ابهامات موضوع برق اضطراری در مقررات ملی ساختمان و تاسیسات برقی

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، یکی موضوعاتی که در مقررات ملی ساختمان و تاسیسات برقی باعث ابهاماتی شده، موضوع برق اضطراری است که موارد زیر را برای آن می‌توان برشمرد:

 

۱- تفاوت قایل شدن بین برق اضطراری و برق ایمنی. در صورتی که در استاندارد IEC ۶۰۳۶۴-۵-۵۶ برق اضطراری به معنای generating set (دیزل ژنراتور) نیز جزء خدمات ایمنی Safety servises (برق ایمنی) محسوب می‌شود و فقط در روشنایی ایمنی موضوع دیزل ژنراتور به کناری گذاشته شده است هرچند در روشنایی ایمنی هم موتور- مولد که بنظر می‌رسد همان مفهوم UPS گردان باشد به عنوان منبع پذیرفته شده است ر. ک. جدول پیوست استاندارد.

 

۲- مبحث ۱۳ از موضوع دیگری هم چشم پوشی کرده (روشنایی پشتیبان + روشنایی ایمنی= روشنایی اضطراری) روشنایی پشتیبان معمولا برای ادامه کار استفاده می‌شود مثلا فروشگاهی با قطع برق می‌خواهد با وجود روشنایی پشتیبان که توسط دیزل ژنراتور تامین خواهد شد، بدون هیچ تغییری، به فرآیند کاری خود ادامه دهد. در مبحث ۱۳ به این نوع روشنایی و حتی مفهوم وسیع‌تر یعنی روشنایی اضطراری نپرداخته است.

 

۳-موضوع دیگر نوع روشنایی‌های Maintained و Non-maintained است برخی روشنایی‌ها در حالت وجود برق شهر هم در مدار نگهداشته می‌شوند که Maintained هستند و برخی از روشنایی‌ها Non-maintained هستند یعنی در حالت وجود برق شهر در مدار نگهداشته شده نمی‌شوند و فقط درحالتی که برق شهر قطع شد کار می‌کنند. مثل برخی از مسیر‌های فرار و چراغ‌هایی که تجهیزات آتشنشانی را نشان می‌دهند و... همچنین برخی از چراغ‌های علامت خروج می‌توانند در زمان وجود برق شهر هم برای هدایت افراد روشن باشند که نیزآن‌ها از نوع Maintained هستند این موضوع در طراحی‌ها می‌تواند به کار گرفته شود

 

۴- موضوع بعدی مدارات غالب Preferential circuits است مدار‌هایی که مستقیما به منبع تغذیه وصل هستند و در موقع اضطراری تا حدامکان به کار خود ادامه می‌دهند مثل پمپ‌های آتشنشانی این مدارات در طرف تغذیه کلید جداکننده تابلو اصلی وصل می‌شوند درمبحث به این موضوع نیز پرداخته نشده است

 

۵- ویرایش قبلی استاندارد IEC ۶۰۳۶۴-۵-۵۶ قائل به کلیدزنی مرکزی برای کنترل چراغ‌های بخش‌هایی از ساختمان که در دست اشغال است بود، اما در ویرایش ۲۰۱۸ همین جمله بصورت" وقتی ساختمان اشغال نیست، امکان کلیدزنی تجهیزات فراهم می‌شود تا از تخلیه منبع ذخیرسازی برق برای خدمات ایمنی جلوگیری شود. " تغییر می‌کند با این حال برای کلید‌ها باید وضعیت روشن آن‌ها با علامت و برچسب قرمز مشخص شود و تمرکزآن‌ها درهر منطقه در یک نقطه بوده که در اختیار افراد عادی نباشد.

 

۶- کلیدآتش Fire switch تعریف دیگری است که در IEC ۶۰۳۶۴-۵-۵۶، ۲۰۱۸ بدان پرداخته شده این وسیله یک کلید خودکار اتوماتیک یا کلید جداکننده می‌تواند باشد که بلافاصله بعد از کلید اصلی ساختمان قرار می‌گیرد و در شرایط آتش سوزی باید تمام وسایل که مدارهایشان از برق عادی تغذیه می‌شود قطع شود و فقط مدار‌های ضروری در هنگام گسترش آتش در مدار می‌مانند. بدین ترتیب و با قطع این کلید توسط آتشنشان فقط تجهیزاتی که توانایی پایش (monitoring) توسط ATS در سمت بار را دارند فرمان گرفته و از مدارات ایمن روشن می‌شوند.

 

۷-موضوع بعدی تفکیک کابل‌های خدمات تامین ایمنی Safety servises از بقیه کابل هاست در مبحث ۱۳ طرحواره‌ای برای تفکیک کابل‌ها بر اساس تداخل مغناطیسی از IEC ۶۰۳۶۴-۴-۴۴ آمده که در آن مدار‌های ایمنی موضوعیتی ندارد، اما در IEC ۶۰۳۶۴-۵-۵۶، ۲۰۱۸ برای خدمات تامین ایمنی هم موضوع تفکیک در سینی کابل‌ها گنجانده شده است یعنی کابل‌های خدمات تامین ایمنی در بالاترین سینی موجود (حتی بالاتر از نیروی برق) قرار می‌گیرد و تفکیک در داخل یک سینی نیز با ِDivider مشابه مدارات IT و مدار‌های حساس اندازه گیری باید صورت گیرد این تفکیک توسط Divider حتی با نیروی برق شهر نیز لازم خواهد بود که در مبحث ۱۳ به این موضوعات نیز پرداخته نشده است و باعث ابهاماتی در طراحی‌ها و اجرا خواهد شد.

 

منبع: متخصصین برق