برق امید را امیدی نیست!

به گزارش برق نیوز، وزارت نیرو و شرکت توانیر در اقدامی با عنوان طرح برق امید زمینه رایگان کردن هزینه برق مشترکان کم مصرف را ایجاد کردند.

بر مبنای این طرح، مشترکانی که در ماه‌های گرم سال یعنی خرداد، تیر، مرداد و شهریور میانگین مصرف ماهانه کمتر از ۱۰۰ کیلووات ساعت و در سایر ماه‌های سال نیز کمتر از ۸۰ کیلووات ساعت مصرف برق دارند، در زمره مشترکان کم‌مصرف طبقه‌بندی شده و بر مبنای طرح برق امید مشمول تخفیف صددرصدی هزینه برق هستند.

*برق امید هزینه برق کم‌مصرف‌ها را رایگان می‌کند

بر اساس جزئیات منتشر شده از طرح برق امید، دسته دیگر مشترکان تحت عنوان خوش مصرف‌ها در ماه‌های گرم سال، میانگین مصرف ماهانه آن بین ۱۰۱ تا کمتر از ۳۰۰ کیلووات ساعت در هر ماه دارند و در سایر ماه‌های سال نیز بین ۸۰ تا ۲۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف می‌کنند.

همچنین آخرین دسته مشترکان در طرح برق امید با عنوان پرمصرف‌ها معرفی شده و بیشتر از ۳۰۰ کیلووات ساعت در ماه‌های گرم و ۲۰۰ کیلووات ساعت در ماه‌های غیر گرم مصرف می‌کنند.

بر مبنای طرح برق امید و در شرایطی که این مشترکان نسبت به کاهش مصرف خود در قالب طرح‌های مدنظر اقدام نکنند با افزایش ۱۰ درصدی تعرفه برق مواجه می‌شوند.

*نظام تعرفه گذاری انرژی کشور، نیازمند بازنگری جدی

پس از مطرح شدن جزئیات طرح برق امید، این پروژه با برخی انتقادات نظیر تناسب نداشتن پلکان مصرف با شاخص‌های روز نظام تعرفه‌گذاری دنیا مواجه شد.

به اعتقاد کارشناسان حوزه تعرفه‌گذاری انرژی تعداد پلکان تعریف شده باید از ۳ پله مصرفی بیشتر باشد و مشترکان بسیار پرمصرف نسبت به پرداخت هزینه تمام شده تولید و انتقال برق موظف شوند.

در همین راستا، محمد پورحمید، کارشناس حوزه انرژی ضمن اشاره به اقدامات مثبت وزارت نیرو به منظور تغییر نظام نرخ‌گذاری فعلی، عنوان کرد: «متاسفانه نظام تعرفه‌گذاری هزینه برق در کشور هیچ تناسبی با شرایط جامعه ندارد و بار مالی فراوانی را به دولت اعمال می‌کند، زیرا قیمت تمام شده تولید برق بسیار بیشتر از قیمتی است که مصرف کننده می‌پردازد.»

این کارشناس حوزه انرژی در بیان این نکته که بسیاری از مشترکان پرمصرف در مناطق مرفه‌نشین هستند و جزء ثرتمندان جامعه به حساب می‌آید، گفت: «نظام فعلی تعرفه‌گذاری ما به گونه‌ای است که هرچه بیشتر مصرف کنی یارانه انرژی بیشتری از بیت‌المال می‌گیری و بر همین اساس، بیش از نیمی از یارانه انرژی کشور به سه دهک اول درآمدی می‌رسد.»

پورحمید با اشاره به این نکته که وزارت نیرو در طرح برق امید باید زمینه انطباق نظام تعرفه‌گذاری IBT را فراهم کند، گفت: «افزایش تعداد پلکان مصرف از ۳ پلکان، کم مصرف، خوش مصرف و پر مصرف به تعدادی بیشتری پلکان و در نظر گرفتن سیاست‌های تشویقی بیشتر می‌تواند هدف طرح برق امید در ارتباط با کاهش مصرف را بیش از پیش محقق سازد.»

* Increasing block Tariff نظام تعرفه گذاری نمونه در دنیا

، نظام تعرفه گذاری IBT) Increasing block Tariff)، شیوه‌ای است که بر مبنای آن می‌توان تعرفه فروش حامل‌های انرژی نظیر برق را تعیین نمود، بر همین اساس بـا توجه بـه روند مصرف عمده مشـترکین، میزان مشـخصی از هـر حامـل انرژی بـه عنـوان الگوی مصـرف تعریف شـده و هزینـه مصـرف کمتـر از الگـو ارزان تـر تعییـن می‌شـود. همچنین بـا عبـور مصـرف از آن، قیمـت بـه صـورت پلکانـی افزایش می‌یابـد. در ایـن حالـت از افزایـش شـدید قیمت بـرای مشـترکینی کـه در حـد الگـو مصـرف می‌کننـد پرهیـز خواهد شد.

ایـن نظام تعرفه‌گذاری در کشـور‌های توسـعه یافته از جملـه ایالات متحده امریـکا، ژاپـن و کـره جنوبـی بـا هـدف توسـعه فناوری‌هـای کـم مصـرف و در کشـور‌های در حـال توسـعه از جملـه چیـن و هنـد بـا هـدف کاهـش شـدت مصـرف انـرژی و تشـویق بـه صرفه جویـی بـه اجـرا در آمـده اسـت.

به عنوان مثال، شـرکت توزیـع گاز و بـرق سـندیگو در ایالـت کالیفرنیـای امریـکا که در مجمـوع ۳.۳ میلیون مشـترک بـرق و گاز خانگـی دارد، در سـال‌های اخیـر بـا اسـتفاده از نظام تعرفه‌گذاری IBT هزینه‌هـای مصـرف انـرژی مشـترکین خـود را محاسـبه می‌کنـد. تعرفه‌هـای بـرق خانگی این شرکت بـرای کنتورهـای برق تک فـاز در جـدول زیـر قابل مشاهده است.

برمبنای این اطلاعات، بـرای بـرق خانگـی ۴ پله مصرف در نظر گرفته شـده اسـت کـه میـزان انـرژی الکتریکـی در پلـه اول برابـر بـا ۵۳ درصد متوسـط مصرف مشـترکین در سـال‌های گذشـته اسـت.

طبق اظهارات کارشناسان، توزیع عادلانه یارانه انرژی با این شیوه فعلی تعرفه‌گذاری انرژی زیر سوال است و باید دید آیا وزارت نیرو در قالب طرح برق امید شرایط را برای استفاده از نظام‌های به روز تعرفه گذاری برق مهیا می‌کند یا خیر؟