آشنایی با ATS در صنعت و تاسیسات الکتریکی

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در بحث تجهیزات صنعتی و تاسیسات الکتریکی برخی موارد نیاز است که یک سیستم تغذیه مناسب و بدون قطعی داشته باشد. مثلا در مورد صنعتی نیاز است که اگر شبکه برق اصلی کارگاه به هر دلیل قطع شد بتوانیم تغذیه کارگاه را از یک دیزل ژنراتور تامین کنیم.

یا نمونه دیگر بیمارستان‌ها هستند. در بیمارستان‌ها داشتن یک سیستم تغذیه بدون وقفه در صورت بروز مشکلاتی، چون قطعی یا افت برق شبکه، امری بسیار ضروری است. به همین منظور سیستمهای و تابلوهای برقی طراحی شده است که خیلی سریع در هنگام خطا در شبکه برق اصلی، تغذیه واحد صنعتی یا یک ساختمان مثل بیمارستان را از طریق ژنراتور و یا UPS تامین می‌کنند.

سیستم ATS که مخفف کلمات Automatic Transfer Switch است دقیقا برای این منظور طراحی شده است.
قابلیتهایی که یک سیستم ATS می‌تواند داشته باشد عبارتند از:

۱ - خطا را تشخیص می‌دهد. این خطا می‌تواند قطع کامل تغذیه شبکه باشد و یا افت ولتاژ خارج از حد استاندارد شبکه برق و یا حتی تغییرات فرکانس

۲ - خیلی سریع تغذیه بار‌ها را از روی تغذیه اصلی برداشته و آن را به تغذیه‌های اضطراری مثل ژنراتور منتقل می‌کند.

۳ - زمانی که تغذیه شبکه به حالت عادی بازگشت دوباره بار‌ها را به تغذیه اصلی متصل می‌کند.



از نظر نیاز و کاربرد، سیستم ATS دارای ساختارهای و توپولوژی‌های متفاوتی است. بر اساس اینکه منابع تغذیه چه مواردی باشند و از چه منبعی به منبع دیگر قرار است سوئیچ انجام شود میتوان ۴ نوع ساختار در نظر گرفت:

۱ - در دسته اول ما دو ژنراتور برای تغذیه در دسترس داریم که با ایجاد خطا در هر یک بار بر روی ژنراتور دیگر سوئیچ می‌شود. در این حالت می‌توان یکی از ژنراتور‌ها را اصلی ودیگری را اضطراری در نظر گرفت. شکل زیر این نوع ساختار را نشان می‌دهد.

 

 

۲ - در نوع دوم ما یک ژنراتور و یک خط تغذیه از شبکه برق داریم که بیشتر تغذیه‌ها و سیستمهای ATS نیز به این صورت هستند.

 

۳ - در نوع سوم ما دو خط تغذیه از شبکه برق داریم که این مورد بیشتر در شبکه‌های توزیع دیده می‌شود.

 

۴ - در نوع چهارم هم علاوه بر دو خط تغذیه ژنراتور نیز قابل دسترس است.

 

 

ساختار پایه یک سیستم ATS:

گرچه گفته شد پر کاربردترین نوع ساختار ATS همان نوع دوم است، ولی همین ساختار هم روشهای مختلف اتصال و عملکرد را دارد.

اما اتصال پایه یک سیستم ATS به این صورت است.

همان طوری که در شکل نیز مشخص است دو ورودی تغذیه اصلی و تغذیه اضطراری داریم.

 

 

هر کدام از ورودی‌ها می‌تواند دارای یک کلید اصلی مثل یک کلید اتوماتیک باشد.

ورودی‌ها به یک سوئیچ دو وضعیته متصل شده اند که بر اساس شرایط بار را به هر یک از ورودی‌ها متصل می‌کند.

منبع اصلی ورودی میتواند تک فاز و سه فاز بر حسب نیاز باشد.

همچنین سوئیچ می‌توان یک دو عدد کنتاکتور و یا دو عدد SSR باشد. اینکه سیستم از کجا تشخیص می‌دهد که سوئیچ بایستی در چه وضعیتی قرار بگیرد توسط یک کنترل کننده مرکزی انجام می‌شود.

این کنترل کننده در هر لحظه ولتاژ‌ها و جریانهای ورودی را تشخیص و تست نموده و در صورت نیاز دستور تغییر وضعیت سوئیچ را می‌دهد.
نکته: در اصطلاح به برخی از تابلوهایی که از روش ATS در آن‌ها استفاده شده است تابلوی برق CHANGE OVER گفته می‌شود.

نمونه‌ای از یک تابلوی برق ats با ساختاری ساده در شکل زیر آورده شده است.

یک کنترل کننده اصلی که بر روی درب تابلو نصب می‌شود و دو عدد کنتاکتور قدرت که بر روی دو تغذیه ورودی جهت تامین بار سوئیچ انجام می‌دهند.

 

 

 

منبع: استادبرق