نظر رئیس کمیسیون انرژی مجلس در مورد کاهش تلفات

سرویس صنعت برق نیوز: بروز مسائلی همچون کاهش سرمایه گذاری جدید و رشد مصرف در صنعت برق، خصوصی سازی، بحث هدفمندی یارانه‌ها و بدهی‌های زیاد دولت به فعالان این صنعت، موجب شده تا طی سال‌های اخیر عمده توجه مسئولان امر معطوف به حل مسائل اقتصادی رایج صنعت برق شود. اما به نظر می‌رسد، مسئولان صنعت برق کشور علاوه بر توجه به معضلات اقتصادی این صنعت باید به افزایش بهره‌وری انرژی الکتریکی نیز توجه ویژه‌ای کنند. کاهش تلفات برق و افزایش راندمان نیروگاه‌ها از راهکارهایی است که بهره‌وری در این صنعت را افزایش می‌دهد. برای روشن شدن ابعاد مسأله بهره‌وری در صنعت برق کشور به چند مورد آماری اشاره می‌شود:

اتلاف سرمایه: بنا بر اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، هر یک درصد تلفات در شبکه انتقال و توزیع کشور به معنای اتلاف حداقل 700میلیون دلار سرمایه است. یعنی با کاهش تلفات 21 درصدی برق به 10 درصد، از سرمایه‌گذاری حداقل 7میلیارد دلار برای ایجاد نیروگاه بی‌نیاز می‌شویم.

اتلاف سوخت: هر یک درصد تلفات در سال91 به معنای هدر رفت حداقل یک درصد سوخت نیروگاهی است که درصورت کاهش تلفات از 21 درصد به 10 درصد، سالیانه حداقل2 میلیارد دلار به قیمت پایان سال93 در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌شود.

اتلاف برق: اگر برق هدر رفته در شبکه بازیافت شود امکان فروش بیش از 20 میلیارد کیلووات ساعت برق را خواهیم داشت که ارزش آن 1600 میلیارد تومان است.(هر کیلووات ساعت80 تومان) البته کاهش تلفات برق همواره یکی از دغدغه‌های دولت و نمایندگان مجلس بوده و قوانین متعددی نیز در مجلس در این خصوص تصویب شده از جمله تبصره‌ بند ج ماده یک قانون هدفمند کردن یارانه‌ها که به کاهش تلفات تا 14 درصد در سال پایان برنامه پنجم تأکید دارد و بند ز ماده 133 قانون برنامه پنجم توسعه که زمینه حضور بخش خصوصی را در کاهش تلفات برق فراهم می‌کند. اما متأسفانه مسئولان صنعت برق تا سال گذشته آن طور که شایسته است به این موضوع نپرداخته بودند. از سال گذشته با اهتمام جدی وزارت نیرو و زیر مجموعه‌های آن نظیر شرکت توانیر و شرکت‌های برق منطقه‌ای کل کشور، طرح کاهش تلفات به صورت جدی آغاز شد و اقدامات بسیار خوبی نیز انجام گرفت. اما در کنار تلاش‌های دولت و مجلس برای کاهش اتلاف در شبکه برق کشور، موارد زیر نیز باید به منظور افزایش بهره وری در صنعت برق کشور مورد توجه قرار گیرد:

الف- افزایش راندمان نیروگاه‌ها: کاهش مصرف داخلی برق در نیروگاه‌ها - سیکل ترکیبی کردن نیروگاه‌ها و استفاده از تکنولوژی‌های جدید می‌تواند مقدار قابل توجهی توان نیروگاهی بدون سرمایه‌گذاری نه چندان زیاد فراهم کند.

ب- توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر: انرژی‌های تجدیدپذیر به دلیل عدم استفاده از سوخت فسیلی، فاقد آلایندگی‌های ناشی از نیروگاه‌های حرارتی است و هیچ گونه هزینه زیست محیطی به کشور تحمیل نمی‌کند از طرف دیگر با توجه به نصب این مولدها در محل مصرف و یا نزدیکی آنها میزان انرژی توزیع نشده در طول شبکه را به حداقل کاهش می‌دهد.

ج- توسعه مولدهای تولید پراکندهCHP: مولدهای تولید پراکنده با توجه به قرار گرفتن در محل مصرف می‌توانند علاوه بر تولید برق برای سامانه‌های سرمایش و گرمایش مورد استفاده قرار بگیرند که تلفات برق را به حداقل رسانده و علاوه بر افزایش راندمان، باعث افزایش پایداری شبکه برق و قابلیت اطمینان آن می‌شود. با نصب این سامانه‌ها در مجتمع‌ها و شهرک‌ها مشترکان از پرداخت هزینه برق و گاز معاف می‌شوند و تنها یک هزینه سرویس و نگهداری از این سامانه‌ها برای آنها باقی می‌ماند که بسیار ناچیز است. با توسعه این کار دولت دیگر لازم به انجام هزینه‌های سنگین برای رشد مصرف نامعقول نخواهد بود.

د- راهکار جهانی برای مدیریت انرژی: سال 2011 استاندارد جدیدی در حوزه انرژی تعریف شد با عنوان ایزو50001 که این استاندارد بین‌المللی، فعالیت‌های مدیریت انرژی مفید در سطح جهان را تبیین می‌کند. کارشناسان مدیریت انرژی از بیش از ٦٠ کشور، این استاندارد را ایجاد کرده‌اند تا بتوان بر اساس آن جریان انرژی را اعم از تولید و مصرف در دنیا بر اساس یک چارچوب مشخص و مدون مدیریت کرد. مدیریت مؤثر انرژی در جهان امروز با توسعه روز افزون صنایع انرژی‌بر و نیاز به منابع پایدار تولید انرژی، یک ضرورت انکارناپذیر است و بهترین راه تحقق آن با استاندارد ایزو50001 است. البته در کشور ما علاوه بر این استاندارد بین‌المللی، براساس قانون اصلاح الگوی مصرف و با مسئولیت سازمان ملی استاندارد برای صنایع مهم مصرف‌کننده سوخت استانداردهایی تهیه و ابلاغ شده است. بر این اساس صنایعی که مصرف خود را استاندارد نکنند مستحق جرایم خواهند شد و سازمان استاندارد بر اساس بازرسی‌های ویژه در این مورد موظف به ارائه گزارش خواهد بود. در سند چشم انداز1404 و سیاست‌های کلی آن، کاهش شدت انرژی در کشور به میزان 50 درصد یکی از اهدافی است که در نظر گرفته شده و برای دستیابی به آن راه طولانی‌ای درپیش داریم.

دکتر علی مروی
 رئیس کمیسیون انرژی مجلس