چالش پاکستان:تروریسم یا تامین انرژی؟

به گزارش "برق نيوز" این روزها همزمان با آغاز فصل گرما در پاکستان و ساعت ها قطعی برق در طول شبانه روز، دغدغه مردم این کشور به ویژه قشر ضعیف تر، پشت سر گذاشتن پنج ماه گرما و رطوبت طاقت فرسایی است که تقریبا سراسر پاکستان را فرا می گیرد.

برخی مناطق پاکستان در روزهای گرم تابستان گاهی دمای هوا را به بالای 40 درجه سانتیگراد همراه با رطوبت بالا می رساند و مردم در مواردی تا 22 ساعت در شبانه روز با معضل قطعی برق دست و پنجه نرم می کنند و مشکلات ناشی از کمبود انرژی گاهی آنچنان حاد می شود که دیگر کسی به طالبان و تروریسم و امنیت فکر نمی کند.

«خواجه محمد آصف» وزیر آب و برق پاکستان به صراحت به این واقعیت اذعان دارد که بحران انرژی در کشورش جدی تر و بزرگتر از بحران تروریسم و طالبان است.

وی سال گذشته و پس از روی کار آمدن دولت نواز شریف، در مصاحبه ای اعلام کرد: بزرگترین چالش فراروی دولت نواز شریف، مهار کردن طالبان و گروه های شبه نظامی که همه روزه دست به حملات مرگبار در نقاط مختلف این کشور می زنند، نیست، بلکه چالش شماره یک دولت، انرژی است و بحران انرژی در پاکستان جدی تر از بحران تروریسم است.

این وزیر کابینه نواز شریف دلایلی برای سخنانش دارد. او می گوید اگر چه حملات طالبان و تروریست ها تقریبا هر روز موجب کشته شدن تعداد از مردم در نقاط مختلف کشورش می شود، اما بحران انرژی و برق به طور مستقیم زندگی 180 میلیون پاکستانی را به شکل های مختلف تحت تاثیر قرار می دهد.

نیروگاه ها و تاسیسات تولید انرژی برق در پاکستان فقط جوابگوی نیمی از نیاز این کشور به انرژی است و این امر موجب می شود تا اقتصاد پاکستان به ویژه در بخش تولید، سالانه میلیاردها دلار متحمل زیان شود.

گاهی قطع برق و از کار افتادن دستگاه های تهویه و دیگر تجهیزات در بیمارستان ها، باعث جان باختن تعداد قابل توجهی از بیماران می شود و بحران انرژی، حتی مرگبارتر از انفجارها و حملات تروریستی، خود را به رخ می کشد.

فقط درصد کمی از پاکستانی ها توان خرید دستگاه های مولد برق را دارند و قشر فقیر که اکثریت بالای جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، چاره ای جز تحمل ساعت ها گرما و خاموشی در شبانه روز ندارند.

در انتخابات اردیبهشت ماه سال گذشته در پاکستان، مساله برق و انرژی شاید تاثیر گذارترین موضوع بر انتخابات بود. دولت پیشین پاکستان نتوانسته بود چاره ای برای حل بحران انرژی بیاندیشد و حزب تحت رهبری نواز شریف از این موضوع به عنوان حربه ای کارساز برای ایجاد موج تظاهرات مردمی در اعتراض به قطعی برق علیه حزب حاکم پیشین پاکستان استفاده کرد و در مقابل، به مردم وعده داد که «پاکستانی با چراغ های روشن» خواهد ساخت.

در کنار معضل انرژی، پاکستان با مشکلات امنیتی و تروریستی روبرو است. دولت نواز شریف علاوه بر تلاش برای رفع معضل انرژی، مذاکراتی را نیز با طالبان برای بهبود بخشیدن به اوضاع نه چندان رضایتخبش امنیتی کشور آغاز کرده و معتقد است در صورت رفع مشکلات انرژی و امنیت، زمینه برای بهبود اوضاع اقتصادی فراهم خواهد شد.

با وجود اینکه نواز شریف مدت کوتاهی بعد از تصدی نخست وزیری پاکستان، آغاز مذاکره با طالبان را در دستور کار قرار داد، اما به دلیل پیچیدگی های موضوع و مطالباتی که گروه تحریک طالبان در قبال مذاکرات صلح با دولت نواز شریف دارد، از جمله آزادی زندانیان محبوس در زندان های پاکستان، این مذاکرات تاکنون به نتیجه ملموسی نرسیده و با توجه به اختلاف های دوطرف، به نظر می رسد چشم انداز چندان روشنی برای این مذاکرات حداقل در آینده نزدیک وجود نداشته باشد.

حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به نقاط مختلف پاکستان به بهانه هدف قرار دادن مخفیگاه گروه های تروریستی که در بسیاری موارد منجر به کشته شدن مردم عادی و غیرنظامی پاکستان می شود، یکی دیگر از چالش های امنیتی پیش روی دولت نواز شریف است.

مردم پاکستان بارها تظاهرات اعتراض آمیز علیه حملات پهپادهای آمریکایی برگزار کرده اند و خواستار اقدام عملی دولت برای خاتمه دادن به این حملات هستند.

داشتن مرز مشترک با افغانستان را می توان یکی دیگر از چالش ها امنیتی دولت پاکستان دانست. افغانستان در طول سالیانی که درگیر جنگ و اشغال نیروهای نظامی بیگانه بود، تا به امروز رنگ ثبات و آرامش را ندیده است و نبود ثبات و آرامش در افغانستان و حضور گروه های تروریستی و باقیمانده های رژیم طالبان در این کشور، پاکستان را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

به هر روی، با وجود این همه مسایل و مشکلات امنیتی، مسوولان پاکستان انرژی را بحران اصلی کشور می دانند.

اکنون موضوع انرژی در پاکستان به دلیل اهمیت فراوان آن به بخشی از سیاست خارجی دولت تبدیل شده و همواره یکی از موضوعات اصلی گفت و گو در همه سفرهای خارجی نواز شریف و دیدارهای وی با مقامات کشورها بوده است؛ از ایران گرفته تا عربستان سعودی، چین، امارات متحده عربی و حتی هند.

در میان همه کشورهایی که دولت پاکستان به رایزنی برای کمک به رفع بحران انرژی پرداخته، ایران به لحاظ منابع عظیم انرژی و همسایگی با پاکستان، بهترین و در دسترس ترین گزینه برای پاکستان است.

در صورت تحقق طرح انتقال گاز ایران به پاکستان، این کشور می تواند بخش قابل توجهی از برق مورد نیاز خود را با تاسیس نیروگاه های حرارتی با سوخت گاز تامین کند، ضمن اینکه این امکان وجود دارد تا بخشی از بحران انرژی پاکستان از طریق افزایش صادرات برق به مرتفع شود.

اجرای طرح خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان، بنا به گزارش نشریات مختلف این کشور، اگرچه به دلیل بروز مشکلات ناشی از تحریم های ضد ایرانی، در زمینه سرمایه گذاری خارجی در پاکستان با تاخیر مواجه شده است، اما مسوولان این کشور بارها تاکید کرده اند که به رغم وجود این مشکلات، اسلام آباد مصمم به تکمیل این طرح و اجرای تعهدات خود است.

وزیر آب و برق پاکستان درباره فشارهای خارجی و به طور خاص فشار آمریکا بر دولت پاکستان برای تکمیل نشدن خط لوله گاز گفته است: آمریکا باید به این موضوع توجه داشته باشد که ما در شرایط خیلی سخت به سر می بریم و چاره ای جز تکمیل خط لوله گاز نداریم.

دولت پاکستان این روزها سرگرم انجام مقدمات برای سفر قریب الوقوع «محمد نوازشریف» نخست وزیر به تهران است که طبق گفته مسوولان پاکستانی و همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان، قرار است در نیمه دوم اردیبهشت ماه انجام شود.

هرچند تاکنون گزارشی از اهداف و برنامه های سفر نواز شریف به تهران منتشر نشد، اما بدون تردید انرژی و امنیت در صدر موضوعات گفت و گو میان مقامات عالی دو کشور در تهران خواهد بود.

جمهوری اسلامی ایران و پاکستان علاوه بر حدود هزار کیلومتر مرز مشترک و همسایگی، از مشترکات فراوان دینی، فرهنگی و تاریخی برخوردار هستند، این دو کشور همواره روابطی دوستانه و مبتنی بر احترام متقابل داشتند و به رغم برخی تنش های اخیر در مناطق مرزی دو کشور که ریشه در عوامل فرامنطقه ای دارد، تهران و اسلام آباد همچنان مصمم به حفظ و تقویت بیش از پیش روابط در همه زمینه ها هستند.

امروز رفع معضل انرژی در پاکستان به موضوعی حیثیتی و حیاتی برای حزب حاکم این کشور تبدیل شده و ادامه حیاتی سیاسی حزب حاکم و دولت کنونی پاکستان تا حد قابل توجهی بستگی به عملکرد آنها در زمینه اجرای تعهداتی است که در آستانه انتخابات سال گذشته، برای رفع این معضل به مردم داده اند؛ مردمی که به دلیل مشکلات امنیتی، اقتصادی و انرژی نمی توانند زمان زیادی صبور بمانند.