چگونه سافت استارتر یا درایو مناسب برای پروژه خود انتخاب کنیم؟

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، در این مقاله قصد تا ضمن مقایسه این دو راه‌انداز موتور، موارد کاربرد آن‌ها را نیز با یکدیگر مقایسه کنیم. در ابتدا نیاز است تا خصوصیات مهم هر یک را در لیست استخراج کرده و بعد با یکدیگر مقایسه کنیم.

 

راه انداز نرم – سافت استارتر:

سافت استارتر برای راه‌اندازی الکتروموتور بکار می‌رود و بیشترین جریان راه‌اندازی حدود ۲٫۵ برابر جریان نامی موتوراست. امکان تنظیم منحنی راه‌اندازی با شیب مناسب وجود دارد.
در طراحی سافت استارتر از کلید‌های استاتیکی (SSR) استفاده می‌شود، که در توان‌های پایین ازترایاک و در توان‌های بالا از دو تریستور (به‌صورت معکوس و موازی) استفاده می‌شود.
اساس کارکرد سافت استارتر بر مبنای تغییر ولتاژ خروجی است و فرکانس خروجی برابر با فرکانس ورودی خواهد بود.
معمولاً از سافت استارتر در صنعت جهت کنترل دور استفاده نمی‌شود، ولی دیمر، مدار‌های کنترل دور پنکه و …درواقع یک سافت استارتر تک فاز هستند.
با طراحی یک مدار فرمان مناسب می‌توان توسط یک سافت استارتر، تعداد زیادی موتور را راه‌اندازی کرد. مثلاً تعداد ۱۰ دستگاه موتور را می‌توان با یک‌راه انداز نرم روشن کرد.
با سافت استارتر نمی‌توان سرعتی بیش از سرعت نامی موتور ایجاد کرد.
مدار ستاره مثلث (مدار دوضرب) نیز درواقع یک‌راه انداز نرم است که توسط کنتاکتور پیاده‌سازی شده است. بیشترین جریان راه‌اندازی در ستاره – مثلث حدود چهار برابر جریان نامی است و منحنی راه‌انداز به‌صورت جهشی و غیرقابل انتخاب است.

درایو (اینورتر)

توسط اینورتر (درایو) می‌توان الکتروموتور را با بیشترین جریان راه‌اندازی در حدود جریان نامی موتور و با منحنی تقریباً خطی راه‌اندازی کرد.
درایو بهترین راه‌انداز نرم موتور است، ولی قیمت آن بیش از ۴ برابر قیمت سافت استارتر است.
درایو معمول‌ترین وسیله برای کنترل دور موتور‌ها در صنعت است.
برخلاف سافت استارتر که خروجی آن با تغییر ولتاژ عمل می‌کرد، تغییرات دور موتور در درایو با تغییر فرکانس انجام می‌گیرد، بنابراین می‌توان فرکانس خروجی تا چند برابر فرکانس ورودی زیاد کرد. درنتیجه این افزایش فرکانس، دور موتور نیز افزایش می‌یابد.
در درایو‌ها از ترانزیستور‌های IGBT برای توان‌های بالا و از ترانزیستور‌های MOSFET برای توان‌های پایین استفاده می‌شود.

همان‌طور که پیش‌ازاین گفتیم، سافت استارتر تنها در هنگام راه‌اندازی یک الکتروموتور کاربرد دارد حال‌آنکه درایو (اینورتر) محدود به زمان راه‌اندازی نیست و در هرلحظه می‌توان به‌وسیله سیگنال‌های کنترلی سرعت الکتروموتور را کنترل نمود.

درایو علاوه بر قابلیت راه‌اندازی نرم، امکان چپ‌گرد راست‌گرد کردن موتور و تغییر دور موتور را نیز داراست.
لزوم استفاده از سافت استارتر در راه اندازی پمپ آب

مزایای استفاده درایوها:

به دلیل استفاده از مدارات الکترونیک قدرت عمر مفید آن‌ها بالاست.
درایو‌ها می‌توانند انرژی مصرفی در ترمز‌های مکانیکی یا مقاومت‌های الکتریکی را به شبکه بازگردانند.
جریان راه‌اندازی کمتر از ۱۰ درصد جریان نامی می‌شود.
کاهش تنش‌های الکتریکی (به دلیل راه‌اندازی – توقف نرم) که باعث کاهش تنش‌های مکانیکی و درنتیجه کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود.
دامنه تغییرات کنترل سرعت الکتروموتور‌ها بیشتر می‌شود و به‌راحتی می‌توان موتور را برای سرعت موردنیاز تنظیم نمود.

 

منبع: کوشا الکترونیک ابزار