کد خبر: ۳۳۰۲۶
تاریخ انتشار : ۱۵:۵۰ - ۲۱ تير ۱۳۹۷
امسال، با تجربه خاموشی‌های مکرر در تهران و شهر‌های بزرگ، توجیهی به یاری مسئولان صنعت برق آمده و آن کمبود بارش‌ها و کاهش ظرفیت تولید از نیروگاه‌های برقابی است. با این حال در این سال‌ها همواره نوک پیکان به سوی مردم بوده و تلقی عمومی بر این است که تنها مصرف زیاد مردم موجب بروز عدم تامین برق شده و گویی در این میان سهمی برای ناکارآمدی مدیریتی در نظر گرفته نمی‌شود.

یادداشت برق نیوز-سعید طهماسبی آشتیانی: چند سالی است که وزارت آموزش‌وپرورش با اتمام فصل امتحانات وظایف تربیتی خود را به وزارت نیرو تفویض می‌کند و جالب اینکه این وزارتخانه نیز مانند وزارت آموزش و پرورش الگو‌های تنبیهی را برای مشترکان خود انتخاب می‌کند؛ از قطع گاه‌وبیگاه برق در ایام بحرانی سال گرفته تا قطع آب در مناطق گرمسیر جنوب کشور، ابزار‌های وزارتخانه‌ای است که هر سال دلیل اصلی اعمال این ابزار‌ها را رفتار اشتباه مردم در استفاده از وسایل پرمصرف می‌داند و برای خود چاره‌ای جز قطع برق و آب نمی‌یابد!
 
امسال، اما با تجربه خاموشی‌های مکرر در تهران و شهر‌های بزرگ، توجیه دیگری به یاری مسئولان صنعت برق آمده و آن کمبود بارش‌ها و کاهش ظرفیت تولید از نیروگاه‌های برقابی است. با این حال در این سال‌ها همواره نوک پیکان به سوی مردم بوده و تلقی عمومی بر این است که تنها مصرف زیاد مردم موجب بروز عدم تامین برق شده و گویی در این میان سهمی برای ناکارآمدی مدیریتی در نظر گرفته نمی‌شود. در همین مدت اخیر، کدام مقام مسئول از کمبود سرمایه‌گذاری در صنعت برق، بدهی‌های کلان وزارتخانه یا راندمان پایین نیروگاه‌ها و تلفات زیاد در شبکه انتقال و توزیع به عنوان دلیل خاموشی‌های اخیر در کنار مصرف زیاد برق، ذکر کرده است؟! هر چند رفتار مصرفی نادرست مردم در بخش برق همچنان وجود دارد، اما این همه این واقعیت نیست.

سهم ۵ درصدی برقابی‌ها

سد‌ها یکی از منابع تولید برق و از اصلی‌ترین منابع تامین برق در مواقع بحرانی و اوج بار هستند. با وجود سهم ۵ درصدی تولید برق کشور از منابع برقابی در کل سال، این نیروگاه‌ها در ساعات اوج مصرف بیش از ۱۵ درصد تولید برق را بر عهده دارند. با توجه به کاهش ذخایر سد‌ها به علت کمبود بارش در سال آبی جاری، توان تولید برق از این منابع کاهشی چشمگیر داشته و این خود یکی از دلایلی است که با آن خاموشی‌های اخیر توجیه شده است.

طبق آمار حدود ۷۰ درصد ظرفیت نیروگاه‌های برقابی کشور در استان خوزستان قرار دارند. این آمار با توجه به شرایط بحران اقلیمی این استان، این سوال را ایجاد می‌کند که آیا این حجم سرمایه‌گذاری انجام شده برای نیروگاه‌های برقابی در این استان یا سایر نقاط کشور بر اساس برنامه‌ای بلندمدت و توسعه‌ای بوده است؟ با توجه به سهم قابل توجه ظرفیت نیروگاه‌های برقابی (۱۵ درصد) در کشور و موضوع عدم قطعیت در تامین برق از این منابع که نیازمند بارش کافی و ذخیره مناسب آب پشت سدهاست، انتظار می‌رود سندی به منظور پیش‌بینی، امکان‌سنجی و توسعه ظرفیت‌های برقابی در کشور به صورت بلندمدت وجود داشته باشد تا اینگونه با کاهش بارش در یک سال، اختلال در برق‌رسانی صورت نگیرد.
 
