آشنایی با رله کنترل فاز بار

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، در تابلو برق‌های صنعتی جهت حفاظت از الکترو موتور در برابر اختلالات ولتاژ از کنترل فاز استفاده می‌شود که این عمل را به صورت الکترونیکی انجام می‌دهد و برای حفاظت الکترو موتور در برابر اختلالات جریان از کنترل بار استفاده می‌شود.

کاربرد‌های کنترل فاز

تشخیص قطع یک یا دو فاز
تشخیص جابجایی فاز‌ها
قطع مدار در صورت متقارن نبودن ولتاژ یه فاز
اعلام کاهش ولتاژ
اعلام افزایش ولتاژ
قطع مدار در صورت وجود شوک‌های ناشی از قطع و وصل متوالی برق

شماتیک رله کنترل فاز

شماتیک رله کنترل فاز


آشنایی با کنترل فاز و کار با آن

بر روی هر کنترل فاز یکسری ترمینال و چراغ سیگنال بشرح زیر موجود است که به معرفی آن‌ها می‌پردازیم، توجه داشته باشید که ممکن است یک شرکت سازنده در انتخاب نام و یا شماره ترمینال و محل قرار گیری آن‌ها متفاوت عمل کرده باشد، ولی به صورت کلی در یک کنترل فاز با المان‌های زیر سروکار داریم.

۱- ترمینال‌های R , S , T یا L۱ , L۲ , L۳:

ورودی سه فاز برق شبکه را به ترمینال‌های R , S , T متصل می‌نماییم که ممکن است با نام‌های L۱ , L۲ , L۳ نیز نامگذاری شده باشند. شکل بالا تصویری از یک کنترل فاز بدون نول می‌باشد، ولی ممکن است که کنترل فازی دارای ترمینال نول باشد که در این حالت باید نول را نیز وصل نماییم.

۲- Sen:

مشخص نمودن میزان حساسیت کنترل فاز در زمان مقایسه تقارن فاز‌ها می‌باشد.

۳- On Delay:

تنظیم زمان انتظار در مواقعی که خطایی رخ می‌دهد و یا مدار برای اولین بار روشن می‌شود را می‌توان مشخص کرد.

۴- ۱۵: ورودی فرمان

به این ترمینال یک ورودی فرمان وارد می‌شود که خروجی آن را می‌توانیم در ترمینال‌های ۱۸ و ۱۶ دریافت کنیم.

۵- ۱۶: خروجی NO یا نرمال باز

این خروجی در زمانی که ولتاژ سه فاز هیچ مشکلی نداشته باشند وصل می‌شود که البته در این حالت چراغ سیگنال REL نیز فعال شده است.

۶- ۱۸: خروجی NC یا نرمال بسته

این ترمینال همیشه بسته می‌باشد مگر اینکه چراغ سیگنال REL روشن باشد.

۷- چراغ سیگنال P

در صورت جابجا شدن دو فاز از سه فاز فرمان قطع صادر شده و چراغ P روشن می‌شود.

۸- چراغ سیگنال P

اگر ولتاژ از حد مجاز بگذرد پس از ۳ ثانیه مدار قطع می‌شود و چراغ F روشن خواهد شد (معمولا جریان مجاز بین ۳۰۰ تا ۴۴۰ ولت است)

معرفی دستگاه کنترل فاز بار

این تجهیز که به یکی از پر کاربرد‌ترین تجهیزات در برق صنعتی تبدیل شده ترکیبی از کنترل فاز و کنترل بار است. برای راه اندازی الکترو موتور‌های سه فاز نیاز است که حفاظت‌هایی در مدار انجام دهیم تا در برابر اختلالات ولتاژ و جریان به الکتروموتور ما آسیبی وارد نشود.

کنترل فاز بار چه مزیت‌هایی نسبت کنترل فاز و کنترل بار‌های معمولی دارد؟

اساساً نیاز است کنترل بار و کنترل فاز در اکثر مدار‌های برق صنعتی کنار هم باشند و یک آمپر متر هم برای نمایش جریان نیاز هست پس به ct جهت اندازه گیری هم نیاز داربم، این تجهیز این مسئله را حل کرده است عملا چهار تجهیز در یک دستگاه قرار دارد.

قابلیت‌های کنترل فاز بار

۱ جلوگیری از آسیب رسیدن به الکتروموتور دربرابر اختلالات ولتاژ

۲ جلوگیری از آسیب رسیدن به الکتروموتور دربرابر اختلالات جریان

۳ نمایش جریان مصرفی الکتروموتور

۴ دارا بودن CT داخلی که هم برای کنترل بار استفاده می‌شود و هم برای آمپر متر (عبور مستقیم سیم تا قطر ۲۵ میلی متر و حدر اکثر جریان ۶۰ آمپر)