مدیران سازمان برنامه و بودجه درمردادماه امسال گزارشی با عنوان " اصلاحات ساختاری بودجه با رویکرد قطع وابستگی مستقیم بودجه به نفت " را برروی سایت خود قرار دادند. باتوجه به اقدام دولت برای افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی ان در آبان امسال به نظر میرسد انچه در این گزارش آمده است برنامه دولت برای کسب درآمد از محل فروش حاملهای انرژی به قیمت آزاد است. افزایش قیمت برق ، گاز خانگی و همچنین گازوییل دردستور کار بوده است و بایددید آیا با توجه به رخدادهای ابان امسال؛ دولت این برنامه را اجرایی خواهد کرد یا آن را دست کم برای امسال متوقف خواهدکرد.
به گزارش برق نیوز، مدیران سازمان برنامه و بودجه درمردادماه امسال گزارشی با عنوان " اصلاحات ساختاری بودجه با رویکرد قطع وابستگی مستقیم بودجه به نفت " را برروی سایت خود قرار دادند. باتوجه به اقدام دولت برای افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی ان در آبان امسال به نظر میرسد انچه در این گزارش آمده است برنامه دولت برای کسب درآمد از محل فروش حاملهای انرژی به قیمت آزاد است. افزایش قیمت برق ، گاز خانگی و همچنین گازوییل دردستور کار بوده است و بایددید آیا با توجه به رخدادهای ابان امسال؛ دولت این برنامه را اجرایی خواهد کرد یا آن را دست کم برای امسال متوقف خواهدکرد.
تبیین وضعیت موجود
سازمان برنامه و بودجه برای اینکه برنامه افزایش حاملهای انرژی را برای مصرف کنندگان نهایی توجیه کند ابتدا وضعیت امروز را توضیح داده و نوشته است: مجموعه دولت، شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی، حجم بزرگی از اقتصاد ایران را به خود اختصاص داده اند. علاوه بر آن، مداخلات دولت در اقتصاد نیزآثار نامطلوبی در فضای کسب و کار ایجاد کرده وموجب کاهش رشد و ثبات اقتصادی شده است. بزرگی و نامتناسب بودن اندازه دولت در هزینه کرد موجب فزونی هزینهها بر درآمدهای مالیاتی و عمومی کشور بوده است. این ناترازی ساختاری در بودجه عمدتا با منابع نفتی تامین میشده و مازادآن به صورت تعهدات و بدهی های دولت طی سالیان انباشت شده است. علاوه براینها بدهیهای غیرنقد موجب قفل شدن بخشهای مختلف اقتصادی شده و با فشاری که بر نظام پولی و بانکی کشور آورده، سبب کاهش ثبات اقتصادی و تورم مزمن شده است. به همین دلیل، نوسانات درآمدهای نفتی دولت نیز مرتبا به رکود و تورم منجر میشود. همچنین فرآیند تنظیم و تصویب و اجرای بودجه نیز به گونهای بوده که سالانه بر این ناترازی افزوده است. در چنین شرایطی، بدهیهای بازپرداخت نشده انباشته، خود را به صورت هزینههای هنگفت به دولت تحمیل کرده اند که صندوقهای بازنشستگی و معضل بانک هاو موسسات غیرمجاز نمونههایی از این مساله هستند. بر اساس این تحلیل و نیز با توجه به شرایط تحریمها که منابع نفتی کشور را به شدت کاهش داده اند، اگر هر چه سریعتر اقدامی در راستای اصلاحات ساختاری بودجه محقق نشود و منابع پایداری برای بودجه ایجاد نشود دولت توان تامین مالی هزینههای عمومی کشور و نیز منابع کافی برای مقابله با این معضلات یادشده را نخواهد داشت و اقتصاد کشور میتواند با مخاطرات جدی روبرو شود.
