شروع گسترده توليد برق از زباله در ایران

به گزارش "برق نيوز" تولید برق از زباله در کشورهای مختلف جهان سابقه ای چندین ساله و در بعضی موارد بیش از یک دهه دارد ولی در ایران از دو سال پیش این تکنولوژی مورد استقبال قرار گرفته است. شهرداری های کشور به فکر افتاده اند تا با تبدیل زباله به برق علاوه بر حفظ محیط زیست نگاهی به درآمد حاصل آن داشته باشند.

پايين‌آمدن بي‌سابقه سطح آب در سدهاي بزرگ كشور، نگراني‌هايي را دامن زده‌است. روزي نيست كه در رسانه‌ها و افكارعمومي جامعه، اين نگراني‌هاي فزاينده به نوعي ابراز نشود. در اين ماجرا، اغلب فكرها معطوف به كمبود آب در آينده مي‌شود، اما مساله ديگر كمبود برق است. بخشي از برق مصرفي مردم، توسط توربين‌هاي موجود در سدهاي كشور توليد مي‌شود و پايين‌آمدن بيش از حد سطح آب، اين توربين‌ها را از كار مي‌اندازد.

 در شرايط فعلي 15 درصد از ظرفيت نيروگاهي كشور معادل 10 هزار و 600 مگاوات، مربوط به نيروگاه‌هاي برقابي است. در موضوع توليد برق، كشورهاي پيشرفته توجه خود را غير از برق هسته‌اي، به فناوري‌هاي جديد از جمله توليد برق از زباله معطوف كرده‌اند و به پيشرفت‌هاي مهمي دست يافته‌اند.

يك شرکت آمريكايي به نمايندگي از شركت چيني، با امضای قراردادی مقدماتی اعلام کرده که قصد دارد یک میلیارد و ۱۷۵ میلیون دلار برای پروژه توليد برق از زباله در ایران سرمایه‌گذاری کند. این پروژه در استان چهارمحال و بختیاری اجرا مي‌شود و به تولید روزانه ۲۵۰ مگاوات برق منجر خواهد‌شد.

کمپانی بزرگ آمریکایی قراردادي به ارزش 1.1 میلیارد دلار را در یک اقدام مشترک با ايران  به امضاء رسانده است. بر اساس این قرارداد قرار شده  که ضایعات انسانی و مواد زائد توسط تکنولوژی کمپانی کالیفرنیایي ورلد اکو انرژی آمریکا به الکتریسیته و نیروی برق تبدیل شود.

اين قرارداد در 35 سال اخير بين ايران و آمريكا بي نظير بوده است و با توجه به محدوديت تحريم ها و سقف قرارداد هاي 20 ميليون دلاري بين ايران و شركت هاي آمريكايي، مي توان گفت كه بزرگترين قرارداد قرن بين دو كشور ايران و‌ آمريكا بوده است.

پروژه تولید برق از زباله، ۶۰۰ تا ۷۰۰ شغل ایجاد مي‌كند که ۸۰ درصد آن به ساکنان این استان سپرده خواهد شد. شرکت طرف قرارداد، اعلام كرده‌است كه سیستمی‌پيشرفته برای سوزاندن زباله و تبدیل آن به‌الکتریسیته دارد و برای سال‌ها در اطراف جهان مورد استفاده بوده و وقتی تحریم‌ها برداشته شود، مثل خیلی دیگر از شرکت‌های آمریکایی و اروپایی، آماده معامله با ایران خواهد بود. ظاهراً اجراي پروژه، منوط به رفع حداقل بخشی از تحریم‌ها علیه كشورمان شده‌است.

در بیشترکشورهای دنیا، زباله منبعی برای تولید انرژی است. به عنوان مثال مرکز بازیافت و تبدیل زباله به‌انرژی برق شهر پاریس، در نزدیکی رود سنت قرار دارد. این مرکز بازیافت، با میزان انرژی برقی که تولید می‌کند، پاسخگوی نیاز ساکنان یک میلیونی حومه شهر پاریس است که هر سال460 هزار تُن زباله خانگی تولید می‌کنند. این مرکز، ساليانه 52 مگاوات الکتریسیته‌از زباله‌ تولید می‌کند که می‌تواند پاسخگوی نیاز 79 هزار خانه مسکونی و آپارتمان باشد. متوسط تولید زباله برای هر فرد در جهان، حدود 450 تا 500 گرم است، در حالی که در ایران هر فرد حدود 800 گرم تا یک‌کیلوگرم زباله تولید می‌کند.

