آشنایی با داکت اسپلیت و کاربرد آن

به گزارش برق نیوز، داکت اسپلیت از سری سیستم های تهویه مطبوع به شمار می رود که بخاطر قابلیت همزمان سرمایشی و گرمایشی، در هر چهار فصل سال کاربرد دارد. این سیستم تهویه مطبوع از دو یونیت خارجی (کندانسور) و یونیت داخلی (هواساز) تشکیل شده است و به دلیل کارکرد دوگانه در ماه های سرد گرمای مطبوعی به فضا بخشیده و در ماه های گرم محیط را به خوبی خنک می کند. یونیت خارجی یا کندانسور در بیرون از ساختمان نصب شده و یونیت داخلی در داخل سقف تعبیه می شود و این دو بوسیله لوله های مسی و متصل کننده یونیت بهم متصل می شوند. گاز مبرد از طریق لوله های مسی در بین دو یونیت به چرخش درآمده و سرمایش مورد نیاز اتاق ها را تامین می کند. کارکرد سرمایشی این نوع سیستم تهویه مطبوع مانند کولر گازی می باشد اما کارکرد سیستم گرمایشی آن متفاوت است. در ادامه به بررسی نحوه کارکرد این نوع سیستم سرمایشی پرداخته ایم.

نحوه کارکرد داکت اسپلیت

از قابلیت های ویژه داکت اسپلیت می توان به امکان کانال کشی و تامین همزمان سرمایش و یا گرمایش همزمان چند اتاق اشاره کرد. در واقع کارکرد سیکل سرمایشی این سیستم تهویه مطبوع به این صورت است که گاز مبرد توسط کمپرسور در یونیت خارجی مکش شده و متراکم می شود. مبرد با از دست دادن دما و فشرده شدن شدید، به مایع مبرد تبدیل شده و در لوله های مسی کویل یونیت داخلی به چرخش درآمده و کویل را خنک می کند. هوا توسط الکتروفن از روی سطح سرد کویل گذشته و خنک می گردد. هوای سرد بعد از گذشتن از فیلتر به داخل اتاق وزش می شود.

سیکل گرمایشی داکت اسپلیت با کولر گازی متفاوت بوده و کویل تعبیه شده در یونیت داخلی، برای گرم شدن به آب گرم نیاز دارد. برای تامین آب گرم مورد نیاز، یونیت داخلی به پکیج یا موتور خانه نصب شده و از این طریق آب داغ مورد نیاز کویل تامین شده و در لوله های مسی داخل کویل به چرخش در می آید. الکتروفن هوا را از روی سطح داغ کویل عبور داده و دمای هوا را افزایش می دهد. از آنجاییکه مدل های جدید به فیلتر مجهز هستند، هوای گرم بعد از عبور از فیلتر به داخل اتاق وزش شده و محیط را گرم می کند. بدیهی است که یونیت خارجی یا کندانسور در فصل زمستان خاموش است.

انواع کمپرسور به کار رفته در داکت اسپلیت

از مهم ترین اجزاء داکت اسپلیت می توان به کمپرسور آن اشاره کرد که در یونیت خارجی نصب شده و در انواع روتاری، اسکرال و پیستونی ساخته می شود. کمپرسور روتاری در مناطق معتدل و مرطوب کاربرد داشته و کمپرسور اسکرال در مناطق حاره ای مورد استفاده قرار می گیرد. نوع کمپرسور پیستونی نیز بخاطر قدرت خنک کنندگی بالا در مناطق گرمسیری مناسب است. این محصول توسط برندهای مختلف در دو نوع معمولی و اینورتر ساخته شده و به بازار عرضه می شود که در مدل اینورتر دار، کیت اینورتر روی کمپرسور نصب شده و دور موتور را بطور مداوم تنظیم می کند.