استراتژی طرح
درگزارش سازمان برنامه راهبردهای این طرح به طور خلاصه به شرح زیر درج شده است:
یکم - کاهش تدریجی اتکای بودجه جاری به درآمدهای نفتی و اهرم کردن این منابع برای توسعه کشور
دوم- مدیریت کسری بودجه بدون اتکا بر منابع بانک مرکزی
سوم - ایجاد درآمدهای پایدار با اصلاح نظام مالیاتی و اصلاح نظام قیمت گذاری حاملهای انرژی
چهارم - بازتعریف وظایف دولت و کاراتر کردن هزینه کرد دولت از طریق اصلاحات ساختاری و نهادی
پنجم - اعمال قواعد مالی در تعیین ارقام کلان بودجه جهت پایداری مالی دولت
ششم - افزایش شفافیت مالی و پاسخگویی دولت به مردم
چهار مرحله آزادسازی
براساس گزارش سازمان برنامه و بودجه اجرای این راهبرد ۴ مرحله دارد. مرحله نخست آن که به نطر میرسد با افزایش قیمت بنزین برداشته شده است درامد زایی پایدار برای بودجه و اقتصاداست. محوردوم که البته با کاستیهای بنیادین در لایحه بودجه نگاهی به آن شده است کاراکردن هزینههای بودجه است. پدیدار کردن ثبات دراقتصاد، توسعه و عدالت و سرانجام اصلاحات نهادی نظام بودجه ریزی مرحله چهارم این راهبرد است. بر پایه این گزارش " اصلاح نظام قیمتگذاری حاملهای انرژی، اصلاح و یکپارچه سازی نظام مالیاتی و تامین اجتماعی و ساماندهی و بهینه سازی استفاده از داراییهای دولت راهکارهایی است که برای پایدار سازی درآمده پیش بینی شده است.
گام اول بنزین بود
به نظر میرسد گام نخست از سه راهکاربرای پایدار سازی درآمد بودجه ایران همانطور که شاهد بودیم افزایش قیمت بنزین بود که دراواخر آبان امسال برداشته و موجب برخی ناآرامیها شد. سازمان برنامه و بودجه، اما درباره دلایل این اقدام و همچنین گامهای بعدی احتمالی نوشته است: در حال حاضر یارانههای پنهان انرژی بیش ۹۰۰ هزار میلیارد تومان است. پیامد چنین وضعیتی، استفاده ناکارا از انرژی ارزان، افزایش شدت مصرف انرژی و قاچاق و میزان بهره مندی ۲۰ برابری دهکهای بالای درآمدی از یارانه بنزین نسبت به دهکهای پایین است. با اجرای این بسته یارانه پنهان حاملهای انرژی به تدریج کاهش پیدا کرده و عواید حاصل از آن صرف نظام بازنشستگی و تامین اجتماعی، حمایت از خانوارها و بنگاه ها، پوشش ناترازی بودجه و سرمایه گذاریهای زیرساختی استفاده میشود. قیمت گذاری حاملهای انرژی فروش بنزین، گازوئیل، گاز مصرفی خانوار و برق خانگی به قیمت دولتی (سهمیه ای) تا سقف مشخص (بر اساس پیمایش در مورد گازوئیل) اعطای اعتبار خرید و یا توکن قابل مبادله به مصرف کننده نهایی جهت خرید کالاهای اساسی و حاملهای انرژی افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی نهاده تولید و قیمتهای غیرسهمیهای حاملهای انرژی مصرفی تا قیمت معادل آن در بورس انرژی و سپس عرضه آن حامل در بورس واستفاده بخشی از منابع آن برای حمایت از اشتغال از طریق پرداخت مبلغ ثابتی از حق بیمه کارگر سهم کارفرما اقدامهای بعدی است که سازمان برنامه درنظردارد اجرایی کند.
معرفی برنامه اصلاح نظام قیمت گذاری حاملهای انرژی
اول - هدف از این طرح اصلاح نظام قیمت گذاری در بازار انرژی (شامل تمامی حاملهای انرژی) جهت ارزش گذاری واقعی نفت و گاز به عنوان ثروت عمومی کشور و نیزتوزیع عادلانه و غیرفسادزای آن است.
دوم - در این طرح، قیمت حاملهای انرژی ایکه به تولیدکنندهها داده میشودمطابق جدول زمان بندی مشخصی به تدریج افزایش مییابد.
سوم - در خصوص حاملهای انرژ یم صرفیشامل (برق، گاز مصرفیو بنزین)، نظام دونرخی حاکم خواهد بود که به دو روش قابل پیاده سازی است:.
