تأثیر سرمایه‌گذاری غول انرژی ترکیه بر دولت روحانی چیست؟

پایگاه اینترنتی المانیتور در گزارشی نوشت: شرکت انرژی بین‌المللی «یونیت اینترنشنال» ترکیه با وزارت انرژی ایران برای ساخت 7 نیروگاه گازی چرخه ترکیبی به ارزش 4 میلیارد دلار قرارداد امضا کرد.

این قرارداد به طور حتم بر روابط اقتصادی و تجاری ایران و ترکیه تأثیرگذار خواهد بود و به بهبود آن کمک می‌کند. یونیت اینترنشنال برای تهران شناخته شده است و از سال 1982 تاکنون 5 نیروگاه تولید برق در ایران در مجموع با ظرفیت 3 هزار و 200 مگاوات احداث کرده است. این شرکت همچنین تجربه ساخت چنین نیروگاه‌هایی را در ترکیه و اروپا دارد.

انتظار می‌رود ساخت این نیروگاه‌ها در ایران در سه ماهه نخست سال 2017 آغاز شود. یونیت اینترنشنال به مدت 20 سال بنابر مجوز ساخت-اجرا-انتقال، بر روند احداث این نیروگاه‌ها نظارت خواهد کرد. در 6 سال نخست بهره‌برداری این نیروگاه‌ها، انرژی تولیدشده در آن‌ها با بهایی ثابت به ایران فروخته خواهد شد. پس از آن نیز انرژی برق تولیدشده در این نیروگاه‌ها یا به کشورهای همسایه صادر می‌شود یا به مشتریان ایرانی فروخته خواهد شد.

بنابر این گزارش، این نیروگاه‌ها برای شبکه برق ایران بسیار مفید خواهند بود. به گفته «اونال آیسال،» مؤسس و رئیس هیئت مدیره یونیت اینترنشنال، این نیروگاه‌ها 6 هزار مگاوات به شبکه برق ایران می‌افزایند که به معنای تأمین 10 درصد از نیازهای انرژی این کشور است.

این قرارداد علاوه بر سودی که برای هر دو کشور دارد، برای آن‌ها خبر خوبی محسوب می‌شود. گرچه میزان تجارت میان دو کشور در سال 2012 تا رقم 21 میلیارد و 900 میلیون دلار افزایش یافت، اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران و همچنین اختلاف دو کشور بر سر مسئله سوریه، رقم مذکور را در سال 2015 به زیر 10 میلیارد دلار رساند.

بنابر این گزارش، 16 ژوئن (27 خرداد) «بولنت تفنگچی،» وزیر گمرک و تجارت ترکیه، اعلام کرد آنکارا تمایل دارد هر چه سریعتر سطح تجارت با ایران را 3 برابر کند و به میزان 30 میلیارد دلار برساند. اما هنوز مشخص نیست پروژه‌هایی مانند ساخت این نیروگاه‌ها بوسیله یونیت اینترنشنال بتواند به همکاری نزدیک در زمینه انرژی میان تهران و آنکارا منتهی شود و اعتیاد ترکیه به گاز روسیه را کاهش دهد.

«ولکان امره،» کارشناس بین‌المللی انرژی، در همین خصوص به المانیتور گفت: با وجود این که ترکیه و ایران می‌کوشند روابط خود را در بخش انرژی گسترش دهند، با توجه به عوامل خارجی موجود، زمینه‌های پویای میان دو کشور و شرکت‌های خصوصی حاضر در آن‌ها، برای ترکیه کسب سهم بیشتری از انرژی ایران دشوار خواهد بود.

«فاتح بیرول،» کارشناس مسائل اقتصادی و انرژی ترکیه و مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تازگی گفت: صادرات گاز طبیعی مایع در حال افزایش است. این در حالی است که با وجود کاهش بهای گاز، میزان تقاضا برای آن روندی نزولی را طی می‌کند. در نتیجه ظرفیت گاز طبیعی مایع تا سال 2021 حدود 45 درصد افزایش خواهد یافت که باعث کاهش بیشتر بهای آن می‌شود.

در ادامه این گزارش آمده است: امره اعتقاد دارد در نتیجه این مسئله، ایران تنها می‌تواند ذخایر گازی خود را برای مصرف خانگی به خصوص تولید برق استفاده کند که خبر خوبی برای ترکیه است. او در همین ارتباط گفت: تجربه ساخت نیروگاه در ایران نشان می‌دهد شرکت‌های ترکیه‌ای می‌توانند در تولید برق و توزیع آن در ایران موفق عمل کنند.

یک کارشناس دیگر معتقد است سرمایه‌گذاری بیشتر ترکیه در ایران با دو چالش اساسی روبروست. وی در همین زمینه ادعا کرد: دولت حسن روحانی می‌خواهد این سرمایه‌گذاری‌ها به سرعت انجام شود. گرچه اقتصاد ایران نسبت به زمان روی کار آمدن او در سال 2013 اوضاع بهتری دارد، رئیس‌جمهور ایران برای انتخاب دوباره در سال 2017 باید اقتصاد این کشور را به شکلی اساسی تکان دهد. شرکت‌های آمریکایی و اروپایی همچنان بابت تحریم‌ها نگران هستند. همین مسئله سرمایه‌گذاری آن‌ها در ایران را به تعویق می‌اندازد. اما شرکت‌های ترکیه‌ای چنین مانعی ندارد.

در انتهای این گزارش آمده است: به گفته این کارشناس، مسئله مهمتر، سوریه است. تهران در ازای عقد قرارداد با شرکت‌های ترکیه‌ای و همچنین انتقال گاز به این کشور، به دنبال گرفتن امتیاز از آنکارا بر سر مسئله سوریه خواهد بود. آیا ترکیه طالب گاز ایران و گسترش روابط تجاری با تهران است؟ پاسخ به این پرسش به طور حتم مثبت است؛ اما آیا «رجب طیب اردوغان» حاضر می‌شود از موضع خود عقب بکشد و به خطوط قرمز تهران در سوریه احترام بگذارد؟ درباره این مسئله تردیدهای زیادی وجود دارد. سرنوشت ترکیه و ایران از همیشه به یکدیگر وابسته‌تر است. اما گذر زمان مشخص می‌کند که سران دو کشور تا چه اندازه به این مسئله بها خواهند داد.