چرا عراق هنوز نتوانسته به صنعت برق خود سروسامان دهد؟

به گزارش برق نیوز، «دیوید شینکر» دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک به تازگی طی یک کنفرانس مطبوعاتی در شهر بغداد گفت که کشورش به عراق در زمینه تامین برق کمک خواهد کرد.

وی گفت که شرکت «جنرال الکتریک» درحال ارایه خدمات مهمی در عراق و ساختن زیربنای این کشور است و به عراق برای دستیابی به استقلال در زمینه انرژی کمک خواهد کرد و عراق امکانات بسیار زیادی دارد که تا این لحظه مورد بهره برداری قرار نگرفته است.

کشور عراق در طول دهه‌های گذشته در سایه جنگ و تحریم با مشکل تامین برق پایدار روبرو بوده است.

لشکر کشی آمریکا به عراق در سال ۱۹۹۱ میلادی و سپس وضع تحریم‌های فلج کننده علیه این کشور باعث آسیب دیدن تاسیسات زیربنایی این کشور شد.

در سال ۲۰۰۳ میلادی نیز بار دیگر آمریکا جنگ دیگری علیه عراق به راه انداخت که با خود پیامد‌ها و آسیب‌های زیادی را برای جامعه و زیرساخت‌های این کشور به همراه آورد.

با وجود گذشت ۱۷ سال از دومین جنگ آمریکا علیه عراق، این کشور همچنان با بی ثباتی و ناامنی در سطوح مختلف، بحران اقتصادی و مالی و آسیب‌های اجتماعی ناشی از جنگ و پیامد‌های مخرب آن روبرو است.

صنعت برق عراق نیز از جمله بخش‌های اقتصادی این کشور است که از این روند در امان نمانده است.

هرچند زیرساخت‌های برق عراق به خاطر جنگ ۱۹۹۱ آمریکا و سپس تحریم‌ها و جنگ دوباره آمریکا در ۲۰۰۳ میلادی به شدت آسیب دید، اما از سال ۲۰۰۳ میلادی تاکنون که ۱۷ سال می‌گذرد، هنوز مردم عراق از داشتن برق پایدار محروم هستند.

قطعی مکرر برق در سراسر سال بویژه در فصل تابستان با دمای فراتر از ۵۰ درجه برای مردم به امری عادی تبدیل شده و در عین حال نارضایتی گسترده‌ای را هم به همراه داشته است. اعتراضات به این وضعیت در طول تابستان گذشته در مناطق شمالی و مرکزی عراق خود حکایت از نابسامانی و وخامت اوضاع دارد.

اما این پرسش مطرح است که چرا با وجود اینکه عراق از منابع سرشار انرژی نفت و گاز برخوردار است و درآمد‌های سرشاری از صادرات میلیون‌ها بشکه نفت در روز در طول دو دهه گذشته کسب کرده؛ هنوز نتوانسته به وضعیت برق خود به طور کامل سروسامان بدهد؟

برای یافتن پاسخ به این سوال باید وضعیت صنعت برق عراق بعد از سال ۲۰۰۳ میلادی در زیر سایه اشغالگری آمریکا را بررسی کرد.

به عقیده کارشناسان، یکی از علل بارز لشکرکشی آمریکا و هم پیمانانش به عراق سلطه بر منابع نفت و گاز این کشور و بهره برداری شرکت‌های آمریکایی از این خوان نعمت بود و با اشغال عراق، فضا برای شرکت‌های نفتی و غیرنفتی آمریکا در این کشور باز شد.

هرچند در طول سال‌های بعد از ۲۰۰۳ میلادی برخی دولت‌های عراق تلاش کردند که با بستن قرارداد با کشور‌های دیگر از جمله آلمان و چین، عراق را از زیر سلطه شرکت‌های آمریکایی خارج کنند، اما بخش صنعت برق عراق همچنان در سیطره شرکت آمریکایی «جنرال الکتریک» است که این صنعت را با تعلل در بهبود وضعیت برق و پرونده‌های فساد مربوط با قرارداد‌ها گرفتار کرده است.

شرایط به جایی رسیده که حتی صدای سایر شرکت‌ها که در تلاش برای بهبود کامل وضعیت برق عراق در طول مدت زمانی کوتاه هستند، درآمده است.

به گفته منابع خبری عراقی، سیاست بخش برق عراق به خاطر فساد و فشار‌های آمریکا که در تلاش برای تحمیل شرکت‌های خود به این کشور است، دچار بی ثباتی است. بویژه اینکه ترامپ با فشار‌های خود برای تامین منافع شرکت جنرال الکتریک و دادن قرارداد‌های بزرگ به این شرکت در عراق تلاش کرد. جال است که این شرکت امسال در معرض ورشکستگی قرار داشت.

