کد خبر: ۴۱۴۶۳
تاریخ انتشار : ۱۵:۵۶ - ۰۶ ارديبهشت ۱۳۹۹
در صفحه ۳۷ ویرایش سال ۱۳۹۵ مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان ذکر شده است که قبل از شروع بهرەبرداری و یا پس از هر تغییر عمدە، تست تاسیسات الکتریکی باید انجام شود که این مورد گامی بسیار مهم در سلامت ساختمان می‌باشد.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، در صفحه ۳۷ ویرایش سال ۱۳۹۵ مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان ذکر شده است که قبل از شروع بهرەبرداری و یا پس از هر تغییر عمدە، تست تاسیسات الکتریکی باید انجام شود که این مورد گامی بسیار مهم در سلامت ساختمان می‌باشد.

استفاده از ابزار‌ها و تجهیزات برای انجام تست‌های دقیق که توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) بیان شده است الزامی می‌باشد. الزامات مربوط به تست تاسیسات الکتریکی نصب ثابت در ساختمان‌ها توسط IEC ۶۰۳۶۴ و استاندارد‌های ملی معادل آن مشخص شده است، بخش ۶۱-۶ این استاندارد الزامات تأییدیه از IEC ۶۰۳۶۴ را شرح می‌دهد.

تست تاسیسات الکتریکی

ابتدا بازرسی با استفاده از تمام حواس به خصوص بازدید بصری انجام می‌شود تا تأیید شود که تجهیزات الکتریکی با سیم‌کشی دائم مطابق با الزامات ایمنی بوده و آسیبی در تاسیسات الکتریکی دیده نمی‌شود. باید حداقل مواردی از قبیل روش حفاظت در برابر برق‌گرفتگی، انتخاب هادی‌ها با توجه به جریان مجاز، هماهنگی تجهیزات حفاظتی، نصب SPD، مکان مناسب نصب تجهیزات ایزولاسیون و کلیدزنی، رعایت رنگ‌بندی در هادی‌ها و ... در بازرسی بررسی شود. پس از این بازرسی تست تاسیسات الکتریکی آغاز می‌شود. توجه داشته باشید که روش‌های تست شرح داده شده در IEC ۶۰۳۶۴.۶.۶۱ به عنوان روش‌های مرجع ارائه شده است.

الزامات تست و تحویل تاسیسات برقی طبق مبحث 13
تصویر ۱: استفاده از ابزار‌های مناسب برای آزمایش مطابق با استاندارد‌های IEC ضروری است

فقط شخص با تجربه، آموزش دیده و دارای صلاحیت فنی که همراه با ابزار تست استاندارد و لباس ایمن باشد، مجاز به انجام تست‌های مربوط به استاندارد IEC ۶۰۳۶۴.۶.۶۱ است. قبل از انجام تست‌ها باید اطمینان حاصل شود که اقدامات احتیاطی کافی برای جلوگیری از صدمه افراد و تجهیزات انجام شده باشد. همچنین اطمینان حاصل شود که خطری برای افراد حاضر در ساختمان و ساکنین وجود ندارد.

الزامات اساسی IEC

IEC ۶۰۳۶۴.۶.۶۱ و معادل‌های ملی آن اعلام می‌کنند که تأیید صحت نصب باید با بازرسی بصری آغاز شده و پس از آن تست‌های زیر انجام شود:

پیوستگی هادی‌های حفاظتی/ همبندی اصلی و اضافی (تکمیلی)
مقاومت عایقی
تست مقاومت عایقی برای تایید کارایی تجهیزات SELV و PELV یا بوسیله جداسازی مدار‌ها
تست مقاومت عایقی برای تایید کارایی مقاومت کف و دیوار
تست پلاریته
قطع ارتباط خودکار از منبع تغذیه (تست حلقه اتصال کوتاه)
تست کارایی تجهیزات حفاظت اضافی (عمدتا RCD ها)
تست توالی فاز‌ها
تست عملکرد صحیح تجهیزات
تست افت ولتاژ

ابزار اندازه‌گیری و حداقل مشخصات فنی آن‌ها باید بر اساس بند‌های مربوطه از استاندارد IEC ۶۱۵۵۷ انتخاب شوند. اگر تجهیزات اندازه‌گیری دیگری مورد استفاده قرار گیرد، نباید درجه عملکرد و ایمنی کمتری داشته باشد.


آزمون پیوستگی

در مورد تست پیوستگی هادی‌های همبندی، باید هر کدام از هادی‌های همبندی را از ترمینال اصلی اتصال زمین جدا کرده و مقاومت آن را به تنهایی اندازه گیری کرد.

متداول‌ترین تست پیوستگی، اندازه‌گیری مقاومت هادی حفاظتی می‌باشد، که شامل بررسی و تایید تداوم همه هادی‌های حفاظتی در نصب و سپس آزمایش هادی‌های همبندی اصلی و تکمیلی (اضافی) است. همچنین باید در مدار‌های نهایی حلقوی مقاومت هادی‌های برق‌دار تایید شود.

