نظام تعرفه‌گذاری "پلکانی-افزایشی" گره‌گشای تامین مالی طرح‌های تولید برق تجدیدپذیر

به گزارش برق نیوز، در روزهای اخیر یکی از اعضای موسسه حقوقی بین المللی اورشدز در زمینه سرمایه‌گذاری در ایران برای تولید انرژی تجدیدپذیر اعلام کرده که به دلیل ابهامات موجود در خصوص نحوه اجرای رژیم تحریم‌های پابرجا علیه ایران، بانک های بین المللی در خصوص ورود به بازار ایران بسیار مردد هستند.  همچنین یکی دیگر از اعضای این موسسه درباره منابع مالی داخلی ایران می‌گوید: «تامین مالی یکی از چالش‌های بازار ایران است. اساسا منابع مالی محدودی در آنجا در دسترس است و بانک های داخلی تجربه چندانی در زمینه تامین مالی پروژه ها ندارند»

این اظهارات در حالی است که اعضای این موسسه شناخت درستی از وضعیت نقدینگی بیش از هزار هزار میلیارد تومانی موجود در کشور و قدرت آن برای تأمین مالی طرح‌های تجدیدپذیر در کشور ندارند. بررسی کارشناسان داخلی نشان می‌دهد که در صورت فراهم بودن شرایط در این طرح‌ها، می‌توان با استفاده از ابزارهای بازار سرمایه نقدینگی لازم برای آن‌ها را از داخل کشور تأمین کرد، همچنان که تا به حال طرح‌های بزرگی با استفاده از این ابزارها تأمین مالی شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به جذب 4800 میلیارد تومان توسط وزارت نفت از طریق انتشار اوراق مشارکت در بورس برای توسعه میادین نفتی کشور در اسفند سال گذشته اشاره کرد.

با وجود دسترسی به این فرصت‌ها برای توسعه انرژی تجدید پذیر در کشور در حال حاضر بیش از 95 درصد از برق تولیدی کشور از سوخت فسیلی تهیه می‌شود و اتکای این حجم از تولید برق کشور به یک منبع تامین برق می‌تواند به لحاظ امنیتی برای کشور مساله ساز شود. در این راستا با هدف متنوع کردن سبد تولید برق، سند توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر تصویب و به اجرا درآمده است که در آن رسیدن به ظرفیت 5 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر تا افق 1400 هدف‌گذاری شده است.

ایران جایگاه ویژه ای برای تولید برق تجدیدپذیر خصوصا انرژی باد و خورشید دارد به گونه‌ای که حسین بنکداری مدیرکل آموزش، تحقیقات و فناوری وزارت نیرو اعلام کرده که ایران با داشتن 300 روز آفتابی رده‌های بالای دنیا را در قابلیت تولید انرژی خورشیدی دارد. در حوزه انرژی باد نیز یوسف آرمودلی مدیر عامل سابق سازمان انرژی های نو ایران اظهار داشته که بیش از 15 هزار مگاوات توان اقتصادی و افزون بر 40 هزار مگاوات ظرفیت فنی در کشور در زمینه انرژی بادی شناسایی شده است.

با وجود ظرفیت بالای تولید برق تجدیدپذیر در کشور هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی از سهم 6 درصدی تولید برق کشور از نیروگاه های برق آبی و تجدیدپذیر خبر داده که اگر سهم نیروگاه‌های آبی را نادیده بگیریم میزان تولید برق تجدیدپذیر در کشور کمتر از یک درصد از میزان تولید برق در کشور است.

کارشناسان عقیده دارند که نبود منابع کافی در وزارت نیرو برای خرید تضمینی برق تجدیدپذیر علت اصلی عدم استفاده از ابزارهای بازار سرمایه برای تأمین مالی طرح‌های انرژی تجدیدپذیر و رشد محدود این انرژی ها در ایران است. نبود منابع مالی برای حمایت از تولید برق تجدیدپذیر در حالی رخ داده است که برخی از کشورهای پیشرفته با اصلاح نظام تعرفه‌گذاری برق، مشترکین را به رعایت الگوی مصرف برق هدایت کرده‌اند و منابع مورد نیاز برای حمایت از تولید برق تجدیدپذیر را فراهم کرده‌اند.

در این این نظام که نظام تعرفه‌گذاری «پلکانی افزایشی» نام دارد، میزان مشخصی از مصرف را به عنوان الگو تعریف می‎کند و هزینه مصرف مازاد بر الگو با افزایش چشمگیری روبرو خواهد شد و مصرف کمتر، از کانون افزایش قیمت خارج می‌شود، به گونه‌ای که مشترکین پرمصرف، بهای تولید برق تجدیدپذیر را می‌پردازند.

در صورت اصلاح تعرفه‌های فعلی برق نه تنها منابع مورد نیاز برای خرید تضمینی برق تجدیدپذیر تامین خواهد شد بلکه مشترکین پرمصرف برق انگیزه بیشتری برای کاهش الگوی مصرف نادرست خود خواهند داشت.

بنابر این لازم است که مسئولان کشور  همانند کشورهای توسعه یافته در حوزه انرژی‌های نو با اتخاذ سیاست‌های خرید تضمینی طولانی مدت و اصلاح نظام تعرفه‌گذاری برق زمینه توسعه انرژی پاک و تأمین مالی طرح‌های مرتبط با آن را در کشور مهیا کنند.