نظام نامه سيستم رله و حفاظت شبكه برق كشور تهيه و ابلاغ شد

به گزارش برق نیوز، در راستاي تامين بهتر امنيت شبكه برق سراسري، بر اساس بندهاي 2 و 3 ماده 7 اساسنامه اين شركت كه در سال 83 به تصويب رسيد، تعيين و ابلاغ تنظيمات مربوط به تاسيسات توليد و انتقال نيروي برق و مراقبت در رعايت تنظيمات مربوط به تاسيسات مذكور، به شركت مديريت شبكه برق ايران سپرده شد.

لذا همزمان با شروع فعاليت هاي رسمي شركت در سال 85، انجام مطالعات، محاسبات و ابلاغ تنظيمات شبكه برق كشور در اين شركت آغاز و عملياتي شد.

مدير دفتر مطالعات و حفاظت شبكه برق كشور در خصوص شرايط سيستم هاي رله و حفاظت در ابتداي امر كه مسئوليت تنظيمات آن به شركت مديريت شبكه سپرده شد گفت: «در سال 85 كه اقدام به بررسي و تحليل حوادث شبكه با رويكرد جديد و ارزيابي شاخص­ هاي حفاظت شبكه شد، شاخص عملكرد صحيح سيستم حفاظت شبكه حدود 58درصد بود و در آن زمان تعداد حوادث گسترده ناحيه ­اي به خصوص در شبكه نواحي جنوب شرق كشور درحال افزايش بود.در حال حاضر اين شاخص به بيش از 81 درصد رسيده و حوادث گسترده ناحيه ­اي كنترل شده است.

در اين رابطه علاوه بر اصلاح زيرساخت هاي شبكه، اقدامات زيادي در ارتباط با بهبود عملكرد سيستم حفاظت شبكه انجام شده كه مي ­توان به مواردي از قبيل برگزاري دوره ­هاي آموزشي تخصصي متعدد جهت كارشناسان رلياژ، اجراي طرح مطالعات جامع شبكه به خصوص در بخش رله و حفاظت، تدوين دستورالعمل­ هاي تخصصي سيستم رله و حفاظت، بررسي و تحليل حوادث شبكه، تهيه نظام­نامه شبكه انتقال برق كشور، انجام محاسبات، ابلاغ تنظيمات و نظارت بر اجراي آن و موارد متعدد ديگر اشاره كرد.

ساليانه 1300 مورد حادثه در شبكه مورد بررسي و تحليل قرار مي گيرند

ايوب زاده تعداد حوادثي را كه ساليانه در شبكه مورد بررسي و تحليل قرار مي گيرند را حدود 1300 مورد عنوان كرد و در مورد اقدام ­هاي صورت گرفته در اين زمينه گفت: «نتايج تحليل حوادث شبكه جهت رفع اشكالات و انجام اصلاحات مورد نياز به شركت­هاي برق منطقه اي ارسال مي شود.

گزارشات آماري و تحليلي حوادث مهم شبكه نيز در دوره­ هاي شش ماهه و يك ساله به منظور جلوگيري از تكرار حوادث مشابه تهيه و براي شركت ­ها فرستاده مي­شود. از طرفي در اين رابطه گزارشي نيز با عنوان "بررسي و تحليل حوادث مهم شبكه انتقال برق ايران" كه حاوي حوادث مهم و گسترده شبكه در 10 سال گذشته بوده، به منظور استفاده از تجارب و درس آموخته­ هاي آنها نيز منتشر شده است.

مدير دفتر مطالعات و حفاظت شبكه درباره جايگاه شاخص­ هاي حفاظتي ما در مقايسه با سازمان­هاي معتبر بين ­المللي اظهار داشت: «شاخص عملكرد صحيح سيستم­ هاي حفاظتي در شبكه برق ايران در سال­ هاي اخير بهبود قابل ملاحظه ­اي يافته كه در گزارشات ادواري كاملاً محرز است ليكن تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله داشته و ارتقاي آن نيازمند اقدامات مستمر و انجام كارهاي بنيادي­تر و تامين بودجه كافي در بخش بهينه سازي است. در اين ارتباط برخي از پارامترهاي مهم گزارش سازمان­ هاي معتبر و بزرگ از جمله گزارش تحليلي سه ساله NERC منتشره در سال 2014 را مي­توان با گزارش سالانه ايران در 1394 مقايسه نمود. به عنوان مثال در مقايسه با كل حوادث ناصحيح شبكه، ميزان تنظيمات نامطلوب در گزارش منتشر شده توسط NERC حدود 29درصد و در شبكه انتقال ايران 55/20درصد، ميزان عملكرد ناصحيح به دليل خرابي رله ­ها در NERC حدود 21درصد و در شبكه انتقال ايران حدود 09/20درصد، حوادث با عملكرد نامشخص در NERC به ميزان 12درصد و در شبكه انتقال ايران حدود 68/8 درصد است.»

