انواع ترانسفورماتور

انواع ترانسفورماتور بر اساس فرکانس:

فرکانس یکی از عوامل مهم در تعیین جنس و ابعاد هسته است. از فرکانس برق شهر که ۵۰ یا ۶۰ هرتز است تا فرکانس‌های کلیدزنی که تا چندصد کیلو هرتز هم میرسد از ترانسفورماتور‌ها با هسته‌های متفاوتی استفاده می‌شود. در فرکانس برق شهر از هسته‌های آهنی و ورقه آهن استفاده می‌شود. به این ترانسفورماتور‌ها ترانسفورماتور فرکانس پایین (یا برق شهر یا شبکه قدرت) گفته می‌شود. در فرکانس‌های بالاتر از پودر آهن و در فرکانس‌های سوئیچینگ از فریت استفاده می‌شود که به آن‌ها ترانسفورماتور فرکانس بالا یا ترانسفورماتور سوئیچینگ می‌گویند.

        

     ترانسفورماتور فرکانس پایین                      ترانسفورماتور فرکانس بالا

انواع ترانسفورماتور بر اساس توان:

توان عبوری از یک ترانسفورماتور می‌تواند از چند میلی وات تا چند مگاوات باشد. در نتیجه ترانسفورماتور را براساس حداکثر توان عبوری از آن به ترانسفورماتورهای توان پایین، توان متوسط و توان بالا دسته‌بندی می‌کنند.

 

  

ترانسفورماتور توان بالا                                           ترانسفورماتور توان متوسط

 

 

انواع ترانسفورماتور بر اساس ساختار هسته و سیم پیچی:

ساختار هسته و سیم پیچ‌ها انواع متفاوتی دارد که بسته به نوع کاربرد از ساختارهای متفاوت استفاده می‌گردد. هسته ترانسفورماتور می‌تواند شامل یک یا چند ساق، حلقوی، پلانار و … باشد. سیم پیچ‌ها ممکن است بر روی یک ساق و درکنار هم یا روی هم، بر روی ساق‌های جداگانه، درلابه لای یکدیگر (interleaved) در بوبین‌های دارای چند شیار (slot)، به صورت صفحات PCB و … باشند.

 

 

ترانسفورماتور حلقوی                                                        ترانسفورماتور پلانار

 

 

 

     
سیم‌پیچ‌ها بر روی دو ساق جداگانه               سیم‌پیچ‌ها بر روی یک ساق

انواع ترانسفورماتور بر اساس جنس عایق:

در ترانسفورماتورهای ولتاژ بالا، سیم پیچی که ولتاژ بالایی دارد باید از نقاط دیگر ترانسفورماتور و حتی از نقاط دیگر خود آن سیم پیچ عایق شود. در ترانسفورماتورهای ولتاژ بالا از عایق هایی با جنس‌های متفاوت استفاده می‌شود. هوا، گاز SF۶، روغن و انواع عایق‌های جامد نمونه هایی از این عایق‌ها هستند.

 

 

ترانسفورماتور روغنی                                            ترانسفورماتور با عایق SF6

 

 

 

ترانسفورماتور با عایق هوا و مواد جامد

انواع ترانسفورماتور بر اساس کاربرد:

کاربرد یک ترانسفورماتور مهمترین مشخصه آن است. یک ترانسفورماتور را می‌توان به منظور انتقال انرژی الکتریکی در شبکه قدرت، اندازه گیری ولتاژ، اندازه گیری جریان، ایزولاسیون، تطبیق امپدانس، تنظیم ولتاژ (اتوترانسفورماتور)، منابع تغذیه و … مورد استفاده قرار داد.

 

   

ترانسفورماتور قدرت                                                      ترانسفورماتور جریان 

 

 

             

 

ترانسفورماتور تغذیه                                              اتوترانسفورماتور

انواع ترانسفورماتور بر اساس تعداد فاز:

در شبکه برق قدرت و در مصرف کننده‌های سه فاز از ترانسفورماتورهای سه فاز و در مصرف کننده‌های تک فاز از ترانسفورماتور تک فاز استفاده می‌شود.

 

 

      ترانسفورماتور تک‌فاز                                         ترانسفورماتور سه‌فاز

انواع ترانسفورماتور بر اساس افزاینده یا کاهنده:

ترانسفورماتور‌ها یا از نوع افزاینده ولتاژ و یا از نوع کاهنده ولتاژ هستند. البته یک اتوترانسفورماتور می‌تواند هر دو خاصیت را همزمان و در تنظیمات مختلف داشته باشد. ترانسفورماتورهایی که فقط کاربرد ایزولاسیون دارند، معمولاً تغییری در سطح ولتاژ ایجاد نمی‌کنند و نه کاهنده هستند و نه افزاینده.

انواع ترانسفورماتور بر اساس سطح ولتاز:

در شبکه قدرت ترانسفورماتور‌ها را بر اساس سطح ولتاژ به ترانسفورماتورهای فشار ضعیف (کمتر از ۱kv)، فشار متوسط (۱kv تا ۳۳kv) و فشار قوی (بالاتر از ۳۳kv) تقسیم می‌کنند. ترانسفورماتورهای استفاده شده در الکترونیک قدرت معمولاً در دسته فشار ضعیف قرار می‌گیرند. البته امروزه استفاده از منابع تغذیه سوئیچینگ در ولتاژ‌های بالا در حال رایج شدن هست.
انواع ترانسفورماتور بر اساس نوع خنک کنندگی:

بر حسب اینکه تلفات ترانسفورماتور چگونه از آن دفع می‌شود نیز ترانسفورماتور‌ها را می‌توان دسته بندی کرد. ترانسفورماتور‌ها می‌توانند با هوا، روغن، فن و یا آب خنک شوند.