محقق «برق» گرفت یا خلیلی را «برق» گرفت!

به گزارش برق نیوز، به نقل از پایگاه خبری پیام آفتاب پروژه انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت آسیای میانه به پاکستان از طریق افغانستان یا همان توتاپ در ماه‌های گذشته با جنجال‌ها و کش و قوس‌های فراوانی همراه بوده است. اگرچه گفته می‌شود نطفه این کودک شوم در زمان کرزی و معاونت دوم خلیلی بسته شده اما هیاهو و جنجال‌های آن به دولت وحدت ملی کشانده شده است. پس از اینکه شورای وزیران اعلام کرد پروژه توتاپ از مسیر سالنگ می‌گذرد، شهروندان زیادی که بیشتر از قوم هزاره بودند علم اعتراض برافراشتند و تأکید کردند که براساس نظر فنی شرکت فیشنر آلمان که مجری طرح ماسبر پلان ۲۰ ساله برق افغانستان می‌باشد مسیر میدان وردک-بامیان امن‌ترین راه برای عبور خط برق توتاپ می‌باشد؛ این اعتراضات کم‌کم سازماندهی شد و شورای عالی مردمی شکل گرفت. شورای عالی مردمی طی گردهمایی‌های هزاران نفری در مصلی شهید مزاری دولت را تهدید کرد در صورتیکه فیصله کابینه را لغو نکند، با تظاهرات میلیون شهروندان کشور روبرو خواهد شد، چیزی شبیه تظاهرات ۲۰ عقرب سال گذشته که با هدف زیر فشار گذاشتن دولت در کوتاهی در تأمین امنیت شاهراه‌ها و نجات گروگان‌ها از چنگال طالبان برنامه‌ریزی شده بود: این تظاهرات میلیونی جنبش تبسم نام گرفت و با کشاندن ده‌ها هزار نفر به دروازه‌های ارگ دولت را به شدت تکان داد. شورای عالی مردمی و دولت در مقابل هم قرار گرفتند و هیچ‌یک کوتاه نیامدند تا کار به تظاهرات گسترده ۲۷ ثور در کابل و دیگر ولایات مانند بامیان کشید. راهپیمایان اما این بار هرگز تصور نمی‌کردند که کانتی نرهای آهنین سد راه آنان شود و نگذارد مانند بار قبلی به دروازه‌های ارگ برسند. تظاهرات در چوک دهمزنگ متوقف و پس از سخنرانی رهبران و طراحان آن به صورت خودکار محو شد. بازخوانی دو جنبش بزرگ تبسم و روشنایی جدای از اما و اگرهای هریک گویای یک جنگ دیرینه بین رهبران سیاسی هزاره در کل و محقق و خلیلی به طور خاص می‌باشد.

در جنبش تبسم محقق بازنده میدان بود چراکه تظاهرات کنندگان که تابوت‌های شهدا را روی دستان خود حمل می‌کردند را مشتی اوباش خوانده بود که در آسمان ستاره و در زمین بوریا ندارند. این نوع اظهار نظر محقق سبب شد تعداد زیادی از شهروندان عمدتاً هزاره از وی روی برگردانند و در فضای مجازی وی را رسوا کنند و معامله گر بخوانند. محقق پس از جنبش تبسم منفور جامعه هزاره شد و اگرچه در اظهار نظرهای بعدی خود خواست آب رفته را به جوی بازگرداند اما هرگز موفق نشد. در این میان اما خلیلی که در خارج از کشور به سر می‌برد از فضای پیش آمده بسیار خوشحال بود و در اظهار نظرات خود در مورد جنبش تبسم نمی‌توانست این خوشی را پنهان کند. محقق که به استاد یک سر باخت معروف است این بار نیز بازنده میدان افکار عمومی مردمی بود که داعیه رهبری بر آنان را دارد.

این فضا تا جنبش روشنایی ادامه داشت. در جنبش روشنایی اما محقق بسیار چراغ خاموش وارد شد و در گردهمایی اول شورای عالی مردمی روی زمین کنار خلیلی، شفق و دیگر سران جهادی شیعه نشست و در سخنرانی اش دولت را کوباند و گفت که در جلسات شورای وزیران به وی به چشم یک مسافر نگریسته می‌شود. مردم و رقیب دیرینه اش یعنی خلیلی شاید باور کردند که محقق از بی‌توجهی دولت مردان به تنگ آمده و اینک می‌خواهد با پیوستن به مردم و شاید هم خلیل در خط مشی خود تغییر مسیر بدهد. این پیش بینی اما زمانی غلط از آب درآمد که محقق در تظاهرات ۲۷ ثور شرکت نکرد و پس از آن در یک چرخش ناگهانی و تشکیل یک تیم از وفاداران خود وارد مذاکره با دولت بر سر گزینه بدیل شدند. خلیل و جمعی دیگر از چهره‌های مطرح به شمول نمایندگان پارلمان یک طرف ماندند و همچنان بر موضع قبلی شورای عالی مردمی تأکید کردند و محقق و تیمش به نمایندگی از معترضین وارد مذاکره شدند و حکومت نیز جون جانب محقق را به نفع خود می‌دید به سمت وی متمایل شد و اعلام کرد که با تظاهرات کنندگان کنار آمده است.

اکنون به نظر می‌رسد محقق تا حدودی برنده میدان رقابت با خلیلی شده باشد. محقق در یکی از سخنرانی‌هایش خطاب به خلیلی گفته بود که خلیلی اینک دیگر پیر و بیمار هست و بهتر است سیاست را رها کند. محقق همچنین گفته بود که معاونت دوم رئیس اجرایی را مفت به دست نیاورده که بخواند مفت از دست بدهد. محقق همچنین به مردم قول داده بود که دولت وعده سپرده به بامیان و ولایات مرکزی برق برساند. با این اوصاف اینک که قرار داد انتقال برق ۳۰۰ مگا وات دوشی به بامیان توسط رئیس جمهور امضا شده است می‌توان محقق را برنده میدان دانست.

این قرار داد که بین شرکت برشنا و بانک توسعه آسیایی به امضا رسیده است از دوشی در شمال ولایت بامیان به سمت بامیان مرکزی امتداد می‌یابد و بانک توسعه آسیایی تمام هزینه‌های آن را پرداخت می‌کند. این خط برق ۲۲۰ کیلو ولت که ظرفیت ۳۰۰ مگا وات برق را دارد از دوشی به سمت بامیان کشیده می‌شود. کار ساخت این پروژه قرار است به زودی آغاز و تا دسامبر ۲۰۱۹ به پایان برسد. بر اساس دستور رئیس جمهور این پروژه از ابتدای ماه جون شروع و تا سال ۱۳۹۸ هجری شمسی به پایان می‌رسد.

شاید اشتباه نباشد اگر بگوییم جنبش روشنایی زمینه پیروزی محقق بر رقیب دیرینه اش یعنی خلیلی را فراهم کرد و اینک بازی رقابت دو رهبر سیاسی با حساب یک بر یک به پیش می‌رود. اینکه دولت تا چه اندازه به تطبیق این پروژه مصمم است و چه زمانی برق به بامیان می‌رسد مسائل جداگانه است. اکنون می‌توان گفت که محقق برق گرفت اما خلیلی را برق گرفت.

نویسنده: حفیظ الله رجبی