طرح توجیهی بازیافت لامپ کم مصرف

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در حال حاضر سالیانه حدود ۱۰۰ میلیون شعله لامپ کم مصرف و فلورسنت در انواع مختلف در کشور توزیع می‌شود که علی رغم فراهم نمودن مزایای قابل توجهی نظیر صرفه جویی حداقل ۳۲۰۰ گیگاوات ساعت در مصرف انرژی و کاهش ۲ میلیون تن نشر گازهای گلخانه ای، متأسفانه دفع ناصحیح آن‌ها باعث ورود سالانه ۸۰۰ کیلوگرم جیوه به محیط زیست می‌گردد.

این طرح توجیهی به بررسی امکان پذیری بازیافت لامپ کم مصرف پرداخته و توجیه مالی آنرا برآورد می‌سازد.

مزایای استفاده از لامپهای کم‌مصرف

طول عمر یک لامپ التهابی معمولی حدود ۱۰۰۰ ساعت است در صورتیکه یک لامپ کم‌مصرف ۸۰۰۰ - ۶۰۰۰ ساعت یعنی ۶ تا ۸ برابر یک لامپ معمولی طول عمر دارد. لامپهای کم‌مصرف نسبت به لامپهای معمولی گرمای کمتری تولید می‌کنند و به همین علت دارای ضریب امنیت بالاتری نسبت به لامپهای معمولی هستند، بطور مثال استفاده از لامپهای کم‌مصرف خطر سوختگی را به خصوص در کودکان به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. مصرف الکتریسیته لامپهای کم‌مصرف نیز ۳ تا ۵ برابر کمتر از لامپهای معمولی است.

لامپهای کم‌مصرف فلئوکمپکت می‌توانند در فضاهایی که به نور زیادی احتیاج ندارند مثلاً در مجاورت پرده‌ها مورد استفاده قرار گیرند.

در تحقیقی که در آوریل ۲۰۰۲ انجام گرفت، هزینه برق مصرفی ۳۹۲ لامپ معمولی و فلئوکمپکت در ۱۰۰۰ ساعت از این قرار بود: 43/11 یورو برای یک لامپ معمولی و 31.2 تا 76.1 یورو برای لامپ‌های فلئوکمپکت


استفاده بهتر از لامپهای کم‌مصرف

توصیه‌هایی جهت استفاده بهتر از لامپهای کم‌مصرف:

• لامپهای کم‌مصرف برای روشن ماندن طولانی مدت طراحی شده‌اند، لذا بهتر است در قسمتهایی از خانه که به روشنایی مداوم و طولانی مدت نیاز دارند، مورد استفاده قرار گیرند. (مثل اتاق نشیمن یا آشپزخانه)

• روشن، خاموش کردن مکرر لامپهای کم‌مصرف از کیفیت نوردهی و طول عمر آن‌ها می‌کاهد. بنابراین استفاده از لامپهای کم‌مصرف به عنوان چراغهای چشمک‌زن و زمان‌دار مناسب نیست.

• از این گذشته، مدتی (حدود ۱۰ ثانیه) طول می‌کشد تا از شدت نوردهی لامپهای کم‌مصرف کاسته شده و کاملاً خاموش شوند، در نتیجه استفاده از آن‌ها در مکانهایی که فقط مدت کوتاهی به روشنایی نیاز دارند مثل راه پله آپارتمان‌ها توصیه نمی‌شود.

بازیافت لامپهای کم‌مصرف

با توجه به طول عمر بالای لامپ‌های کم‌مصرف، استفاده درست و بجا از آن‌ها سبب می‌شود قیمت خرید و مصرف آن‌ها در مجموع ۴ تا ۵ برابر کمتر از لامپهای معمولی شود.

اما ایراد عمده این گونه لامپ‌ها این است که از گازهای نادر (نجیب) و فلزات سنگین (مانند جیوه، نئون، زنون، سدیم و ...) ساخته شده‌اند. این عناصر برای محیط زیست و سلامت انسان‌ها مضر هستند.

بنابراین لامپهای فلورسنت، فلئوکمپکت (کم‌مصرف) و لامپهای تخلیه پس از مصرف جزء زباله‌های خاص به شمار می‌روند و پس از استفاده باید طبق فرآیندهای خاصی بازیافت شوند. خصوصاً توجه شود که قبل از بازیافت شکسته و خرد شوند.

طرح بازیافت لامپ کم مصرف و مهتابی

 

 

 

۹۳ درصد یک لامپ کم‌مصرف قابل بازیافت است.

بازیافت لامپهای کم‌مصرف از بازگشت فلزات سنگین به محیط جلوگیری می‌کند.

مقدار جیوه موجود در یک لامپ فلورسنت ۵ برابر بیشتر از مقداری است که سازمان بهداشت جهانی (OMS) یا (WHO) برای جیوه موجود در مواد، تعیین کرده است.

در واقع جیوه موجب می‌شود لامپهای کم‌مصرف و فلورسنت با وجود راندمان بالای نوردهی، مصرف برق کمتری نسبت به لامپهای معمولی داشته باشند.

شکستگی یک لامپ خطر زیادی به وجود نمی‌آورد، اما وقتی با تعداد ده‌ها میلیون لامپ کم‌مصرف سروکار داریم، انتشار مواد سمی درون آن‌ها در محیط زیست، خطر جدی‌ای محسوب می‌شود.



کدام لامپ‌ها قابل بازیافت هستند؟

• لامپهای فلورسنت و نئون

• لامپهای کم‌مصرف یا فلئوکمپکت

• لامپهای LED





۳ روش جمع‌آوری جهت بازیافت لامپهای کم مصرف

• لامپهای بلااستفاده را به فروشگاههای بزرگ فروش لامپ تحویل دهید.

• لامپهای بلااستفاده را به مکانهای جمع‌آوری لامپهای بازیافتی ببرید.

• از یک برقکار کمک بخواهید.



شرح فرآیند بازیافت لامپ‌های کم مصرف

در کارخانه پس از عملیات خردایش اولیه، جیوه تقطیر می‌شود. تقطیر جیوه از پودر فسفر حدود ۱۶ ساعت به طول خواهد انجامید و پودر بایستی تا دمای ۸۰۰ درجه سانتیگراد گرم شود. با این کار، جیوه تبخیر شده و یک پودر فسفر خنثی باقی می‌ماند که می‌توان از آن در بخش ساخت و ساز استفاده کرد. در ادامه، جیوه تبخیر شده نیز کندانس می‌شود و البته مقدار آن به حدی کم است که پس از یک سال عملیات کارخانه فقط می‌توان یک انگشتخانه را با آن پر کرد.

شیشه و سایر متعلقات نیز به صورت پودر برای مصارف بعدی تبدیل می‌شوند.