برقگیرها و نحوه استفاده آنها در پست‌ برق

سرويس علمی برق نيوز: برقگیرها به منظور حفاظت تجهیزات در مقابل اضافه ولتاژهای گذرا و تخلیه اضافه ولتاژهای موجی ظاهر شده در هادی‌های خطوط و پست‌های فشار قوی بكار می‌روند. اضافه ولتاژهای موجی، استقامت عایقی تأسیسات و تجهیزات فشارقوی را مختل نموده و بروز قوس و اتصالی را درشبكه ظاهر می‌سازند برق‌گیرها به شكل موازی با وسیله تحت حفاظت خود قرار می‌گیرند.

به گزارش برق‌نيوز، نحوه عملكرد یك برقگیر جهت حفاظت تجهیزات به این صورت است كه انرژی موج توسط برق گیر به زمین منتقل شده و بلافاصله پس از برقراری جریان موجی در فاصله چند میكروثانیه و كاهش دامنه ولتاژ تا یك مقدار مشخص (سطح حفاظتی برق‌گیر)، مسیر جریان تخلیه در برق‌گیر قطع شده و از ادامه برقراری جریان و تبدیل آن به جریان اتصالی فركانس قدرت جلوگیری می‌شود.

به دلیل مزایای برقگیرهای ZnO درحال حاضر ومتداول شدن آنها در مقیاس وسیع درصنعت برق بحث روی برق‌گیرها و مشخصه‌های آن به این نوع محدود شده است. در این نوع برق‌گیرها، المان‌های مقاومتی از اكسید روی با مشخصه شدت غیرخطی كه با اكسید فلزات دیگر تركیب شده ساخته می‌شوند.

2-1-1-2- مزایای برقگیرهای ZnO

برخی از مزایای برق‌گیرهای ZnO نسبت به برق‌گیرهای معمولی به شرح زیر می‌باشد:

1. سادگی طرح ودرنتیجه افزایش قابلیت اطمینان

2. سطوح حفاظتی برقگیرهای ZnO بطور كامل معین بوده وحدوداً به میزان 15% حفاظت تجهیزات را نسبت به برق‌گیرهای نوع مرسوم بالا می برد.

3. رفتار بهتر برق‌گیر درقبال آلودگی محیط

4. ظرفیت جذب انرژی برق‌گیرهای ZnO رامی‌توان با افزایش تعداد ستون‌های موازی آن زیاد نمود.

5. كوچك‍تر بودن برق‌گیر ازنظر ابعاد فیزیكی

2-1-1-3- معیارهای انتخاب برقگیر

به طور كلی درانتخاب برق‌گیرهای ZnO برای یك شبكه باید دو نكته مهم زیر را درنظر داشت:

- برق گیر باید بتواند ولتاژ شبكه رابه طور دائم تحمل كند .

- برق‌گیر باید تحمل شوك حرارتی ناشی ازتخلیه امواج ضربه‌ای را داشته باشد.

2-1-1-4- برخورد صاعقه به خطوط نزدیك پست

چنانچه سیستم حفاظت ازصاعقه خط ضعیف باشد، ممكن است صاعقه بطور مستقیم ویادراثر پدیده قوس برگشتی به سیم فازبرخورد نماید. دامنه وشیب این امواج درنزدیكی محل برخورد بسیاربزرگ بوده وخطرات جدی برای تجهیزات پستی كه درمجاورت این پدیده صورت گرفته است بوجود خواهند آورد.دراین حالت برای ایجاد یك حفاظت مطمئن، نصب برق‌گیر درابتدای خطوط ضروری به نظر میرسد.

درپستهایی كه احتمال برخورد مستقیم صاعقه درنزدیكی پست وجود دارد، باید تا آنجا كه مقدور است برق گیر را درنزدیكی وسیله مورد حفاظت قرارداد وهادیهای ارتباط دهنده را تاآنجا كه ممكن است كوتاه ومستقیم انتخاب نمود و نیز زمین برق‌گیر وتجهیزات با كمترین مقاومت امكان پذیر، ترجیحاً یك اهم یا كمتر، به یكدیگر متصل گردند.

2-1-1-5- محل نصب برقگیرها

درتعیین محل استقرار برق‌گیر اولین عامل مورد نظر نزدیكی آنها به تجهیزات مهم وگران قیمت مانند ترانسفورماتورهای قدرت می‌باشد. نصب برق‌گیر روی ورودی فیدر خط نیز برای كاهش اضافه ولتاژها درروی تجهیزات فیدر خط تا برق‌گیر توصیه می‌گردد، ضمن آنكه نصب برق‌گیر روی فیدر خط جهت كاهش اضافه ولتاژ تجهیزات سرخط(قبل ازكلید) در زمانی كه كلید خط دراثر خطا یا مسائل تعمیراتی وبهره‌برداری بازمی‌باشد نیزاستفاده می گردد.

نصب برق‌گیر درسایر نقاط ومشخصاً در روی شینه‌ها درصورت عدم امكان حصول هماهنگی عایقی به شكل كامل، قابل توجیه است.

2-1-1-6- نحوه اتصال برقگیر به سیستم زمین