاوه‌بر این نیز مشکلاتی در حوزه خاموشی ایجاد خواهد کرد که باید تدابیر اساسی برای آن اندیشیده شود".

اظهار نظری که از همین الان برای توجیه کردن خاموشی های تابستان آینده شروع شده است. قیمت پایین برق در ایران و فاصله معنادار آن را هزینه واقعی تولید و توزیع آن در کشور به بزرگترین چالش دولتمردان در این عرصه تبدیل شده است. این فاصله منجر به بدهی های سرسام آور وزارت نیرو به پیمانکارن و بانک های کشور شده است. اما آیا از همین ظرفیت و میزان درآمد فعلی به درستی استفاده شده است؟

صنعت برق بیش از آنکه از کمبود منابع مالی رنج ببرد از ضعف مدیریتی و عدم استفاده بهینه از منابع موجود رنج برده و بسیاری از مشکلات فعلی ناشی از سیاست های غلط و برنامه ریزی های نادرست در ادوار گذشته و حتی همین چند سال اخیر بوده است.

باید گفت اگر پول به اندازه ای باشد که کفاف سعی و خطای مدیران را دهد دیگر هر کسی هم بجای این مدیر فعلی باشد می تواند از پس این نوع مدیریت برآمده و پز مدیریت دهد. در کشورهای توسعه یافته مدیران را به خاطر کارهایی که میتوانسته اند انجام دهند و نکرده اند توبیخ می کنند اما در کشور ما همین که بتوانند به حداقل ها برسند مورد تشویق و تمجید قرار می گیرند.

وزارت نیرو نباید عدم مدیریت خود و کمبود تولید برق را با صرفه جویی در مصرف برق به خاطر بالا رفتن قیمت آن توجیه کند چراکه در صورت واقعی شدن قیمت برق، مردم تامین صد درصدی برق و با کیفیت استاندارد را طلب خواهند کرد. نمی توان قیمت را واقعی کرد ولی با همان کیفیت و امنیت قبلی برق مردم را تامین نمود.

در شرایط فعلی وزارت نیرو عدم مدیریت خود و کمبود تولید را با پایین بودن قیمت برق و به دنبال آن عدم صرفه جویی مردم در مصرف برق توجیه می کند. توجیهی که از نظر عموم و جامعه پذیرفته نخواهد بود چراکه قیمت پایین تر برق و رشد مصرف بالاتر برق در سال های گذشته نیز موجب خاموشی و کمبود برق نشده بود.

در این شرایط که قیمت برق واقعی نیست و تلفات در شبکه برق این خیلی بالاست؛ مدیرت مصرف برق با فرهنگ سازی و اصلاح ساختار شبکه امکان پذیر خواهد بود نه اینکه یکطرفه به قضاوت نشسته و بار عدم مدیریت خود را به دوش مردم انداخته که با گران شدن آن بخواهیم مصرف را پایین آورده و کمبود تولید را اینگونه پاسخ دهیم.

سوال این است که چه تضمینی است با واقعی شدن قیمت برق باز هم وزرارت نیروی فعلی بتواند پاسخ گوی نیاز مردم باشد؟ ما عادت کرده ایم که در شرایط عدم رقابت و انحصار اقتصادی پول های گزاف بابت اجناس بی کیفیت بدهیم. این انحصار چه در پوشاک و خوراک باشد و چه در خودرو و برق باعث می شود تا حتی با گرفتن هزینه بالاتر از ارزش فعلی آن، شاهد تغییر کیفیتی در کالای مورد درخواست عموم نباشیم. اعتراضات اجتماعی به خودروهای بی کیفیت صفر باعث شده تا مدیران این عرصه به خود  آمده و در پی افزایش کیفیت و کاهش قیمت برآیند.

وزیر فعلی وزیر صنعت،معدن و تجارت که این روزها با انتقادات فراوانی در زمینه کیفیت خودروهای داخلی روبه رو است با خاطرای از دوران مدیریتش بر توانیر می گوید: وقتی در زمان جنگ در دو مرحله در شرکت توانیر مشغول به کار شدیم قیمت برق در آن زمان یک ریال به فروش می رسید و در حدود 30 ماه که بنده در توانیر مشغول به فعالیت بوم این قیمت تغییر نکرد چراکه معتقد بودیم تا راندمان و بهره وری خود را بالا نبرده و به کشورهای تراز اول نرسانده ایم نباید قیمت برق را تغییر دهیم و آنرا بالا ببریم. این در حالی بود که در همان چند سال قیمت تولید برق افزایش یافت اما ما قیمت برق را بالا نبردیم.

به نظر نمی رسد وزارت نیرو حتی با واقعی شدن قیمت برق بتواند تغییری در سیستم و رویکرد خود داشته باشد و هزینه سعی و خطا و اشتباهات مدیریتی را مردم به دوش خواهند کشید. مدیران ارشد برق نه تنها بخاطر مشکلات پیش آمده از مردم عذرخواهی نکرده بلکه آنها را مدام متهم به عدم همکاری و همراهی می کنند و ضعف های خود را با کمبود بودجه، عدم همکاری، مشکلات ساختاری، مشکلات قانونی، گرم شدن هوا، سرد شدن هوا، کمبود نیرو و...می پوشانند.