تشریح وضعیت و آمار انرژی های خورشیدی در مشهد

بر این اساس از سال ١٩٥٤ میلادی که دانشمندان ابزاری به نام سلول فتوولتائیک سیلیکونی را توسعه داده و نخستین سلول خورشیدی را به منظور تولید برق کافی از طریق نور آفتاب برای تجهیزات الکترونیکی فراهم کردند، تا امروز این عرصه شاهد پیشرفتهای کاربردی زیادی در سطح جهان بوده است.

به گزارش برق نیوز انرژی فتوولتائیک به تبدیل نور خورشید به الکتریسیته از طریق یک سلول فوتوولتائیک گفته می شود که بطور معمول توسط یک سلول خورشیدی انجام می شود. سلول خورشیدی یک ابزار غیرمکانیکی است که بطور معمول از آلیاژ سیلیکون ساخته می شود.

اواسط دهه ١٩٥٠ میلادی نخستین ساختمان اداری تجاری در جهان که با آبگرمکن خورشیدی کار می کرد طراحی شد و این روند تداوم یافت تا اینکه در سال ١٩٨٦ بزرگترین نیروگاه حرارتی خورشیدی آن زمان در کالیفرنیا راه اندازی شد.

در تداوم این روند هم اینک کشورهای پیشرو در این عرصه همچون آلمان، ایتالیا، ژاپن، اسپانیا و آمریکا بطور متوسط هفت تا 10 درصد انرژی برق مصرفی خود را از طریق سلولهای خورشیدی تولید و تامین می کنند و اخیرا چین پرجمعیت ترین کشور جهان نیز به این جمع پیوسته است.

بر این اساس در کشورهای مختلف میزان تقاضا برای استفاده از انرژی خورشیدی رو به افزایش است بطوری که ظرفیت ایجاد شده برای تولید انرژی خورشیدی در جهان تا پایان سال 2010میلادی به 37 گیگاوات رسید.

چین با تولید 23 درصد از انرژی خورشیدی جهان در این زمینه پیشتاز است و کشورهای اتحادیه اروپا نیز در سال 2009 میلادی حدود 15 مگاوات برق خورشیدی تولید کردند.

* انرژیهای خورشیدی در ایران
ایران در منطقه ای واقع شده که به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در بین دیگر نقاط جهان در بالاترین رده ها قرار دارد. میزان تابش خورشید در ایران بین هزار و 800 تا دو هزار و 200 کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده است.

بر این اساس در ایران بطور متوسط سالانه بیش از 280 روز آفتابی وجود دارد که رقم بسیار قابل توجهی برای بهره گیری از انرژی خورشید است.

برنامه کلان جمهوری اسلامی ایران استفاده بهینه از منابع انرژیهای فسیلی و ارتقاء میزان بهره برداری از منابع متنوع انرژیهای تجدیدپذیر جهت تامین بخشی از نیاز روزافزون انرژی کشور است.

به همین منظور سازمان انرژیهای نو ایران از سال ١٣٧٤ عهده دار پرداختن به این مهم بوده است.
اواسط سال ١٣٨٥ نیز با تغییر ساختاری در وزارت نیرو و ایجاد معاونت برق و انرژی، عملا دفتر انرژیهای نو حوزه ستادی وزارت نیرو در این سازمان ادغام شد.

*حمایت دولت از گسترش انرژی خورشیدی
قرار است تا پایان برنامه ششم توسعه پنج درصد از انرژی مورد نیاز کشور از منابع تجدیدپذیر تامین شود. جهت تحقق این امر دولت طرحهای مختلفی جهت مشارکت مردم در نظر گرفته است.

دولت در بخشهای درآمدی لایحه بودجه سال 1394 وزارت نیرو را مکلف کرده است به ازای هر کیلووات ساعت برق فروخته شده 30 ریال از مشترکین برق باغ شهرها و خانه باغهای ویلایی دریافت کند. در بخش هزینه ای بودجه این سال نیز مصوب شده حداکثر تا سقف چهار هزار میلیارد ریال از همین محل صرفا بابت حمایت از توسعه و نگهداری شبکه های برق روستایی و تولیدی برق تجدیدپذیر توسط شرکت توانیر هزینه شود.