 در تهران روزانه 7 تا 8 هزار تن زباله تولید می‌شود. شهرداري تهران، تولید برق از زباله را آغاز كرده و ظاهراً بیش از ۸ میلیارد تومان برای يك پروژه هزینه صرف شده‌است. وزارت نيرو، افزايش ساخت نيروگاه‌هاي برق زباله‌سوز را به عنوان سياست جديد توسعه صنعت برق ايران قرار داده و با توجه به مشكلات انباشت زباله در شهرهاي حاشيه درياي خزر، در نظر دارد تعداد نيروگاه‌هاي زباله‌سوز در اين مناطق را افزايش دهد.

 چنين برنامه‌هايي نشان مي‌دهد، ملاحظات زيست‌محيطي و توجه به فناوری‌هاي نوين و تجربيات كشورهاي پيشرفته، مورد توجه قرار گرفته‌است، اما همه‌اين اقدامات، نياز به حمايت جدي دارد. كاهش سوخت فسيلي و كاهش استفاده‌از كربن، يك برنامه جهاني است. انسان‌ها به جهت تداوم زيست روي كره زمين، ملزم هستند براي حفظ سياره‌از نابودي، سوخت فسيلي را كاهش دهند.

برق تولیدی نیروگاه های زباله سوز در ایران با تعرفه برق نیروگاه های تجدیدپذیر خریداری می شود که می تواند حمایت خوبی برای سرمایه گذاران در این بخش باشد. با شرایط فعلی برق تولیدی این نیروگاه ها با قیمتی برابر 440 تومان خریداری می شود.

مثلاً ايده تبديل منطقه مشكين‌‌شهر در استان اردبيل، به شهري عاري از سوخت‌هاي فسيلي، برنامه بلندپروازانه‌اي است كه خوشبختانه در دستور كار قرار گرفته‌است. قرار است مصرف برق و مصارف حرارتي اين شهر، بدون استفاده‌از سوخت فسيلي تامين شود. استفاده‌از انرژي رايگان باد هم حركت‌هاي جهشي را شاهد است.

اگر مسير تهران به منطقه شمال غرب را اخيراً طي كرده باشيد، حتماً ديده‌ايد كه در نقاط مختلف كشور توربين‌هاي بادي نصب شده‌است. اين سرمايه‌گذاري‌ها، كشور ما را از تهديد فزاينده خشكي آب و هوا و تبعات بعدي آن، تا حدي حفاظت خواهد كرد. مردم، قدردان اين تلاش‌ها هستند و به نوبه خود از اين اقدامات حمايت مي‌كنند، فقط بايد دولت، زمينه‌ و بستر همكاري بخش خصوصي و سرمايه‌هاي مردمي براي اجراي چنين برنامه‌هاي انسان محوري را به زودي فراهم كند.

نیروگاه های زباله سوز دارای انواع مختلف و روش‌های متفاوتی برای تولید برق است. میزان الودگی این نیروگاه از موارد مهم احداث آنها است. در شهرهای مختلف ایران نیز مطالعات امکان سنجی احداث نیروگاه های زباله سوز در حال بررسی است و برخی از شهرها نیز تا مرحله شروع احداث نیز پیش رفته اند.

نیروگاه های زباله سوز نیز از تکنولوژی های مختلفی برخوردار هستند که به راندمان و میزان آلودگی تولیدی بستگی دارد. برخی از نمونه های اولیه آن دارای آلودگی های زیاد بود و خود نیز باعث ایجاد مشکلات و معضلات دیگری خواهد بود. متاسفانه در برخی از شهرهای ایران بدون توجه به استانداردهای روز ساخت نیروگاه ها به سرعت در حال وارد کردن نمونه های ارزان آنها و با تکنولوژی های پایینی است که در آینده قطعا مشکل ساز خواهند بود.

برخی از مدیران شهرداری و مسئولان دولتی فقط به صرف تبدیل زباله به برق در پی ایجاد نیروگاه زباله سوز هستند که سالهاست در کشورهای دیگر نیز برچیده شده و به ایران با قیمت پایین فروخته می شوند. استانداردهای تعریف شده برای احداث نیروگاه های زباله سوز در ایران بسیار کم و کلی است.


*در تهیه بخشی از این گزارش از مصاحبه "قادر باستانی" در روزنامه آرمان استفاده شده است