باس بار (BusBar) چیست؟

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در هر نیروگاه یا پست، ژنراتورها، ترانسفورمرها، سیم‌ها و کابل‌های با سطح ولتاژ برابر و هم فاز، بوسیله یک رسانا به نام باس بار- BUSBAR - به یک دیگر متصل می‌گردند.

در باس بار، انرژی ژنراتور یا ترانسفورمر‌ها بهم پیوسته و به بخش‌های بعدی انتقال می‌یابد، به عبارت دیگر باس بار ابزار جمع آوری، انتقال و توزیع انرژی الکتریکی است که سابقه استفاده از آن به سابقه پیدایش نیروگاه بر می‌گردد و از همان بدو ظهور تقریباً شکل امروزی خود را حفظ کرده و تنها در فن آوری تولید و جنس آن تغییرات و پیشرفت هایی حاصل شده است.

باس بار‌ها اشکال گوناگونی دارند، نوع تخت و مسطح آن در ولتاژهای پائین بکار می‌رود و بیشتر به شینه مشهور است. نوع رشته‌ای آن که در حقیقت هادی است مرکب از چند رشته سیم و باس بار لوله ایی که عمده‌ترین کاربرد آن‌ها در مراکز تولید و تبدیل انرژی الکتریکی است. این دسته از باس بار‌ها را معمولاً از جنس مس یا آلومینیوم و آلیاژهای آن تولید می‌کنند.

به دلایل متعدد از جمله: تشعشعات حرارتی و تبادل حرارتی بهتر آلومینیوم نسبت به مس، ایجاد خاکستر کمتر در موقع جرقه زدن و سوختن آلومینیوم، واکنش بیشتر مس با گوگرد موجود در هوای آزاد و تشکیل پوسته اکسید مس که هدایت الکتریکی را کاهش می‌دهد. آلومینیوم از مس کاربرد بیشتری پیدا می‌کند.

 

پر مصرف‌ترین آلیاژ برای ساخت باس بارهای لوله ای، آلیاژ ۶۱۰۱ (مطابق با نام گزاری اتحادیه بین المللی آلومینیوم – Aluminum association) با انجام عملیات حرارتی T۶ است. این عملیات حرارتی هنگامی بکار برده می‌شود که استحکام مکانیکی زیاد و هدایت الکتریکی مناسبی مورد نظر باشد و مفهوم آن این است که ابتدا بر روی محصول عملیات حرارتی انحلال و سپس پیر سازی مصنوعی (Artificial aging) صورت گرفته است. آلیاژ ۶۱۰۱ از مقاومت به خوردگی بالایی برخوردار است و قابلیت جوشکاری و لحیم کاری مناسبی دارد. قابلیت ماشین کاری این آلیاژ متوسط است.