منظور از آنالیز آلتراسونیک در عیب یابی تجهیزات چیست؟

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، منظور از آنالیز Acoustic Emission در مباحث مانیتورینگ و عیب‌یابی تجهیزات، شنیدن و تحلیل امواج صوتی و فراصوتی منتشر شده توسط تجهیزات در حین کار است. البته در برخی دستگاه‌هایی که برای این کار در بازار موجود است، امکاناتی برای مطالعه منحنی روند تغییرات شدت صوت (عموماً بر حسب دسیبل) در بازه‌های زمانی پایش و یا حتی ذخیره و مطالعه شکل موج و طیف فرکانسی سیگنال صدا و فرا صوت، تعبیه شده است.

با توجه به رنج فرکانسی تحلیل، آنالیز Acoustic Emission در موضوع مراقبت وضعیت را به دو بخش آنالیز آلتراسونیک (فرکانس‌های بالاتر از ۲۰ کیلوهرتز) و آنالیز صدا (فرکانس‌های کمتر از ۲۰ کیلو هرتز) تقسیم می‌کنیم که البته با توجه به عیوب مورد نظر و در برخی موارد، ریشه‌های مشترک دارند. این نامگذاری با توجه به حد بالای فرکانس صوتی قابل تشخیص توسط انسان یعنی ۲۰ کیلوهرتز صورت پذیرفته است.


آنالیز آلتراسونیک و کاربرد‌های آن در مراقبت وضعیت

طیف امواج صوتی با فرکانس بالاتر از ۲۰ کیلوهرتز که حد انتهایی شنوایی انسان است، ” امواج آلتراسونیک“ نامیده می‌شود. برخی از اشکالات و عیوب، منجر به ایجاد امواج آلتراسونیک و پخش آن‌ها می‌شوند. با در نظر گرفتن محیط واسط، به طور کلی دو نوع موج آلتراسونیک داریم:

Structure borne
Air Borne

که هر دو نوع آن به کمک دستگاه دتکتور آلتراسونیک و انواع سنسور‌های موجود، تشخیص داده شده و با تحلیل ویژگی‌های آنها، نوع عیب قابل شناسایی است. همچنین با توجه به شدت امواج، محل عیب با دقت قابل ملاحظه‌ای تعیین می‌گردد. زیرا به علت وجود دمپینگ (میرایی)، با دور شدن از منبع اصلی، امواج آلتراسونیک به سرعت میرا می‌شوند.
برخی از عیوبی که از طریق تحلیل امواج آلتراسونیک قابل شناسایی هستند، عبارتند از:

دستگاه‌ها و دتکتور‌های آلتراسونیک

شایان ذکر است برای دتکت کردن و یا به عبارت دیگر دریافت امواج آلتراسونیک از منبع ایجاد، نیاز به استفاده از انواع دتکتور‌های موجود به همراه دستگاه آنالایزر مربوطه ا ست. دستگاه آنالایزر آلتراسونیک عملیات دریافت سیگنال و تبدیل فرکانسی آن به حیطه شنوایی انسان را انجام می‌دهد؛ لذا می‎توان امواج تبدیل یافته را به کمک گوشی (head phone) شنید و تفسیر امواج دریافتی نیز توسط اپراتور دستگاه صورت می‎پذیرد.

در زیر تصاویری از دستگاه آلتراسونیک  در حین انجام ارزیابی را مشاهده می‌کنید. از این نوع دستگاه‎ها می‎توان برای اجرای برنامه مراقبت وضعیت بر مبنای تحلیل آلتراسونیک استفاده نمود.