تبیین وضعیت موجود
سازمان برنامه و بودجه برای اینکه برنامه افزایش حاملهای انرژی را برای مصرف کنندگان نهایی توجیه کند ابتدا وضعیت امروز را توضیح داده و نوشته است: مجموعه دولت، شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی، حجم بزرگی از اقتصاد ایران را به خود اختصاص داده اند. علاوه بر آن، مداخلات دولت در اقتصاد نیزآثار نامطلوبی در فضای کسب و کار ایجاد کرده وموجب کاهش رشد و ثبات اقتصادی شده است. بزرگی و نامتناسب بودن اندازه دولت در هزینه کرد موجب فزونی هزینهها بر درآمدهای مالیاتی و عمومی کشور بوده است. این ناترازی ساختاری در بودجه عمدتا با منابع نفتی تامین میشده و مازادآن به صورت تعهدات و بدهی های دولت طی سالیان انباشت شده است. علاوه براینها بدهیهای غیرنقد موجب قفل شدن بخشهای مختلف اقتصادی شده و با فشاری که بر نظام پولی و بانکی کشور آورده، سبب کاهش ثبات اقتصادی و تورم مزمن شده است. به همین دلیل، نوسانات درآمدهای نفتی دولت نیز مرتبا به رکود و تورم منجر میشود. همچنین فرآیند تنظیم و تصویب و اجرای بودجه نیز به گونهای بوده که سالانه بر این ناترازی افزوده است. در چنین شرایطی، بدهیهای بازپرداخت نشده انباشته، خود را به صورت هزینههای هنگفت به دولت تحمیل کرده اند که صندوقهای بازنشستگی و معضل بانک هاو موسسات غیرمجاز نمونههایی از این مساله هستند. بر اساس این تحلیل و نیز با توجه به شرایط تحریمها که منابع نفتی کشور را به شدت کاهش داده اند، اگر هر چه سریعتر اقدامی در راستای اصلاحات ساختاری بودجه محقق نشود و منابع پایداری برای بودجه ایجاد نشود دولت توان تامین مالی هزینههای عمومی کشور و نیز منابع کافی برای مقابله با این معضلات یادشده را نخواهد داشت و اقتصاد کشور میتواند با مخاطرات جدی روبرو شود.
استراتژی طرح
درگزارش سازمان برنامه راهبردهای این طرح به طور خلاصه به شرح زیر درج شده است:
یکم - کاهش تدریجی اتکای بودجه جاری به درآمدهای نفتی و اهرم کردن این منابع برای توسعه کشور
دوم- مدیریت کسری بودجه بدون اتکا بر منابع بانک مرکزی
سوم - ایجاد درآمدهای پایدار با اصلاح نظام مالیاتی و اصلاح نظام قیمت گذاری حاملهای انرژی
چهارم - بازتعریف وظایف دولت و کاراتر کردن هزینه کرد دولت از طریق اصلاحات ساختاری و نهادی
پنجم - اعمال قواعد مالی در تعیین ارقام کلان بودجه جهت پایداری مالی دولت
ششم - افزایش شفافیت مالی و پاسخگویی دولت به مردم
چهار مرحله آزادسازی
براساس گزارش سازمان برنامه و بودجه اجرای این راهبرد ۴ مرحله دارد. مرحله نخست آن که به نطر میرسد با افزایش قیمت بنزین برداشته شده است درامد زایی پایدار برای بودجه و اقتصاداست. محوردوم که البته با کاستیهای بنیادین در لایحه بودجه نگاهی به آن شده است کاراکردن هزینههای بودجه است. پدیدار کردن ثبات دراقتصاد، توسعه و عدالت و سرانجام اصلاحات نهادی نظام بودجه ریزی مرحله چهارم این راهبرد است. بر پایه این گزارش " اصلاح نظام قیمتگذاری حاملهای انرژی، اصلاح و یکپارچه سازی نظام مالیاتی و تامین اجتماعی و ساماندهی و بهینه سازی استفاده از داراییهای دولت راهکارهایی است که برای پایدار سازی درآمده پیش بینی شده است.