همین وضعیت هم باعث شد تا پنج ماه پیش کمیته تحقیقات پارلمانی ویژه قرارداد‌های شرکت برق، از قصد خود برای گشودن پرونده‌های تحقیقات در ارتباط با شرکت جنرال الکتریک و بازخواست مسئولانی که اموال عمومی را در طول سال‌ها هدر دادند، خبر بدهد.

این کمیته چهار روز پیش اعلام کرد که ۸۱ میلیارد دلار از سال ۲۰۰۵ میلادی تا سال ۲۰۱۹ میلادی در صنعت برق عراق هزینه شده، اما این کشور همچنان با مشکل تامین برق روبرو است.

سلطه شرکت جنرال الکتریک بر بخش صنعت برق عراق تا حدی بود که تلاش عراق برای اجرای قرارداد با شرکت زیمنس آلمان را نیز با مانع روبرو کرد که صدای سفیر آلمان را درآورد.

«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر پیشین عراق اردیبهشت ۹۸ از انجام توافق با شرکت زیمنس آلمان برای اجرای طرح‌های تولید و شبکه برق در کشورش به ارزش ۱۴ میلیارد دلار خبر داده بود.

عبدالمهدی در سفر آلمان پس از دیدار و مذاکرات هیات‌های دو کشور در برلین گفته بود که چهار توافق نامه با شرکت زیمنس به ارزش ۱۴ میلیارد دلار امضا شده است.

وی افزود: این توافقنامه‌ها برای اجرای طرح‌های بزرگ در زمینه برق به امضای مقامات دو کشور رسیده است.

اما ۱۹ تیرماه ۹۹ سفیر آلمان در بغداد گفت که آمریکا بر سر راه فعالیت شرکت «زیمنس» برای پایان دادن به بحران برق در عراق مانع ایجاد می‌کند.

«اوله دییل» در مصاحبه با یکی از شبکه‌های تلویزیونی عراق تأکید کرده بود که دولت آمریکا از پروژه‌های بزرگی که این شرکت آلمانی در عراق به انجام رسانده، راضی نیست.

وی یادآور شد که شرکت آلمانی زیمنس با دولت قبلی عراق (دولت عبدالمهدی) نقشه راه و تفاهم نامه‌ای را برای پروژه‌های بزرگ برق و انرژی امضا کرده بود.

همین وضعیت باعث شده تا عراق برای تامین نیاز‌های برق خود از ایران کمک بخواهد.

براساس برخی گزارشها، عراق در اوج مصرف خود به ۲۳ هزار مگاوات برق نیاز دارد، اما براساس برخی آمار‌های سال ۲۰۱۹ میلادی، ۱۸ هزار مگاوات تولید برق دارد و بخشی از کمبود خود را از ایران تامین می‌کند.

ایران در طول سال‌های گذشته کوشیده است تا ضمن ارایه برق و گاز به عراق برای راه اندازی نیروگاه‌های گازی این کشور، با احداث نیروگاه به یاری دولت و مردم عراق بشتابد و آمادگی خود را برای سرمایه گذاری‌های جدید در این کشور نیز اعلام کند.

هشتم آبانماه گذشته «عباس علی‌آبادی» مدیر عامل گروه صنعتی مپنا در گفتگودر بغداد گفت که ایران در سال‌های گذشته برای تامین بخشی از برق مردم عراق دو نیروگاه «الصدر» و «حیدریه» را ساخته و نیروگاه سوم به نام نیروگاه «رمیله» نیز یکی از بزرگترین پروژه‌های نیروگاهی منطقه محسوب می‌شود و ایران در حال تکمیل این پروژه بزرگ است.

وی افزود: این نیروگاه به استعداد ۱۲ واحد گازی و شش واحد بخاری به صورت سیکل ترکیبی است که مجموعا بیش از سه هزار مگاوات برق را برای شبکه عراق در منطقه جنوب این کشور تامین می‌کند که نیاز مبرمی به برق دارد.

در سایه این وضعیت، گروهی از مسئولان، مردم و رسانه‌های عراقی در مناسبت‌های مختلف با انتقاد از عملکرد آمریکا در زمینه صنعت برق کشورشان، خواهان خارج شدن آن از زیر سلطه آمریکا و پایان فساد در این بخش هستند تا عراق بتوانند هرچه سریعتر به یاری دیگر کشور‌ها به وضعیت نابسامان صنعت برق خود رسیدگی کرده و برق پایدار را برای شهروندانش بویژه با توجه به وضعیت آب و هوایی این کشور تامین کند.