سال 93 نیز دو هزار میلیارد ریالی به توسعه انرژیهای تجدیدپذیر اختصاص یافت که هزار میلیارد ریال آن مختص به استفاده از انرژی خورشیدی در روستاها بود.

* مشهد و انرژی خورشیدی
مشهد از حدود 300 روز آفتابی در طول سال برخوردار است و بدین لحاظ خراسان رضوی به همراه استانهای کرمان و یزد بهترین نقاط در ایران برای تولید انرژی خورشیدی محسوب می شوند.

سامانه های تولید برق از نور خورشید در روزهای ابری نیز برق تولید می کنند اما تولید آنها ممکن است تا 70 درصد کاهش یابد.

در مجموع تولید 9 هزار کیلووات ساعت انرژی خورشیدی معادل صرفه جویی در مصرف سه هزار لیتر سوخت فسیلی، کاهش تولید هشت هزار و 125 کیلوگرم کربن آلاینده هوا و نیز برابر با کاشت 312 اصله درخت است.

* فعالیتهای دولت جهت فرهنگ سازی
دولت طرحهای مختلفی را برای جذب مردم به سرمایه گذاری در زمینه تولید انرژی خورشیدی اجرا کرده است.

مجری طرح نیرورسانی و تملک دارایی شرکت توزیع برق شهرستان مشهد در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: انرژیهای تجدیدپذیر شامل خورشید و باد از آغاز سال 1392 در بودجه کشور تحت عنوان نصب سامانه های خورشیدی مطرح و مورد توجه قرار گرفته است.

مهندس عباس آذری افزود: اجرای این طرح در همان سال و در نخستین گام برای فرهنگ سازی، در مشهد از مدارس و مساجد و با 100 درصد یارانه دولتی آغاز شد.

وی گفت: بر این اساس کار در 20 دبیرستان و هنرستان در هر کدام با ظرفیت تولید پنج کیلووات ساعت انرژی برق و نیز شش مسجد بزرگ در سطح شهر مشهد با نصب پنلهای خورشیدی شروع شد.

مجری طرح نیرورسانی و تملک دارایی شرکت توزیع برق شهرستان مشهد افزود: سال 1392 ظرفیت حدود 300 کیلووات ساعت با سهمیه مشترک خانگی به مشهد اختصاص یافت شد که طبق طرح به ازاء هر مشترک برای هر کیلووات ساعت 55 میلیون ریال یارانه دولتی تخصیص داده شد که برابر با 50 درصد کل هزینه و 50 درصد باقیمانده بر عهده مشترک بود.

وی ادامه داد: با نصب خانگی، مدارس و مساجد در مجموع تولید 328 کیلووات ساعت انرژی در مشهد طی همان سال محقق شد.

آذری گفت: به علت عملکرد موفق مشهد بیشترین ظرفیت کشور در سال 1393 به این شهرستان تخصیص یافت و ظرفیت آن تا 750 کیلو وات افزایش یافت.

وی افزود: در این سال با کاهش هزینه نصب، یارانه دولتی نیز به 40 میلیون ریال کاهش یافت و 50 درصد باقیمانده را مشترک پرداخت می کرد.

مجری طرح نیرورسانی و تملک دارایی شرکت توزیع برق شهرستان مشهد ادامه داد: طی دو سال در حوزه شرکت توزیع برق این شهر سامانه های خورشیدی جهت تولید حدود 735 کیلووات انرژی برای 144 مشترک از تمام تعرفه ها نصب شد.

وی گفت: در طول دو سال حوزه شرکت توزیع برق مشهد به منظور تولید حدود 735 کیلووات انرژی خورشیدی برای کل تعرفه ها نصب شد. در سال 92 برای 132 مشترک و از سال 93 تاکنون برای 12 مشترک پنل خورشیدی نصب شده است.

*خرید برق تولیدی از مشترک
مجری طرح نیرورسانی و تملک دارایی شرکت توزیع برق شهرستان مشهد گفت: دولت برای سال 1394 روش سومی در نظر گرفته است که در آن یارانه حذف می شود ولی برق تولیدی به صورت تضمینی توسط توانیر از شهروندان خریداری می شود.