حال آنکه آنچه مشخص است نبود برنامه‌ای مشخص در این رابطه است. شاید یکی از دلایل اصلی عدم توسعه متناسب منابع تجدیدپذیر در طی سال‌های اخیر نیز به رغم تصریح اسناد بالادستی در افزایش ظرفیت این منابع، در فقدان برنامه کلان بهره‌گیری از این منابع در بلندمدت باشد.

سیاست‌های بهینه برای کنترل مصرف

آمار‌های شرکت توانیر در زمان اوج مصرف، نشان از سهم ۵۰ درصدی مشترکین خانگی در مصرف برق دارد که عمده آن به علت استفاده از وسایل سرمایشی در بخش‌های مصرف‌کننده است. با وجود تلاش‌هایی که مجموعه حاکمیتی صنعت برق برای کنترل مصرف در ایام پیک می‌کنند، همواره تاکید می‌شود که محور اصلی مدیریت مصرف باید در بخش خانگی باشد و این بخش است که باید مصرف خود را کاهش دهد.
 
اما با این حال به نظر می‌آید برنامه‌های جلب همکاری صنایع و مشترکین کشاورزی و یا تغییر ساعت کاری ادارات همواره با هدف کاهش مصرف این بخش‌ها به منظور تامین نیاز بخش خانگی انجام می‌شود و زمانی‌که اجرای این برنامه‌ها نیز پاسخگوی کنترل مصرف نباشد، برق مشترکین خانگی قطع شده و با وجود اعتراض این مشترکین، این‌طور بیان می‌شود که این خاموشی‌ها برنامه‌ریزی شده نیست و صرفا برنامه‌های مدیریت مصرف هستند که ناچار به اجرای آن هستیم! اصل پاسخگویی و شفافیت پیش‌شرط جلب همکاری مردم در هر برنامه ملی و مقطعی مثل مدیریت مصرف در ایام پیک مصرف برق است. در شرایطی که تقریبا همه مشترکین خانگی در شهر تهران در طول دو هفته اخیر حداقل یکبار خاموشی را تجربه کردند، شنیدن این اظهارات قطعا آن‌ها را نسبت به برنامه‌های مدیریت مصرف بدبین یا دلسرد می‌کند.

همچنین سیاست‌های قیمتی اعمال شده وقتی بر اساس الگوی مصرف تفکیک‌شده مشترکین نباشد، نتیجه دلخواه سیاست‌گذار را نخواهد داشت، چنانچه مقام مسئولی در وزارت نیرو چندی پیش در مصاحبه‌ای اعلام کرد که افزایش ۷ درصدی قیمت برق برای همه مشترکین هیچ تاثیری در کاهش مصرف برق نداشته است.
 
در بین نهاد‌های حکمران صنعت برق، چقدر این سوال طرح شده که نتیجه اعمال برنامه‌های مدیریت در بخش خانگی در طی سال‌های اخیر چه بوده است؟ چند درصد مشترکین خانگی، این موضوع را می‌دانند که پیک بار سال‌هاست از شب به روز منتقل شده است؟ چه برنامه‌هایی برای کنترل استفاده از وسایل سرمایشی پرمصرف (که عمدتا قاچاق بوده‌اند) در طی سال‌های اخیر اجرا شده است؟ تا چه میزان اجرای برنامه‌های ترویجی فعلی در رسانه‌ها تاثیر در کاهش اوج مصرف این مشترکین داشته است؟ چه سیاست‌هایی برای کنترل مصرف مشترکین پرمصرف خانگی اعمال شده و آیا بهترین راه‌حل برای این مشترکین تهدید به قطعی برق است؟ این‌ها سوالاتی است که پاسخ به آن‌ها یقینا ابهامات زیادی را برای مجموعه‌های حاکمیتی صنعت برق برطرف خواهد کرد.

تداوم روند خاموشی‌ها

رشد ظرفیت نیروگاهی کشور در دو دهه اخیر همواره صعودی بوده که این موضوع به دلیل توسعه تکنولوژی و برقی‌شدن لوازم و وسایل مصرفی در این مدت، امری ضروری و اجتناب ناپذیر، قلمداد می‌شود. اما به دلیل کاهش سرمایه‌گذاری در احداث نیروگاه‌های جدید از اواخر دهه ۸۰، رشد ظرفیت با کاهش مواجه شده که از عوامل اصلی چالش‌هایی است که امروزه این صنعت با آن دست و پنجه نرم می‌کند.

