نه مجاز است و نه علاقه ای دارد!

سرویس صنعت برق نیوز:آدم نمی داند دم خروس را  باور کند یا قسم حضرت عباس را!

اگر وزارت نفت مجاز به ورود به عرصه برق نیست پس چرا بیانیه و اطلاعیه داده است و در پی جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی برای ساخت نیروگاه برق است؟ مگر قرار بود وزارت نفت کنترل فرکانس انجام دهد که حالا منصرف شده باشد! وزارت نفت با ورود مستقیم خود به تبدیل گاز به برق عملا در پی فشار به وزارت نیرو بوده تا قیمت تحمیلی گاز برای سوخت مصرفی نیروگاه ها را با این ترفند به تثبیت برساند.

مدیر عامل شرکت ملی صادرات گاز در حالی از عدم علاقه وزارت نفت به ورود به حیطه کاری وزارت نیرو حرف می زند که وزارت نفت حتی با طرف ترکیه ای خود برای احداث نیروگاه در خارج از کشور نیز به توافقات اولیه ای دست یافته است.

این اقدامات وزارت نفت اعتراض مدیران و فعالان عرصه نیرو را در پی داشته است و مصاحبه اخیر مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز نیز در عمل نمی تواند آنها را راضی نماید چراکه همان روال قبلی ادامه دارد فقط ادعا کرده اند که علاقه ای در این کار وجود ندارد و احتمالا به اجبار این کار را انجام می دهند.

احتمالا منظور مدیرعامل محترم از عدم علاقه به ورود به حیطه وزارت نیرو، مواردی مانند تامین روشنایی مردم یا توسعه شبکه های توزیع و یا کنترل ولتاژ و فرکانس شبکه بوده است وگرنه همین که نیروگاه برق با مشارکت وزارت نفت احداث می شود دلیلی بر ورود وزارت نفت است.

البته آقای کاملی به درستی اشاره کرده اند که ما خودمان در نقاط مرزی نیروگاه می سازیم که به وزارت نیروی ایران هم مربوط نباشد و بتوانیم توجیهی برای این کار داشته باشیم و در داخل هم که سرمایه گذار دارد نیروگاه می سازد ما فقط سوختش را می دهیم از طرفی در خارج هم که دیگر به خودمان مربوط است و ربطی به وزارت نیرو ندارد(اشاره به مصاحبه قبلی کاملی). این مدیر ارشد وزارت نفت به خوبی می داند که وزارت نفت با این حرکت عملا خیلی از مشوق های وزارت نیرو برای سرمایه گذاری در حوزه نیرو را کم رنگ کرده و آنرا در جذب سرمایه گذار با مشکل مواجه می کند.

این حرف مانند این است که وزارت نیرو بگوید من خودم میروم برای تامین سوخت نیروگاه هایم چاه نفت و گاز حفاری می کنیم و علاقه ای هم به ورود به حیطه کاری وزارت نفت ندارم!

یا اینکه بگوید ما مجاز نیستیم در فعالیت های گازی و نفتی وارد شویم و اساسا زحمت تامین گاز در پیک مصرف زمستان به ما مربوط نیست فقط نیاز خود را تامین کرده ایم و بس.

پس از واکنش های پی در پی وزارت نیرو نسبت به صادرات برق توسط وزارت نفت و هشدار شرکت توانیر مبنی بر این که هر کاری در زمینه صادرات برق در کشور انجام شود باید با هماهنگی وزارت نیرو باشد،وزارت نفت اعلام کرده که وظیفه ما صادرات گاز است و آن را به شیوه های مختلف انجام می دهیم.

پس از اعلام بی خبری وزارت نیرو مبنی بر برنامه های وزارت نفت برای صادرات برق، وزارت نفت اعلام کرد که باتوجه به برنامه‌های این وزارتخانه برای افزایش تولید گاز در کشور ، از سال آینده تولید گاز مازاد بر نیاز مصرف داخلی خواهد بود که قطعا باید از هم‌اکنون برای بازارهای صادراتی این محصول ارزشمند برنامه‌ریزی کرد.