کیت اینورتر باعث متغیر شدن دور موتور شده و در صورت رسیدن دمای ساختمان به درجه تنظیم شده، بطور خودکار دور موتور را کاهش می دهد و از خاموش و روشن شدن مداوم آن جلوگیری می کند. در نتیجه تکنولوژی اینورتر مصرف برق را کاهش داده و مانع استهلاک کمپرسور می شود. در مدل های جدید نوع گاز مبرد به کار رفته در این نوع سیستم تهویه مطبوع مبرد R410a است که سازگار با محیط زیست بوده و در فرایند تبخیر (در یونیت داخلی) و تراکم ( در کمپرسور) گازهای گلخانه ای تولید نمی کند. این گاز همچنین مقاومت بالاتری نسبت به گاز های مبرد R22 قدیمی داشته و در برابر دما داشته و قدرت خنک کنندگی بالاتری دارد. گاز مبرد R410a نیز نسبت به مبرد های قدیمی، نیاز کمتری به شارژ شدن دارد.

نحوه نصب داکت اسپلیت

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، داکت اسپلیت دارای دو یونیت داخلی و خارجی است که یونیت خارجی در قسمت بیرونی ساختمان نصب شده و یونیت داخلی به صورت توکار، در سقف کاذب نصب می گردند. با توجه به اینکه الکتروفن در یونیت داخلی با صدا کار می کند، توصیه می شود که از نصب آن در اتاق خواب و یا مکانی که در آن استراحت می کنید، بپرهیزید. ابعاد و اندازه استاندارد کانال ها و همچنین استفاده از دریجه استاندارد در کاهش آلودگی صوتی موثرند.

در صورتیکه یونیت داخلی بطور تراز در داخل سقف نصب گردد و استفاده از عایق آکوستیک برای لوله های کانال کشی و همچنین در اطراف بدنه یونیت، به کاهش صدای کارکرد الکتروفن کمک می کند. بسیاری از برند ها از سیستم دی جی کنترلر در مدل های جدید داکت اسپلیت بهره می برند که این تکنولوژی دور فن را تنظیم کرده و باعث کاهش صدای کارکرد الکتروفن می گردد. 

کمپرسور خارجی نیز باید در مکانی نصب گردد که در معرض مستقیم نور خورشید قرار نگیرد. از آنجاییکه کمپرسور در یونیت خارجی قرار دارد، پایه های نگه دارنده باید قدرت تحمل وزن یونیت را داشته باشند. برای کانال کشی، نیاز است یک متخصص نصب، پیش از خریداری دستگاه، واحد را بصورت توکار لوله کشی نماید. بهتر است انتخاب و خرید داکت اسپلیت بعد از اتمام لوله کشی، در نظر گرفتن متراژ ساختمان و تعداد نفرات صورت گیرد.

نحوه محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت

داکت اسپلیت در ظرفیت های 18000 تا 60000 بی تی یو بر ساعت تولید می شود که ظرفیت هر مدل روی قیمت آن تاثیر بسزایی می گذارد. بدیهی است که برای انتخاب دستگاه مناسب باید متراژ و موقعیت ساختمان را در نظر گرفت. چنانچه ظرفیت داکت اسپلیت کمتر از متراژ ساختمان باشد، برای سرد یا گرم نگه داشتن محیط باید بیشتر کار کند که این امر باعث استهلاک دستگاه می گردد. برای محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت باید ارتفاع سقف را در مساحت ساختمان (مساحت فضاهایی که نیاز به سرمایش و گرمایش دارد) ضرب کرد. میزان آفتاب گیر بودن و نوع شرایط آب و هوایی نیز در انتخاب ظرفیت مناسب باید مورد نظر قرار گیرد.

بدیهی است که این سیستم تهویه مطبوع توسط برندهای بسیاری تولید می شود و کیفیت قطعات و همچنین راندمان دستگاه در برندهای مختلف، یکسان نیستند. به همین دلیل، بهتر است خرید داکت اسپلیت از برندهای معتبر با گارانتی اصلی صورت گیرد. از مزیت های خرید از برندهای شناخته شده بازار، استفاده از امکانات گارانتی و خدمات پس از فروش، در صورت نیاز، می باشد.

منبع: گروه فنی مهندسی دماپویا