رله دیستانس

 

رله دیستانس یک رله حفاظتی است که زمان قطع آن تابع مقاومت طول سیم می‌باشد. در بیشتر اوقات زمان قطع رله باید تابع محل اتصال کوتاه نسبت به رله باشد، و از این رو این زمان باید تابع جهت معینی از انرژی اتصال کوتاه باشد. به طوری که می‌دانیم هرچه محل اتصال کوتاه از رله دور‌تر باشد، مقاومت ظاهری قطعه سیم بین محل اتصالی تا رله بزرگتر شده و در نتیجه مقاومت اهمی و غیر اهمی آن نیز بزرگتر می‌شود. از آنجا که در رشد تاسیسات برقی رابطه مستقیمی بین مقاومت و طول سیم وجود دارد، لذا با استفاده از رله دیستانس به عنوان رله حفاظتی در سراسر خطوط انتقال انرژی عملا مشکل حفاظت موضعی و تنظیم جهش زمانی رله‌های پی در پی بر طرف می‌شود.

رله‌های دیستانس صرف نظر از انواع مختلف آن‌ها بر مبنای اندازه گیری فاصله الکتریکی رله تا محل خطا کار می‌کنند. در مواقعی که حداقل جریان خطا قابل مقایسه با جریان بار باشد، این رله‌ها کاربرد وسیعی پیدا می‌کنند و این از آنجا ناشی می‌شود که رله‌های دیستانس به جریان حساس نیستند، بلکه امپدانس ظاهری (فاصله الکتریکی) تا محل خطا را می‌سنجند. رله‌های دیستانس دارای یک امپدانس داخلی به نام امپدانس تنظیم رله می‌باشند. این امپدانس (Z۰) برابر امپدانس قسمتی از خط است که رله باید آن قسمت را مورد حفاظت قرار دهد.

 

عملکرد رله دیستانس

رله دیستانس از لحاظ کار مانند رله جریان زیاد در مقابل اتصال کوتاه می‌باشد و رله دیستانس بر اساس فاصله یا امپدانس عمل می‌کند. یعنی رله دیستانس زمانی عمل می‌کند که امپدانس خط از مقدار تنظیم شده کمتر باشد در غیر این صورت عمل نمی‌کند و از لحاظی، چون مقاومت مصرف کننده‌ها در حد تنظیم نیست از امپدانس مصرف کننده‌ها صرف نظر شده و در زمان اتصال کوتاه طبق رابطه Z=U/I امپدانس کم می‌شود، چون جریان زیاد می‌گردد و هر چقدر این امپدانس به رله نزدیکتر شود رله زودتر قطع می‌کند.

در ضمن در شبکه‌ای که چند رله دیستانس بکار می‌رود در موقع اتصالی همه رله‌های دیستانس تحریک شده، ولی فقط رله‌ای قطع می‌کند که به محل اتصال نزدیک بوده و بقیه رله‌ها به حال خود بر می‌گردد. از رله‌های دیستانس برای حفاظت خطوط انتقال نیرو، که بر اساس ستینگ‌های ثابت قابل تنظیم اند، استفاده می‌شود. اما معمولاً وسعت ناحیه عملکرد این رله‌ها با تغییر شرایط شبکه (توپولوژی شبکه، مقدار بار، مقدار تولید و …) تغییر می‌کند و باعث عملکرد نادرست رله می‌شود. با استفاده از روش‌هایی که قابلیت پردازش اطلاعات و تشخیص الگو را داشته باشد مثل استفاده از ریزپردازنده‌ها و الگوریتم‌های هوشمند می‌توان رله‌های جدیدی به کار گرفت و از دقت بالایی برخوردارند و در نتیجه به حفاظت خوبی دست یافت.