گروه برداری و اتصالات در ترانسفورماتورها

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: اصولاً در ترانسفورماتور‌ها بین ولتاژ اولیه و ثانویه، اختلاف فازی حاصل می‌شود که مقدار آن، بستگی به طریقه اتصال بین سیم پیچ‌های مختلف داخل ترانسفورماتور دارد. پس ابتدا باید نحوه اتصالات سیم پیچ‌های اولیه و ثانویه را مشخص نمود.

برای مشخص نمودن اتصالات سیم پیچ‌های ترانسفورماتور از حروف اختصاری استفاده می‌شود. به این ترتیب که اتصال ستاره با Y ، اتصال مثلث با D  و اتصال زیگزاگ را با Z  نشان می‌دهند.

 

 

 

در ضمن اگر اتصال مورد نظر در طرف فشار قوی باشد، با حروف بزرگ و اگر در طرف فشار ضعیف باشد، با حروف کوچک نمایش می‌دهند؛ مثلاً اتصال ستاره – ستاره با Yy و یا اتصال مثلث – زیگزاگ با Dz مشخص می‌شود (لازم به ذکر است که حروف معرف اتصال طرف ولتاژ بالا یا فشار قوی، در ابتدا، و حروف معرف اتصال طرف ولتاژ پایین، بعد از آن قرار می‌گیرد).

 

حال اگر در طرف ستاره یا زیگزاگ، مرکز ستاره یا زیگزاگ، زمین شده باشد، متناسب با اینکه اتصال مربوطه در طرف ولتاژ بالا یا پایین باشد، به ترتیب از حروف N. یا n. استفاده می‌شود؛ مثلاً Yzn یعنی اتصال ستاره – زیگزاگ که مرکز زیگزاگ، زمین شده است و اتصال ستاره در طرف ولتاژ بالا، و زیگزاگ در طرف ولتاژ پایین است.

بعلاوه در ترانسفورماتور‌ها، هر فاز اولیه با فاز مشابه اش در ثانویه، اختلاف فاز مشخصی دارد که جزء خصوصیات آن ترانسفورماتور به شمار می‌آید؛ مثلاً ممکن است این زاویه ۰، ۳۰، ۱۵۰، ۱۸۰ و ... باشد. برای آنکه زاویۀ مذکور، اختلاف فاز را برای هر ترانسفورماتور مشخص نمایند به صورت مضربی از عدد ۳۰ تبدیل می‌کنند و مضرب مشخص شده را در جلوی حروف معرف اتصالات طرفین ترانسفورماتور می‌آورند. مثلاً مشخصه YNd۱۱ بیانگر اتصال اولیه ستاره با مرکز ستاره زمین شده و ثانویه، مثلث است که اختلاف زاویه بین اولیه و ثانویه برابر ۳۳۰ می‌باشد. به این عدد گروه ترانسفورماتور می‌گویند.

به طور کلی مطابق استاندارد IEC۷۶ - ۴، نوع اتصالات ترانسفورماتور‌ها می‌تواند مطابق یکی از اعداد ۱۱، ۱۰، ۸، ۷، ۶، ۵، ۴، ۲، ۱، ۰ باشد.

اصولاً اتصالات ترانسفورماتور‌ها به چهار دستۀ مجزا تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

۱. دستۀ یک: به ترانسفورماتورهایی گفته می‌شود که دارای گروه ۰، ۴ یا ۸ هستند.

۲. دستۀ دوم: به ترانسفورماتورهایی گفته می‌شود که دارای گروه ۲، ۶ یا ۱۰ هستند.

۳. دستۀ سوم: به ترانسفورماتورهایی گفته می‌شود که دارای گروه ۱ یا ۵ هستند.

۴. دستۀ چهارم: به ترانسفورماتورهایی گفته می‌شود که دارای گروه ۷ یا ۱۱ هستند.

اما دو موضوع مهم در گروه و اتصال ترانسفورماتور‌ها، تعیین گروه آن‌ها با توجه به نوع اتصال، و یا یافتن نوع اتصال سیم پیچ‌ها با توجه به دانستن گروه ترانسفورماتور می‌باشد.

 

 

 

منبع:سایت هادی حداد خوزانی