بررسی حریم های جدید خطوط برق

حريم خطوط انتقال برق كه تا پيش از اين براساس مصوبه سال 1347 اعمال مي شد، با پيگيريهاي مستمر و برگزاري جلسات توسط كميته تخصصي تعيين حريم درتوانير، توسط وزارت نيرو به هيات دولت ارسال و در نهايت پس از طي مراحل قانوني و تصويب در هيات دولت، توسط معاون اول رييس جمهور براي ابلاغ رسمي، دهم ارديبهشت در روزنامه رسمي به چاپ رسيد.

در همين خصوص مديركل دفتر حقوقي و پاسخگويي به شكايات شركت توانير به خبرنگار ما گفت: در تدوين و به روزرساني حريم خطوط انتقال برق كارشناسان و استاداني از دانشگاه تبريز، انجمن مهندسين برق و الكترونيك (كميته مطالعات خطوط انتقال نيرو)، دانشگاه امير كبير و... مشاركت فعال داشتند.

به گفته دكتر علي نظری منتظر، در تدوين مفاد و بندهاي اين مصوبه از تجربه هاي جهاني و استانداردهاي اروپايي، ژاپني و استراليايي بهره گرفته شد و در نهايت با پايه قرار دادن استانداردهاي اتحاديه اروپا، نظام حقوقي و فني حريم خطوط انتقال برق پس از حدود 5 دهه اصلاح شد.

وي گفت: براساس اين مصوبه نه تنها مباحث ايمني، بلكه مباحث حريم هوايي نيز براي نخستين بار وارد اصطلاحات صنعت برق شد و حريم خطوط متنوع و قابل انعطاف شد.

وي به لزوم اطلاع رساني در اين خصوص اشاره كرد و گفت: اطلاع رساني لازم دراين خصوص مي تواند مانع از سوء استفاده برخي از ناآگاهي مردم و مالكان زميني كه در حريم خطوط قرار داشته اند، شود چراكه با اين مصوبه، ميزان زيادي از زمينهاي در حريم خطوط انتقال آزاد و يا ساخت وساز در آنها با رعايت نكات ايمني كه در آينده نزديك تدوين و ابلاغ خواهد شد، مجاز خواهد بود.

مديركل دفترحقوقي شركت توانير در عين حال يادآور شد: براساس مصوبه جديد، حريم درجه دو به طور كامل از جداول حريمهاي خطوط انتقال برق، حذف و حريم زميني جايگزين حريم درجه يك شد.

دكتر نظري منتظر با بيان اين كه در اين مصوبه ابتدا اصطلاحات به كار رفته در آن چون خط برق، محور خط، مسير خط و حريم و.... تعريف شده است، يادآور شد: تدوين گران مفاد اين مصوبه با گسترش و شفافيت بحث، حريم را به دو گونه زميني و هوايي تعريف كردند كه به اين منظور حريم زميني شامل دو نوار در طرفين مسير خط و متصل به آن از سطح زمين كه عرض هر يك از اين دو نوار در تصويب نامه تعيين شده است.

وي گفت: حريم هوايي نيز نقاطي در هوا در امتداد هادي و به شكل مستطيل (فرضي) تعريف شد كه خود شامل حريمهاي افقي و عمودي خواهد بود كه حريم عمودي فاصله عمودي در هوا از طرفين هادي جريان برق در جهت قائم و حريم افقي فاصله افقي در هوا از طرفين هادي جريان برق در جهت افق را شامل مي شود كه در تصويب نامه تعيين شده است.

به گفته نظري منتظرحريم خطوط برق با توجه به ولتاژ هاي مختلف از 1 تا 750 كيلوولت تغيير كرده است به طوري كه به صورت ميانگين حريم زميني كه مشابه حريم درجه يك، مصوبه پيشين است، 30 درصد تخفيف خورده و حريم درجه دو نيز به طور كامل حذف شده است.

وي گفت: برهمين اساس حريم زميني خطوط برق كمتر از يك هزار ولت حداكثر 3/1 متر، از يك هزار تا 20 كيلوولت 10/2 متر، 33 كيلوولت 5/3 متر، 63 كيلوولت 8 متر و 132 كيلوولت 9 متر تعيين شده است.

نظري منتظر ادمه داد: براساس مصوبه جديد حريم زميني خطوط انتقال برق 230 كيلوولت 9/11 متر، 400 و 500 كيلوولت 14 متر و 750 كيلوولت 25 متر خواهد بود.

مديركل دفتر حقوقي توانير ادامه داد: با توجه به تبصره بندهاي 1 و 2 و 3 ماده 2 امكان اعمال حريم هوايي وجود دارد اما اين امكان پس تدوين ضوابط فني و شرايط اطمينان از استقامت خطوط براساس بخشنامه هايي كه وزارت نيرو مصوب خواهد كرد، برقرار مي شود؛ بنابراين تا زمان تصويب و ابلاغ بخشنامه هاي وزارت نيرو، حريم تنها زميني خواهد بود اما پس از آن، امكان اعمال حريم هوايي نيز براي خطوط وجود دارد.