در برنامه پنجم و ششم توسعه وزارت نیرو مکلف به افزایش ظرفیت تولید برق به میزان سالی ۵ هزار مگاوات است. این یعنی تا پایان سال ۹۶ باید ۳۵ هزار مگاوات به ظرفیت اسمی افزوده می‌شد. حال آنکه آمار‌ها نشان می‌دهد تا پایان سال ۹۶، تنها نیمی از این میزان (۱۷ هزار مگاوات) محقق شده و این روند کاهشی در فصل بهار ۹۷ نیز ادامه داشته است؛ بنابراین نه تنها در طی سال‌های اخیر بهبود چندانی در روند رشد مصرف برق کشور (که متولی اصلی بهبود آن وزارت نیرو بوده) صورت نگرفته، بلکه روند رشد ظرفیت تولید برق نیز نتوانسته این میزان مصرف را پاسخگو باشد و از این رو با ادامه روند فعلی، خاموشی‌های اخیر در سال‎‌های آتی حتما ادامه خواهند یافت. شاید امسال افکار عمومی بپذیرند که کمبود‌ها در تامین برق به دلیل کاهش بارندگی است، اما به طور قطع در سال‌های آتی حتی با بهره‌گیری ۱۰۰ درصدی از ظرفیت‌های برقابی کشور با خاموشی مواجه خواهد بود.

اصلاحات ساختاری

واقعیت این است که روندی که از حدود دو دهه پیش با اجرای برنامه‌های تجدید ساختار در صنعت برق آغاز شده، به دلیل ضعف در لایه سیاست‌گذاری و اجرا، اکنون این صنعت را با چالش‌های بزرگی مواجه کرده که نمود‌های کوچکی از آن در خاموشی‌های اخیر بروز پیدا کرد. صنعت برقی که به امید تغییر پارادایم از «صِرف تامین پایای برق» به «تامین پایا در عین کاهش هزینه‌ها» به استقبال برنامه‌های تجدید ساختار رفت، اکنون با چالش‌های اولیه تامین برق و خاموشی روبه‌رو است. عدم بهبود جدی راندمان در ۱۵ سال اخیر، نبود سندی بلندمدت برای توسعه بخش تولید برق و سرمایه‌گذاری در این حوزه، ضعف در آموزش مدیریت مصرف، کمبود شدید منابع مالی، موضوع آلایندگی زیست‌محیطی نیروگاه‌ها و مشکلات ناشی از خصوصی‌سازی و واگذاری نیروگاه‌ها، همه و همه در نهایت امر ریشه در اشکال و تداخل در وظایف نهاد‌های حکمرانی صنعت برق دارد.
 
در شرایط فعلی صنعت برق با مشکلات بیان شده به نظر بدیهی‌ترین کار برای یک مدیر، پذیرش کمبود‌ها و صداقت با مردم در طرح مشکلات بوجود آمده و سپس جلب حمایت آن‌ها برای اجرای سیاست‌هایی مثل مدیریت مصرف، تعرفه‌گذاری هدفمند، استفاده از وسایل کم‌مصرف و ... است نه آنکه با طرح مسئله بدمصرفی مردم تمام هزینه‌های خاموشی را متوجه آن‌ها کرده و در صورت ادامه رفتار مصرفی تهدید به خاموشی شوند. این اولین گام بهبود شرایط زیرساختی حیاتی و مهم است که این روز‌ها کمتر مورد توجه است.

۱- طبق قانون برنامه پنجم می‌بایست ۵۰۰۰ مگاوات از ظرفیت نیروگاهی کشور از منابع تجدیدپذیر تامین شود، حال آن که تا پایان این برنامه تنها ۱۷۰ مگاوات ظرفیت نصب شده از این منابع بوده است.
 