هدف از انجام تست پیوستگی بررسی تداوم الکتریکی است و پایه‌ای برای تست امپدانس حلقه اتصال کوتاه می‌باشد.

آزمون مقاومت عایقی

سلامت عایقی تجهیزات برای جلوگیری از برق گرفتگی بسیار مهم است. این آزمون معمولاً بین هادی‌های برق‌دار و بین هر هادی برق‌دار و هادی حفاظتی انجام می‌شود. در این تست تاسیسات باید بی‌برق باشد، تمام لامپ‌ها برداشته شده، کلیه تجهیزات نصب ثابت از مدار خارج شده، همه وسایل حفاظتی مدار باید در جای خود باقی بمانند و مدار‌های متفرقه و کلید‌های مدار نهایی بسته شوند.

این آزمون با اعمال ولتاژ DC بسته به ولتاژ نامی مدار و با دستگاه‌هایی که قادر به تامین ولتاژ تست ۱۰۰۰، ۵۰۰ یا ۲۵۰ ولت DC هستند انجام می‌شود. در سیستم‌های تکفاز، تست عایقی با استفاده از ولتاژ ۵۰۰ ولت انجام می‌شود.

قبل از آزمایش، تجهیزات را از مدار جدا کرده و اقدامات لازم را برای محافظت از آسیب دیدن دستگاه‌های حساس به ولتاژ مانند تجهیزات هوشمند، ریموت‌ها، دیمرها، تایمر تاخیری و استارت الکترونیکی برای روشنایی فلورسنت و همچنین SPD ها، انجام دهید.

مقادیر به دست آمده‌ی مقاومت، مطابق با IEC ۶۰۳۶۴.۶.۶۱، باید بیش از ۱MΩ برای ولتاژ تست ۱۰۰۰ ولت، حداقل ۱MΩ برای ۵۰۰ ولت و ۰.۵MΩ برای ۲۵۰ ولت باشد.

با توجه به ولتاژ‌های سطح بالای آزمون باید اقدامات احتیاطی و ایمنی ویژه‌ای انجام شود و به همه افراد اطلاع‌رسانی صورت گیرد.

جداسازی مدار‌ها

برای آزمون‌هایی که بدون برق انجام می‌شوند با توجه به اینکه ممکن است ساختمان از یک برق موقت تغدیه شود و یا در دوره‌ای غیر از تحویل اولیه باشیم همواره باید به طرز ایمن از بی‌برق بودن مدار‌ها مطمئن بود و این کار "جداسازی ایمن" نامیده می‌شود و روال انجام درست آن اهمیت زیادی دارد به همین خاطر قبل از شروع تست‌های اصلی تحویل ساختمان آزمونی را تحت عنوان جداسازی ایمن باید انجام داده و برای آن اهمیت قائل شد.

این فرآیند توسط نشانگر ولتاژ (Voltage Indicator) تست می‌شود به این صورت که یکبار بین ترمینال هادی خنثی (نول) و فاز خروجی کلید اصلی، بار دیگر بین فاز خروجی کلید اصلی و ترمینال زمین (ارت) و در نهایت بین ترمینال‌های نول و ارت را تست می‌کنیم، در تمامی موارد نباید ولتاژی نشان داده شود.

جداسازی قسمت‌های برق‌دار از سایر مدار‌ها و از زمین باید با اندازه‌گیری مقاومت عایقی تأیید شود. مقادیر مقاومت به دست آمده باید با مقادیری که قبلاً ذکر شد، یکسان باشد و تا حد امکان تمام مدار‌ها تست شوند.

مقاومت عایقی کف و دیوار

این تست جهت مشخص کردن مقاومت الکتریکی کفپوش عایقی و همچنین مقاومت عایقی کف و دیوار به‌کار می‌رود. جهت اجرای این تست حداقل باید سه اندازه‌گیری مقاومت عایقی کف و دیوار در هر مکان انجام شود، یکی از آن‌ها تقریباً ۱ متر از هر قسمت قابل دسترس رسانا در محل انجام شود و دو اندازه‌گیری باقیمانده تا آنجایی که امکان دارد در مسافت‌های دورتر انجام پذیرد. اندازه‌گیری مقاومت عایقی کف و دیوار‌ها در ولتاژ و فرکانس نامی مدار انجام می‌شود. مجموعه این اندازه‌گیری‌ها باید برای هر سطح مرتبط با محل تکرار شود.