وي گفت: براساس ماده 3 اين تصويب نامه عبور خطوط از عوارض طبيعي، در مواردي كه خطوط هوايي فشار قوي از عوارض طبيعي نظير جنگل، كوه و دره عبور كند و همچنين در مواردي كه اعمال حريم زميني دشوار باشد، به پيشنهاد شركت برق مربوط و تصويب وزير نيرو با رعايت ضوابط فني و ايمني، مي توان به صورت موردي حريمهاي هوايي مندرج در تبصره بند (3) ماده (2) را با شرط وجود حق دسترسي به خطوط برق و كمال انتفاع از آن، جايگزين حريم زميني كرد.

به گفته دكتر نظري منتظر، به اين ترتيب سه نوع حريم براي خطوط برق قابل تصور است كه شامل حريم زميني، هوايي و حريم تلفيقي به معناي اعمال تواماً حريم هوايي و حريم زميني تخفيف خورده است.

مديركل دفتر حقوقي و پاسخگويي به شكايات شركت توانير خاطرنشان ساخت: از ديگر ويژگيها و نوآوريهاي اين تصويب نامه، امكان مهم حفظ يا كاشت درختان كم ارتفاع در مسير خطوط انتقال برق است مشروط به آنكه مانعي براي دسترسي به خطوط برق ايجاد نكند و سبب ايجاد خسارت به تاسيسات برق نشود.

دكتر نظري منتظر تاكيد كرد: تراكم و نوع درختان كم ارتفاع با توجه به وضعيت جغرافيايي محل و ساير شرايط توسط وزارت نيرو با كسب اطلاع از مراجع ذي ربط اعلام خواهد شد. اين اقدام با توجه به مطالعات تطبيقي انجام شده و در جهت حفظ محيط زيست صورت گرفته، در حالي كه براساس مصوبه سال 47، در حريم درجه يك خطوط، درختان قطع مي شد اما در اين مصوبه اجازه كاشت درختان كم ارتفاع داده شده است.

وي گفت: در يك اقدامي ديگر كه در تبصره 4 ماده 6 عنوان شده است، درصورت اعمال حريم هوايي، بام ساختمانهايي كه در محدوده زير حريم هوايي در خارج از مسير و حريمهاي زميني و هوايي قرار دارد، بايد با شيب بيش از (45) درجه باشد، البته در صورتي كه سقف ساختمانهاي موضوع اين تبصره فاصله اي بيش از (4) متر از حريم عمودي داشته باشند رعايت اين تبصره الزامي نيست.

مديركل دفتر حقوقي و پاسخگويي به شكايات شركت توانير همچنين در خصوص آزاد شدن برخي زمينها با اعمال اين مصوبه نيز گفت: براساس ماده 12 تصويب نامه، يك فرض پيش بيني شده كه اگر در احداث خطوط قبلي، از بابت محدوديتهايي كه در نحوه استفاده از زمين ايجاد شده ( نقص در انتفاع)، مابه ازايي از سوي شركتهاي برق به مالك پرداخت شده باشد، مالك زمين جهت آزادسازي زمين و ملك خود بايد مابه ازاي هزينه پرداخت شده توسط شركت برق را به قيمت روز به دولت بازگرداند و سپس با رعايت نكات ايمني و فني كه توسط شركت برق اعلام مي شود، اقدام به استفاده از زمين كند.

گفتني است در مواردي كه شركتهاي برق خسارات محصول كشاورزي و قطع درختان و يا تخريب اعيان را پرداخت كرده اند، موضوع از شمول اين ماده خارج بوده و بازگرداندن وجه موضوعيتي ندارد.

به گفته مديركل دفتر حقوقي و پاسخگويي به شكايات شركت توانير، براساس ماده 12 اين مصوبه، زمينهاي در حريم قابل آزادسازي است و به اين ترتيب مالكان مي توانند به منظور بررسي و آگاهي از وضعيت زمين خود براساس مصوبه جديد، به شركتهاي برق منطقه اي و توزيع مراجعه كنند چرا كه با اين اقدام جديد، بسياري از محدوديتها رفع شده است.

وي پيش بيني كرد با اجراي اين مصوبه، از حجم شكايات صنعت برق و زمان اجراي طرحها كاسته شود و به اين ترتيب طرحها در زمان برنامه ريزي شده به نتيجه برسد.

گفتني است مطابق ماده 13، اين تصويب نامه جايگزين تصويب نامه شماره 29052 مورخ 8/10/1347 شده است.

مشتركان مي توانند جهت آگاهي از مفاد كامل مصوبه حريم خطوط انتقال برق مصوب 6/2/1394 به سايت توانير مراجعه كنند.