 کارشناس انرژی اندیشکده مطالعات حاکمیت دانشگاه شریف
انتشار یافته: ۶
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
اصل انصاف
|
United States of America
|
۲۰:۲۹ - ۱۳۹۷/۰۴/۲۱
0
3
بله مقصر مردم نیستند اما:
مقصرین:
1- پرداخت در آمد برق به عنوان یارانه به جای هزینه در توسعه احداث صنعت برق.
2- تن دادن به عدم استفاده از انرژی تجدید ناپذیر از طرف اروپا.
3- مدیران صرفا فنی و نا کارآمد در صنعت برق.
4- پرداخت دیون دولت در قبل فروش نیروگاه ها به سرمایه گذاران غیر تخصصی صنعت برق.
5- عدم اعتقاد به خصوصی سازی تولید برق با دخالت توانیر و قوانین دست پا گیر.
6- مجامع شرکت های توزیع غیر واقعی .
7- عدم اعتقاد به نیروهای اجرایی و مدیریتی در صنعت برق.
8- مجمع پیمانکاران صنعت برق و پارکینگ مدیران رانت خوار مادام العمر امثال: م- ه، ع- ا، و.......
9- شرکت های مادر تخصصی( تولیدو توزيع) بدون تخصص با نیروی کار نا کار آمد و خسته .
10 شرکت های برق منطقه ای رانت ده و مدیران پیر و نا کارآمد( عدم توسعه پست های فشار قوی، و خطوط انتقال فرسوده،) که نیاز به نوسازی دارد، بودجه نوسازی علنا صرف رانت در برق منطقه های: تهران، خوزستان، زنجان، فارس، غرب، خراسان و... می گردد.
11- مردم هم فرهنگ مصرف و بحث حمایت را به علت اختلاس های دولتمردان به فراموشی سپرده اند و هر همشهری یک تیشه برداشته و به ریشه خودش و دولت می زند.
برق نیوز عزیز انشاالله در یک مصاحبه حضوری موارد ذیل را به صورت مبسوط شرح خواهم داد.
پاسخ ها
مهندس برق
| Iran (Islamic Republic of)
سالهاست کمیته کیفیت توان در توانیر بریاست مدیر دفتر فنی انتقال این شرکت تشکیل و فعالیت میکنه ولی بازده ش؟ تقریبا صفر بوده..! اخه چطور میشه هارمونیک 5 در منطقه برق اذربایجان 15 درصد شه و این کمیته فقط تماشا کنه؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۲:۳۰ - ۱۳۹۷/۰۴/۲۲
1
0
مقصرحکومتی هان ک برق رو پمپاژ میکنن به عراق وجاههای دیگ
بینام
|
Netherlands
|
۱۱:۱۱ - ۱۳۹۷/۰۴/۲۳
0
0
دوست عزیز با نام "اصل انصاف" الان متوجه نشدیم، اعتراض کردید به این یادداشت و نوع نگاهش یا خیر؟؟؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۹:۳۱ - ۱۳۹۷/۰۴/۲۷
0
1
به این اندیشمند محترم بفرمائید که اگر دانشگاهی مثل دانشگاه ایشان به جای تمرکز بر تعداد مقالات، دانشجویان خود را برای کنجکاوی به صنعت برق کشور می فرستاد مسلما الان نخبگانی بودند که علاج واقعه می کردند. الان وزارت نیرو دست افرادی هست که تحمل دیدن کسی که کار میکند را ندارند و به جای اینکه همکاری کنند، طوری ریشه فرد رو میزنن که نتونه سر بلند کنه. در این شرایط توقع تصمیم گیری و ارائه راهکار مناسب نداریم
مشکل اصلی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۴۰ - ۱۳۹۷/۰۴/۳۱
0
1
رانت بازی پدر صنعت را در آورده :
این افراد از صنعت کنار بکشند مشکل حله:
مدیران عامل سیاسی: تهران، البرز، زنجان، مشهد، توانیر معاونین ،
معاونین پیر وزیر محترم، مشاورین فنی و فرهنگی وزیر، بعضی از مدیران نیروگاه ها
ارسال نظر قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
نتیجه عبارت زیر را وارد کنید
captcha =
وضعیت انتشار و پاسخ به ایمیل شما اطلاع رسانی میشود.
پربازدیدها
برق در شبکه های اجتماعی
اخبار عمومی برق نیوز
عکس و فیلم
پربحث ترین ها
آخرین اخبار