گام اول بنزین بود
به نظر میرسد گام نخست از سه راهکاربرای پایدار سازی درآمد بودجه ایران همانطور که شاهد بودیم افزایش قیمت بنزین بود که دراواخر آبان امسال برداشته و موجب برخی ناآرامیها شد. سازمان برنامه و بودجه، اما درباره دلایل این اقدام و همچنین گامهای بعدی احتمالی نوشته است: در حال حاضر یارانههای پنهان انرژی بیش ۹۰۰ هزار میلیارد تومان است. پیامد چنین وضعیتی، استفاده ناکارا از انرژی ارزان، افزایش شدت مصرف انرژی و قاچاق و میزان بهره مندی ۲۰ برابری دهکهای بالای درآمدی از یارانه بنزین نسبت به دهکهای پایین است. با اجرای این بسته یارانه پنهان حاملهای انرژی به تدریج کاهش پیدا کرده و عواید حاصل از آن صرف نظام بازنشستگی و تامین اجتماعی، حمایت از خانوارها و بنگاه ها، پوشش ناترازی بودجه و سرمایه گذاریهای زیرساختی استفاده میشود. قیمت گذاری حاملهای انرژی فروش بنزین، گازوئیل، گاز مصرفی خانوار و برق خانگی به قیمت دولتی (سهمیه ای) تا سقف مشخص (بر اساس پیمایش در مورد گازوئیل) اعطای اعتبار خرید و یا توکن قابل مبادله به مصرف کننده نهایی جهت خرید کالاهای اساسی و حاملهای انرژی افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی نهاده تولید و قیمتهای غیرسهمیهای حاملهای انرژی مصرفی تا قیمت معادل آن در بورس انرژی و سپس عرضه آن حامل در بورس واستفاده بخشی از منابع آن برای حمایت از اشتغال از طریق پرداخت مبلغ ثابتی از حق بیمه کارگر سهم کارفرما اقدامهای بعدی است که سازمان برنامه درنظردارد اجرایی کند.
معرفی برنامه اصلاح نظام قیمت گذاری حاملهای انرژی
اول - هدف از این طرح اصلاح نظام قیمت گذاری در بازار انرژی (شامل تمامی حاملهای انرژی) جهت ارزش گذاری واقعی نفت و گاز به عنوان ثروت عمومی کشور و نیزتوزیع عادلانه و غیرفسادزای آن است.
دوم - در این طرح، قیمت حاملهای انرژی ایکه به تولیدکنندهها داده میشودمطابق جدول زمان بندی مشخصی به تدریج افزایش مییابد.
سوم - در خصوص حاملهای انرژ یم صرفیشامل (برق، گاز مصرفیو بنزین)، نظام دونرخی حاکم خواهد بود که به دو روش قابل پیاده سازی است:.
۱ مصرف کننده نهایی میتواند تا سقف مشخصی که در قالب کارت الکترونیکی روی کارت بانکی اش فعال میشود و کارت انرژی نام دارد، هر یک از این سه حامل انرژی را با قیمت سهمیهای مصرف کند. برای مصرف بیش ازسهمیه مشخص شده، مصرف کننده نهایی میتواندباقیمت آزادسهمیه تهیه کند. این سهمیه هاقابلیت مبادله دارند..
۲ قیمت حاملهای مصرفی به صورت آزادتعیین میشودوبه هرمصرف کننده نهایی کارت انرژی جهت خرید هاونیزکالاهای اساسی داده میشود. میزان سهمیه تخصیص داده شده براساس الگوی مصرف دراین سه حامل انرژی تعیین میشود.
سوم - مبلغ ۵۰هزار میلیارد تومان از منابع حاصله کل طرح صرف کمک دولت به صندوقهای بازنشستگی شده (به عنوان مطالبات دولت از این صندوقها ثبت میگردد) و این هزینهها از بودجه دولت خارج میشود و مابقی آن صرف حمایت از اشتغال، تقویت معیشت عمومی، توسعه زیرساختهای ریلی و بهینه سازی مصرف انرژی میشود.
چهارم - حمایت ازاشتغال: پرداخت مبلغ مشخصی ازسهم حق بیمه کارفرما (مثال مبلغ ۱۵۰هزارتومان ماهانه که حدود۴۰درصدحق یبمه کارفرمایی حداقل دستمزد است.)
سوم - مبلغ ۵۰هزار میلیارد تومان از منابع حاصله کل طرح صرف کمک دولت به صندوقهای بازنشستگی شده (به عنوان مطالبات دولت از این صندوقها ثبت میگردد) و این هزینهها از بودجه دولت خارج میشود و مابقی آن صرف حمایت از اشتغال، تقویت معیشت عمومی، توسعه زیرساختهای ریلی و بهینه سازی مصرف انرژی میشود.
چهارم - حمایت ازاشتغال: پرداخت مبلغ مشخصی ازسهم حق بیمه کارفرما (مثال مبلغ ۱۵۰هزارتومان ماهانه که حدود۴۰درصدحق یبمه کارفرمایی حداقل دستمزد است.)
منبع: ساعت 24
لینک کوتاه
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.