یادداشتی بر ۳۸ سال صنعت نیروگاهی کشور

به گزارش برق نیوز، صنعت برق جزو تکنولوژی‌های برتر و روز دنیا بوده و عمده دانش آن در اختیار کشورهای محدودی است که عمدتاً پس از انقلاب اسلامی همراه و همگام ملت ایران نبوده و دانش و تکنولوژی خود را از این ملت دریغ نموده‌اند.

قدرت نامی شبکه برق ایران در سال ۱۳۵۷ هفت هزار مگاوات بود. ساخت نیروگاه و تأمین قطعات توسط شرکت‌های خارجی انجام و حتی بهره برداری از نیروگاه‌ها نیز با کمک آن‌ها انجام می‌شد. اولین گام پس از خروج مشاورین خارجی اداره نیروگاه‌ها و شبکه برق کشور وحفظ وضع موجود بوده که درمدت کوتاهی وتوسط نیروهای متخصص انقلابی تحقق پیدا کرد.

دومین گام مهم و اساسی دیگر اتمام و راه اندازی نیروگاه‌های در حال ساخت بوده که سازندگان آن‌ها کشور را ترک کرده بوده‌اند. انجام این مهم همزمان با شرایط جنگ تحمیلی و در روزهای سخت کشور از افتخارات متخصصین برق کشور می‌باشد. هرچند درتمام این سال‌ها مهندسین به تناسب نیاز نیروگاه‌ها نسبت به ساخت قطعات یدکی در کشور اقدام می‌نمودند، اما با اتمام دوران دفاع مقدس و آغاز دوران سازندگی تحول شگرف در حوزه ساخت داخل در صنعت برق به وقوع پیوست برای اولین بار تمام مراحل ساخت یک نیروگاه به صورت EPC به پیمانکاران ایرانی واگذار شد اتمام و راه اندازی این نیروگاه بخش تولید صنعت برق را برای فتح قله‌های بعدی یکی پس از دیگری مصمم نمود.

با سرمایه گذاری و هدایت ستاد صنعت برق کارخانجات ساخت پره‌های توربین و قطعات اصلی که از تکنولوژی بسیار بالایی برخوردار بودند سپس کارخانه ساخت توربین گازی در کشور راه‌اندازی شد. به‌رغم تمام کارشکنی‌ها یکی از توربین‌های باتوان بالا متناسب با اقلیم و شبکه برق کشور به طور کامل توسط متخصصین داخلی ساخته شده تا ایران اسلامی در زمره محدود سازندگان توربین گازی و اجرای کامل نیروگاه، در سطحی بسیار بالاتر از کشورهای منطقه و در سطح کشورهای تراز اول جهان قرار گیرد تا آنجا که بر اساس گزارش موسسه McCoy آمریکا در پایان سال ۲۰۱۵ سهم تولید کنندگان ایرانی در بازار توربین گاز از نیم درصد در دهه گذشته به ۴.۶ درصد افزایش یافته و بعد از شرکت‌های جنرال الکتریک، میتسوبیشی و زیمنس در مقام چهارم دنیا قرار گرفته است.

با انگیزه مضاعفی که در مجموعه صنعت برق پدیدار گشت در مدت کوتاهی ساخت توربین‌های بخار سیکل ترکیبی، بویلر و سایر اجزاء اصلی آن نیز در دستور کار قرار گرفت و با موفقیت یک نیروگاه سیکل ترکیبی را با راندمان بالا و تکنولوژی صددرصد داخلی روانه بازار شد.

 

تحریم‌های جدید عرصه را بر بهره‌برداران نیروگاه‌ها روز به روز تنگ‌تر می‌کرد گام بلند بعدی ساخت پره‌های توربین و قطعات اصلی تمام نیروگاه‌های کشور از هرنوع و هر کلاس بود از توربین‌هایی با تکنولوژی ۵۰ سال گذشته گرفته تا توربین‌های پیشرفته و روز دنیا که ساخت قطعات آن‌ها در ایران برای سازندگان اصلی آن غیرممکن جلوه می‌نمود.

 

امروز مفتخریم که نه تن‌ها نیروگاه بخاری، گازی و سیکل ترکیبی در حال نصب در سراسر کشور به دست توانمند متخصصین داخلی ساخته می‌شود بلکه شرکت‌های ایرانی در سایر کشور‌ها نیز مبادرت به ساخت نیروگاه‌ها می‌کنند و قطعات نیروگاهی ساخت ایران به سایر کشورهای دنیا صادر می‌شود جالب است بدانید که ۷۰ درصد صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور مربوط به بخش برق می‌باشد.

ساخت بخش کنترل و ابزار دقیق نیروگاه‌ها به عنون یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های نیروگاه که به جهت مصرف دوگانه در صدر لیست‌های تحریمی قرار داشت در دستور کار مهندسین ایرانی قرار گرفته و در انواع نیروگاه‌های داخلی نصب شده است یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های کنترل ایرانی برای اولین بار چندی قبل در نیروگاه حیدریه نجف در جوار مرقد امیرالمؤمنین علی علیه السلام مورد بهره برداری قرار گرفت.

در سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل، ساخت داخل صنعت برق قدم در راهی جدید نهاد. با تکیه بر پژوهش‌های صورت گرفته در مرزهای دانش در سال‌های گذشته ساخت توربین‌های پیشرفته کلاس F. با راندمان بالا در کشور آغاز شده و امید است در آینده‌ای نزدیک شاهد به ثمر نشستن تلاش فرزندان جهادگر صنعت برق و بهره برداری از توربین کلاس F. ساخت مهندسین ایرانی در کشور باشیم.

نیازهای روبه رشد کشور به انرژی الکتریکی، وجود شرکت‌های صنعتی توانمند و خیل عظیم کارشناسان، مهندسین و اساتید خبره در کشور ظرفیت بالای صنعت برق جهت ساخت داخل را نشان می‌دهد.

تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های خالی صنایع، ایجاد و تقویت آزمایشگاه‌های مرجع از جمله راهکارهایی است که جهت توسعه کیفی و کمی ساخت داخل در دستور کار قرار گرفته است.

صنعت برق ایران با ۷۶ هزار مگاوات قدرت نامی نیروگاه‌ها رتبه اول منطقه و چهاردهم جهان بوده و ارائه خدمت شبانه روزی و بی وقفه به ملت شریف ایران افتخاری بزرگ برای متخصصین صنعت برق است، اما سرمایه اصلی صنعت برق درحال حاضر تجهیزات و قطعات استراتژیک ومهمی که در این سال‌ها ساخته شده نیست؛ بلکه باور عمیق تمامی مدیران متخصصان و مهندسین این صنعت است که می‌توانند تمامی نیازهای خود را با اتکال به خداوند و اعتماد به نفس برآورده سازند و این تلاش به فضل الهی ادامه خواهد داشت.