در این راستا ،علی رضا کاملی ،مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز از آمادگی این شرکت برای امضای قرارداد با شرکتهای بخش خصوصی برای صادرات برق خبر داده و گفت: شرکت ملی صادرات گاز ایران به وظیفه اش در زمینه صادرات گاز عمل می کند و به هیچ وجه نمی خواهد وارد حیطه فعالیت وزارت نیرو شود؛ نه مجاز است و نه علاقه ای برای ورود به این حوزه دارد.

وی با بیان این که یکی از راههای صادرات گاز، تبدیل آن به برق است، تصریح کرد: کلیه مسائل مربوط به صادرات برق بر عهده شرکتهای بخش خصوصی که با شرکت ملی صادرات گاز قرارداد امضا می کنند، است که بدون شک باید با هماهنگی وزارت نیرو انجام شود.

مدیر عامل شرکت ملی صادرات گاز ایران با تاکید بر این که وزارت نفت وارد حیطه وظایف وزارتخانه های دیگر نمی شود، افزود: در موافقت نامه هایی که تا کنون با شرکتهای بخش خصوصی امضا شد، اخذ مجوزهای لازم به عهده شرکتهای بخش خصوصی گذاشته شده است.

وی درباره این که چه زمانی دومین قرارداد شرکت ملی صادرات گاز ایران با بخش خصوصی برای صادرات برق انجام می شود، گفت: بستگی به شرکتها دارد، آنها هم اکنون در حال مطالعه نقاط مرزی برای احداث نیروگاه هستند و به طور قطع پس از پایان مطالعه آنها و بررسی آن از سوی شرکت ملی صادرات گاز ایران به تدریج قرارداد با آنها امضا می شود.

کاملی درباره این که آیا تا پایان امسال دومین قرارداد صادرات برق با بخش خصوصی امضا می شود، تصریح کرد: این موضوع بستگی به فعالیت آنها دارد، اما شرکت ملی صادرات گاز ایران آمادگی امضا قرارداد با شرکتهای بخش خصوصی برای صادرات برق را دارد.

در این راستا همچنین همایون حائری،مدیرعامل شرکت توانیر در مورد اعلام وزارت نفت مبنی بر این که به دلیل ساخت نیروگاه در خارج و استفاده از نیروگاه‌های ترکیه لازم نیست با وزارت نیرو برای صادرات برق هماهنگی صورت گیرد، گفته بود که احداث نیروگاه در خارج از کشور و تامین سوخت به منزله صادرات گاز است و فرقی با فروش گاز ندارد.

بر اساس این گزارش اواخر تابستان سال جاری،وزارت نفت در فراخوانی از بخش خصوصی برای مشارکت با شرکت ملی گاز و شرکت ملی نفت ایران به منظور صادرات برق دعوت کرد.

در ادامه مواردی از اظهار نظرهای متفاوت مدیران دو وزارت خانه نفت و نیرو را می خوانید:

نرخ سوخت نیروگاه ها را مشخص کنید
اخيرا هوشنگ فلاحتیان در خصوص ورود وزارت نفت برای صادرات برق گفته است كه امضای قرارداد صادرات برق میان وزارت نفت با بخش خصوصی با هماهنگی وزارت نیرو نبوده است!

وی با اين حال تصريح كرده كه به هر حال مخالف صادرات برق توسط بخش خصوصی نیستیم.
 
وی افزود: اما صرفاً باید نرخ سوخت این نیروگاه از سوی وزارت نفت مشخص شود تا بخش خصوصی بتواند با تحویل سوخت از سوی وزارت نفت ظرفیت‌های جدید نیروگاهی ایجاد کند تا با بازاریابی بتوانند صادرات برق نیز داشته باشند.

وزارت نفت: ساخت نیروگاه در ترکیه ربطی به وزارت نیرو ندارد
پس از واکنش وزارت نیرو درباره ضرورت هماهنگی بحث صادرات برق با این مجموعه، شرکت ملی گاز در واکنشی اظهار کرد: احداث نیروگاه در ترکیه ربطی به وزارت نیرو ندارد و شرکت‌های ترکیه‌ای که اکنون در حال مذاکره با آنها هستیم شرکت‌های باسابقه‌ای هستند که نیروگاه دارند و توانمند‌ی فنی و مالی آنها به صورت دقیق ارزیابی شده است.