قطع اتصال خودکار

تأیید اثربخشی اقدامات حفاظتی در برابر تماس غیرمستقیم با قطع خودکار منبع، به نوع سیستم بستگی دارد؛ که به طور خلاصه به شرح زیر است:

برای سیستم‌های TN: اندازه‌گیری امپدانس حلقه اتصال کوتاه و تایید مشخصه‌های وسایل حفاظتی مرتبط (یعنی بازدید بصری تنظیمات جریان اسمی کلیدها، تایید صحت وسایل حفاظتی و تست RCD ها)
برای سیستم‌های TT: اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین برای قسمت‌های در دسترس هادی تاسیسات و تایید مشخصه‌های تجهیزات حفاظتی مرتبط (یعنی بازدید بصری و تست RCD ها)
برای سیستم‌های IT: محاسبه یا اندازه گیری جریان خطا

امپدانس حلقه اتصال کوتاه

امپدانس حلقه اتصال کوتاه در فرکانس نامی مدار (۵۰ هرتز) اندازه‌گیری می‌شود. در آزمایش امپدانس حلقه زمین، مقاومت مسیر جریان خطا بین هادی فاز و زمین حفاظتی اندازه‌گیری می‌شود و مقدار این مقاومت باید به اندازه کافی کم باشد تا جریان لازم برای تریپ یک وسیله حفاظتی مدار مانند کلید مینیاتوری را فراهم کند. تعیین جریان اتصال کوتاه قابل انتظار (PFC) برای اطمینان از عدم عبور جریان بیش از حد تحمل فیوز‌ها و کلید‌های مینیاتوری و اضافه جریان مهم است. تست PFC در ورودی تاسیسات (حداکثر جریان اتصال کوتاه) و در آخرین نقطه مدار‌های نهایی (حداقل جریان اتصال کوتاه) انجام می‌شود.
الزامات تست و تحویل تاسیسات برقی طبق مبحث 13
تصویر ۲: امپدانس بدست آمده برای یک مدار حفاظت شده توسط MCB C۱۶ که مطلوب نیست و مدار باید اصلاح گردد

مقاومت الکترود زمین

روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری مقاومت الکترود زمین وجود دارد که در این مبحث نمی‌گنجد

قبل از تست، در صورت امکان الکترود زمین باید از شینه اصلی تاسیسات جدا شود. هنگام جدا کردن هادی اتصال یه زمین باید از عدم وجود جریان نشتی در آن بوسیله آمپرمتر کلمپی اطمینان حاصل نمود.

تست RCD‌ها

در جایی که جریان‌های بسیار کم و ناچیزی به زمین جاری می‌گردند و باعث تحریک کلید‌های حفاظتی نمی‌شوند، به منظور حفاظت بیشتر معمولا از RCD‌ها استفاده می‌شود. باید توجه داشت که این جریان‌های ناچیز هنوز هم می‌تواند باعث ایجاد شوک الکتریکی خطرناک یا تولید گرمای منجر به آتش‌سوزی شوند. آزمایش اولیه RCD شامل تعیین زمان تریپ (بر حسب میلی‌ثانیه) با معرفی جریان خطای جاری مدار است.

با توجه به اینکه در تست RCD یک اتصالی عمدی روی مدار اعمال می‌شود باید قبل از تست RCD تست امپدانس حلقه اتصال کوتاه انجام شده باشد و هشدار‌های لازم ایمنی به افراد و ساکنین داده شده باشد.

روی همه RCD‌ها یک دکمه تست قرار دارد که بیشتر مجریان تاسیسات الکتریکی، تست RCD را فقط فشردن این دکمه می‌دانند، ولی در واقع تست RCD فقط با دستگاه‌های استاندارد و در چند مرحله با جریان‌های ۰.۵ برابر جریان نامی، یک برابر جریان نامی و ۵ برابر جریان نامی انجام می‌شود.

تست پلاریته

در مواردی که مقررات ملی و محلی نصب دستگاه‌های کلیدزنی و حفاظتی تک‌فاز را در هادی خنثی ممنوع می‌کند، باید آزمایش قطبیت (پلاریته) انجام شود تا صحت اتصال همه دستگاه‌های حفاظتی به فاز را تایید نماید. پلاریته نادرست باعث می‌شود که حتی در صورت قطع کلید یا وسایل حفاظتی، فاز برق‌دار روی تجهیزات و دستگاه‌های متصل کماکان باقی بماند و خطرات زیادی هم خود دستگاه و هم اشخاص بهره بردار را تهدید می‌نماید. حتی در سرپیچ‌های لامپ‌ها هم باید فاز به کنتاکت وسط سرپیچ متصل گردد.

تست عملکردی

کلیه قطعات و تجهیزات از قبیل کلید‌های محافظ و کنترل، درایوها، کنترل‌ها و اینترلاک‌ها باید از لحاظ عملکردی آزمایش شوند تا تایید شود که به صورت صحیح و مطابق با الزامات استاندارد مربوطه نصب و تنظیم شده‌اند.
 
منبع: برق یار
ارسال نظر قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
نتیجه عبارت زیر را وارد کنید
captcha =
وضعیت انتشار و پاسخ به ایمیل شما اطلاع رسانی میشود.
پربازدیدها
برق در شبکه های اجتماعی
اخبار عمومی برق نیوز
عکس و فیلم
پربحث ترین ها
آخرین اخبار