تدوين نظام نامه سيستم رله و حفاظت شبكه به عنوان مبنايي براي ايجاد تحول اساسي در نظام جامع سيستم رله و حفاظت كشور در دستور ­كار قرار گرفت

وي در تشريح چرايي و چگونگي تهيه و تنظيم نظام­نامه سيستم حفاظت شبكه برق كشور گفت: «تهيه Protection Code يا نظام نامه سيستم حفاظت شبكه برق ايران از سال 91 در دستور كار اين شركت قرار گرفت. در ابتدا با توجه به محدوديت هاي اعمال شده از طرف شركت­هاي خارجي پروژه، فاز صفر با همكاري يكي از دانشگاه ­هاي داخلي صورت گرفت و در ادامه با استفاده از نقطه­ نظرات كارشناسان مديريت مطالعات و حفاظت شبكه و استفاده از تجارب كارشناسان خبره در سطح شبكه و اساتيد دانشگاه و نقطه­ نظرات تكميلي كارگروه راهبري رله­هاي ميكروپروسسوري، اين اقدام به ثمر رسيد.

با توجه به تنوع طرح­ ها و الگوريتم ­ها، مدارات و منطق­ هاي حفاظتي متفاوت، تنوع تجهيزات از نظر ساخت توسط سازندگان و برندهاي مختلف و سليقه هاي متفاوت به كار برده شده در محاسبه تنظيمات و پيكربندي رله­ ها كه به ­تدريج در دهه ­هاي گذشته به سيستم رله و حفاظت شبكه وارد و اعمال شده، بهره ­برداري مطلوب از سيستم حفاظت شبكه با مشكلات زيادي همراه بوده است. به عنوان مثال فقط در بحث حفاظت خط، حدود 100 نوع از رله ­هاي قديمي الكترومكانيكي تا رله­ هاي جديد ديجيتالي آن هم از سازندگان مختلف با سليقه ­هاي متفاوت در تنظيمات و پيكربندي آنها نصب شده بود. لذا به منظور عملكرد مطلوب سيستم حفاظت در حداقل زمان ممكن كه سيستم حفاظتي به صورت سلكتيو نيز عمل نمايد يكنواختي در انجام موارد فوق الذكر يكي از ضروريات اساسي شبكه بوده كه در كشورهاي پيشرفته دنيا نيز به ­همين نحو عمل شده است. به­ همين دليل تهيه و تدوين نظام نامه سيستم رله و حفاظت شبكه به عنوان مبنايي براي ايجاد تحول اساسي در نظام جامع سيستم رله و حفاظت كشور با حمايت بي دريغ مديريت ارشد شركت در دستور­ كار قرار گرفت.»

وي در توضيح نرم ­افزار سينكال و دك جامع رله و حفاظت شبكه انتقال اظهار داشت: «نرم افزار Sincal به منظور انجام مطالعات مختلف شبكه، به خصوص در زمينه ارزيابي صحت هماهنگي سيستم­ هاي حفاظتي كاربرد دارد كه در طرح مطالعات جامع شبكه مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به اينكه جهت ارزيابي هماهنگي سيستم حفاظت در اين نرم افزار نياز به دك حفاظتي به روز شده وجود دارد، لذا به صورت مستمر اطلاعات مورد نياز در اين شركت به روز­رساني مي­ شود تا امكان ارزيابي دقيق صحت هماهنگي سيستم حفاظت شبكه فراهم شود. ضمن اينكه اين شركت از روش ­هاي جديد به منظور انجام اين مطالعات بهره مي­گيرد.»

ايوب زاده در ادامه بيان اقدام هاي صورت گرفته در راستاي افزايش شاخص عملكرد سيستم هاي حفاظتي گفت: «به جز مواردي كه ذكر شد، مي توان از ابلاغ تنظيمات رله­ ها و نظارت بر انجام و اعمال آنها كه تاكنون بيش از 950 مورد محاسبه تنظيمات در شبكه توليد و انتقال انجام و ابلاغ شده، انجام موفق طرح مطالعات جامع شبكه در بخش رله و حفاظت و پيگيري اجراي نتايج آن، پيگيري جهت تكميل سيستم تله­ پروتكشن كه در حال حاضر بيش از 90درصد در شبكه فعال شده است (در بخش 400 كيلوولت حدود 9/98 درصد و در بخش 230 كيلوولت حدود 9/69 درصد)، تدوين ويرايش چهارم دستورالعمل خريد و مشخصات فني رله ­هاي جديد، پيگيري جهت بركناري رله­ هاي ناكارآمد قديمي و نصب رله ­هاي جديد ميكروپروسسوري، پيگيري جهت تكميل باقي مانده نصب ثبات­ هاي مورد نياز در شبكه و نصب GPS به منظور همزمان­ سازي ساعت ثبات ­ها و رله ­ها جهت تحليل دقيق حوادث، ارزيابي صحت هماهنگي رله­ ها با استفاده از نرم ­افزار، پيگيري جهت اصلاح مدارات، تنظيمات و پيكربندي نامناسب رله ­ها و يافتن اشكال­ هاي نهان و پيگيري جهت اصلاح آنها از طريق بودجه بهينه­ سازي به صورت مستمر، پيگيري جهت اصلاح و به روزرساني PSLD در شركت­ ها به منظور آشكار نمودن خلاء­هاي حفاظتي موجود و تامين پوشش كامل حفاظت شبكه نيز به عنوان مهم­ترين اقدام هاي صورت گرفته در اين زمينه نام برد.»