به گفته بسیاری از فعالان صنعت برق، این صنعت ترجیح می‌دهد وارد بحث‌های سیاسی نشود، اما در حالی که مساله حجم صادرات برق، نیاز و روابط سیاسی توسط وزارت نیرو سنجیده می‌شود و از طریق شبکه که به تمام کشور‌های همسایه وصل است قابلیت صادرات برق وجود دارد این سوال مطرح می‌شود که چرا با وجود نیاز اشتغال و چالش‌های شبکه در تابستان باید در کشور خارجی اقدام به ساخت نیروگاه و سرمایه‌گذاری کنیم در حالی که این کار توسط بخش خصوصی ایرانی صورت خواهد گرفت که در پی آن سرمایه‌گذاری ایرانی در خارج مطرح می‌شود در حالی که کشور نیاز به جذب سرمایه‌گذاری خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی دارد.

مطرح شدن شائبه‌هایی درخصوص احتمال موازی‌کاری، این سوال را پیش می‌آورد که آیا وزارت نیرو می‌تواند از حق خود به درستی حمایت کند؟ وزیر نیرو و دیگر مسوولان ارشد این وزارتخانه از شهریورماه به طور مرتب اعلام کردند که وزارت نفت می‌تواند برق صادر کند، اما منوط به هماهنگی با وزارت نیرو؛ با این وجود چرا دو وزارتخانه توان حل چالش مابین خود را پیش از این نداشته‌اند مشخص نیست.

زنگنه: توسعه صادارت برق اشتباه است/ با این کار رقیب خودمان می شویم!

لازم به یادآوری است که مهندس زنگنه اوایل امسال در کمیسیون انرژی با تاکید بر تغییر رویه وزارت نفت بر لزوم توجه به صادرات گاز تصریح کرده و گفته بود که نباید کاری کنیم که با صادرات برق، رقیب خودمان شویم!

وی در ادامه نیز اظهار کرد در حال حاضر هر متر مکعب گاز ۴۵ سنت صادر می شود، در حالی که هر متر مکعب گاز به ۵،۸ کیلووات ساعت برق تبدیل می شود و در این شرایط به جای درآمد ۴۵ سنت، این گاز به قیمت ۲۰ سنت به بخش برق داده می شود.

وزیر نفت در تاکید صحبت های خود بیان داشت در سالهای اخیر سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار گاز و نفت مصرف و تبدیل به برق شده که درآمد صادرات برق ۸۰۰ میلیون دلار بوده است که باید به این موارد توجه شود.

این اظهار نظر جنجالی وزیر نفت در کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی آغاز کننده تنش های دو وزات خانه بزرگ در حوزه تامین انرژی ایران بود. در پی صحبت های وزیر نفت، معاونان دو وزارت خانه نفت و نیرو نیز هر کدام به نوع خود نسبت به این موضع گیری زنگنه واکنش نشان دادند.

معاون وزیر نفت: سود صادرات برق کمتر از گاز است!

البته مخالفت وزرات نفتی‌ها با تبدیل گاز به برق به همین جا ختم نشد و حمیدرضا عراقی معاون وزیر نفت با اشاره به انتقاد وزیر مبنی بر تحویل گاز گران به نیروگاه‌ها و در مقابل ارزان فروشی برق گفته بود: نیروگاه‌ها باید آنقدر بهره ور باشند که اگر برنامه صادرات برق دارند هم تولید خوبی داشته باشند و هم قیمت برق صادراتی بهای گاز مصرفی را جبران کند و ارزش افزوده داشته باشند.

