هسته ترانسفورماتور

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: هسته ترانسفورماتور متشکل از ورقه‌های نازک است که سطح آن‌ها با توجه به قدرت ترانسفورماتور‌ها محاسبه می‌شود. برای کم کردن تلفات آهنی هسته ترانسفورماتور را نمی‌توان به طور یکپارچه ساخت. بلکه معمولا آن‌ها را از ورقه‌های نازک فلزی که نسبت به یکدیگر عایق‌اند، می‌سازند.

 

 

 

این ورقه‌ها از آهن بدون پسماند با آلیاژی از سیلیسیم (حداکثر 4.5 درصد) که دارای قابلیت هدایت الکتریکی و قابلیت هدایت مغناطیسی زیاد است ساخته می‌شوند. در اثر زیاد شدن مقدار سیلیسیم، ورقه‌های دینام شکننده می‌شود.

 

برای عایق کردن ورقهای ترانسفورماتور، قبلا از یک کاغذ نازک مخصوص که در یک سمت این ورقه چسبانده می‌شود، استفاده می‌کردند، اما امروزه بدین منظور در هنگام ساختن و نورد این ورقه‌ها یک لایه نازک اکسید فسفات یا سیلیکات به ضخامت 2 تا 20 میکرون به عنوان عایق در روی آن‌ها می‌مالند و با آن‌ها روی ورقه‌ها را می‌پوشانند. علاوه بر این، از لاک مخصوص نیز برای عایق کردن یک طرف ورقه‌ها استفاده می‌شود. ورقه‌های ترانسفورماتور دارای یک لایه عایق هستند. هسته ترانس معمولی که معمولا از نوع آهن نسبتا خالص‌تر از آهن‌های موجود و شناخته شده استفاده شده است. این آلیاﮊ آهن که به صورت اشکال مختلف برای قرار گرفتن در قرقره ترانسفورماتور‌ها ساخته می‌شوند.

 

 

مزایا هسته ترانس آهن:

۱ - فراوانی
۲ - پایین بودن قیمت
۳ - عمر زیاد
۴ - فرم دهی آسان

 

معایب هسته ترانس آهن:

۱ - خاصیت القایی کم
۲ - ضد آب نبودن
۳ - وزن زیاد
۴ - تولید نویز بالا

 

هسته فریت:

با رشد تکنولوﮊی و استفاده از دستگاه‌ها با عملکرد بسیار حساس به تغذیه خود مخترعان را بر این داشت که منابع تغذیه‌ای باخروجی بسیار صاف وایزوله شده و نویز خروجی بسیارکم برای استفاده در مدارات طراحی کنند.

این کار مستلزم استفاده از آلیاﮊ و قطعاتی با خاصیت القایی بالا بود که بر اساس محاسبات و تحقیقات گسترده و تجربیات مخترعان و آلیاﮊهای کشف شده و با توجه به قیمت و قابل دسترس بودن آن‌ها و انعطاف ان‌ها در مقابل اشکال در خواستی صنعتی به آلیا ﮊی به نام فریت رسیدند که این آلیا ﮊ. می‌توانست خیلی از نیاز‌ها و درخواست‌های مخترعان از یک آلیا ﮊ. ایده آل برای این کار را فراهم کند.

از فاصله هوایی بین هسته‌های فریت استفاده‌های گوناگونی در منابع تغذیه سوئیچینگ می‌شود.
خصوصیت منحصر به فرد فریت‌ها، نسبت به آهن و دیگر مواد فرومغناطیس، عایق بودن آن‌ها است. قاومت ویژه نوعی فریت‌ها ۱ تا ۱۰۴ اهم است، در حالیکه از آهن ۱۰ - ۷ اهم است. به خاطر این مقاومت ویژه بالا، فریت‌ها در معرض جریانهای گردابی قرار ندارند و می‌توان از آن‌ها در فرکانسهای بالا بعنوان هسته پیچک استفاده کرد، مثلا در پیچکهای rf، ترانسفورماتور تلویزیون و حافظه‌های مغناطیس کامپیوترها.

مزایای هسته فریت:

۱ - خاصیت القایی خوب
۲ - ضدآب بودن
۳ - تولید نویز کم
۴ - سبک بودن

 

معایب:

۱ - شکننده بودن
۲ - قابل انعطاف نبودن

 

انواع هسته فریت:
این آلیاﮊ به دلیل استفاده در دستگاههای حساس با فرم‌های غیر متعارف لازم است دارای اندازه و تیپ‌های مختلفی باشد؛ که انواع آن عبارت است از:


۱ - EE
۲ - EC
۳ - RM
۴ - ET , FT , PM
۵ - UF , UI , UU
۶ - PQ
۷ - EI
۸ - UYF
۹ - EFD , EP
۱۰ - I. ۱۱ - POT
۱۲ - TOROID
۱۳ - EMI SUPPRESSOR
۱۴ - DOUBLE-APERTURE & MULTI-APERTURE

قیمت :

به دلیل تحریم هایی که از سایر کشورهای تولید کننده این قطعه در ایران شده است این قطعه دارای قیمتی ناثابت و بالاتر از قیمت واقعی آن برای مصرف کننده می‌باشد. این عمل باعث شده است که تولید کنندگان انبوه پاور سوئیچ‌ها در کشورمان با مشکلات مالی زیادی روبرو شوند. ولی برای مصارف کم و معمول قیمت این قطعه نسبتا مناسب است که با توجه به خاصیت این هسته با قیمت کمتر از ۵۰۰۰ ریال در بازارهای ایران برای مصارف عادی عرضه می‌گردد.