وی افزود: این طرح در دو مرحله تولید صفر تا 20 کیلووات و 20 تا 100 کیلووات ابلاغ شده است.
آذری ادامه داد: مشترکینی که تولید انرژی خورشیدی آنها بین صفر تا 20 کیلووات ساعت باشد طی قرارداد تضمینی 20 ساله هر کیلووات ساعت انرژی تولیدی از آنها با قیمت 9 هزار و 770 ریال توسط توانیر خریداری می شود.

وی گفت: از سال 1393 یکی از شرکتهای زیرمجموعه شرکت توزیع برق مشهد سلولهای خورشیدی را با ظرفیت 10 مگاوات در سال تولید می کند.

او افزود: در همین سال در زمینه نصب پنلها نیز دوره های آموزشی برای تمامی شهروندان داوطلب شامل کارشناسان شرکت توزیع مشهد، پیمانکاران و مجریان برگزار شد.

مجری طرح نیرورسانی و تملک دارایی شرکت توزیع برق شهرستان مشهد ادامه داد: هم اینک پنج پیمانکار با شرکت توزیع برق مشهد قرارداد دارند و مشترکین جهت نصب پنلها خورشیدی به این پیمانکاران معرفی می شوند.

وی گفت: برای نصب چهار پنل خورشیدی جهت تولید یک کیلووات ساعت انرژی حدود 70 میلیون ریال هزینه و بین 9 تا 12مترمربع فضا لازم است.

* مزایا و معایب سامانه های خورشیدی
مجری طرح نیرورسانی و تملک دارایی شرکت توزیع برق شهرستان مشهد گفت: مهمترین مزیت مولدهای خورشیدی این است که هیچ مشکل زیست محیطی ندارد و علاوه بر آن پس از نصب، نگهداری این سامانه ها نیز هزینه بر نیست.

وی افزود: هرچند عمر سلولهای خورشیدی معمولا بین 20 تا 25 سال تعریف شده اما معمولا این پنلها تا 30 سال مورد استفاده قرار می گیرند. پنلهای خورشیدی در دوره عمر تعریف شده با 80 درصد بازده و بعد از این مدت نیز با بازده حدود 60 تا 70 درصد، برق تولید می کنند.

آذری گفت: برق تولیدی این پنلها DC یا مستقیم است لذا قابل استفاده خانگی نیست هرچند بسیار قوی است اما سیم کشیها بگونه ای است که هیچگونه خطر برق گرفتگی ندارد.

در جریان مستقیم(DC) اندازه جریان ثابت است، برخلاف آن در جریان متناوب(AC) اندازه جریان به صورت چرخه ای تغییر می کند.

وی با اشاره به دو عامل منفی حرارت و گرد و غبار در کارکرد پنلها نیز گفت: در گرمای بیش از حد، بازده سامانه پایین می آید لذا بهترین فصل برای تولید برق توسط سامانه های خورشیدی پاییز و بهار است.

* نحوه تقاضای نصب پنلهای خورشیدی برای شهروندان
مجری طرح نیرورسانی و تملک دارایی شرکت توزیع برق شهرستان مشهد در مورد نحوه ثبت نام برای این طرح گفت: فرایند ثبت نام جهت مشارکت در اجرای طرح انرژیهای تجدیدپذیر به صورت غیرحضوری است لذا متقاضیان می توانند به پورتال شرکت به آدرس http://www.meedc.ir/ مراجعه کرده و ثبت نام نمایند.

وی افزود: ماموران شرکت برق پس از ثبت نام اینترنتی متقاضیان، با مراجعه به محل امکان نصب را بررسی نموده و در صورت تایید جهت نصب سامانه اقدامات لازم صورت می گیرد.

آذری ادامه داد: البته طرح محدود به انرژی خورشیدی نیست و کل منابع تجدیدپذیر را شامل می شود.

وی گفت: در مشهد بر روی انرژی باد هم می توان سرمایه گذاری کرد که در صورت وجود تقاضا، شرکت برق با قرارداد خرید تضمینی برق تولیدی با نرخ مخصوص از این طرح نیز استقبال می کند.
شرکت توزیع برق شهرستان مشهد یک میلیون و 400 هزار مشترک با مصرف سالانه شش میلیارد کیلووات ساعت انرژی دارد.