چیت‌چیان: ارزان فروشی در صادرات برق نداریم

مهندس چیت چیان وزیر نیرو نیز پس از انتقاد وزیر نفت از تحویل گاز و سوخت مایع گران به نیروگاه‌ها و ارزان فروشی برق توسط وزارت نیرو به کشورهای همسایه، با رد هرگونه ارزان فروشی و یا صادرات برق نیروگاه‌های حرارتی، تاکید کرده بود: سال گذشته برق نیروگاه‌های برقآبی صادر شده است.

در همین راستا نیز وزیر نیرو در سخنانی ابراز داشت: باید تلاش کنیم تا همگام با جهان در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر گام برداریم. در ایران که سلطه تفکر نفتی بر آن حاکم است، استفاده از انرژی های نو موجب حفظ ذخایر ارزشمند انرژی های فسیلی برای نسل های آینده است.

پس از وزیر نیرو فلاحتیان معاون وزیر نیرو با یادآوری اینکه سال گذشته کل برق صادراتی ایران به کشورهای همسایه از محل تولید انرژی الکتریکی در سدها و نیروگاه‌های برقآبی بوده است، بیان کرده بود برای صادرات برق هیچگونه گاز طبیعی و یا فرآورده نفتی مورد استفاده نشده است. معاون وزیر نیرو همچنین هر گونه ارزان فروشی برق توسط وزارت نیرو به کشورهای همسایه را رد کرد.

ورود وزارت نفت به تولید و صادرات برق

لازم به ذکر است که قبلا مسولان وزارت نفت اعلام کرده بودند با تبدیل گاز به برق و فروش آن به قیمت کمتر از گاز مخالف هستند اما مسولان وزارت نیرو ادعا کرده اند که برق صادراتی از انرژی های تجدیدپذیر بوده و گاز مصرفی برای تامین برق مردم ایران استفاده شده است و در داخل به مصرف می رسد.

وزارت نفت در حالی اقدام به انتشار اطلاعیه ای مبنی تامین گاز نیروگاه های خصوصی برای صادر کردن برق این نیروگاه ها نموده است که خود نیز قبلا با صادرات برق به این شکل مخالف بوده و بارها توسط وزیر نفت و معاونان وی این مسئله نیز بیان شده است.

علیرضا دائمی در مورد اطلاعیه وزارت نفت مبنی بر جذب بخش خصوصی و صادرات برق از طریق مشارکت در زمینه‌ی تامین گاز مجانی نیروگاه ها گفت: متولی تولید، توزیع و انتقال برق وزارت نیرو است. معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو تصریح کرد: وزارت نیرو به نیابت از دولت مسوول تامین پایدار برق است و به همین دلیل از واژه متولی استفاده می‌ کند.

مخالفت وزارت نفت با تولید برق از گاز

مخالفت وزیر نفت با تبدیل گاز به برق تاجایی پیش رفت که وی پروژه صادرات گاز از طریق سیم که منطقی ترین روش صادرات گاز به کشورهای حوزه خلیج فارس به شمار می رفت را در اولویت وزارت نفت نمی داند و با این موضع گیری مخالفت خود را اینگونه بیان کرده بود.

پروژه تولید برق از گاز که برای نخستین بار در کشور با تبلیغات بسیار و برای افزایش وزن ژئوپلیتیک کشور در منطقه، بیش از سه سال گذشته کلید خورده و قرار بود که با تبدیل گاز خام به برق، ارزش افزوده بسیاری را نصیب کشور کند، ظاهرا از اولویت‌های وزارت نفت در دولت یازدهم نیست و بیژن زنگنه، وزیر نفت اجرای آن در اولویت نمی‌داند و حتی گفته می‌شود که وی موافق تبدیل گاز به برق نیست.

ااقدامات وزارت نفت در حالی صورت می‌گیرد که یکی از اصول مهم در سیاست‌های کلان اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی، که ازسوی رهبر انقلاب صادرشده است، جایگزینی صادرات برق به جای صادرات گاز تصریح شده است.

واکنش های مختلف به سخنان وزیر نفت

البته موضع گیری وزیر نفت در این رابطه نیز واکنش نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در پی داشت. نادر فریدونی؛ نماینده مردم فیروزآباد، قیر و کارزین و فراشبند در مجلس شورای اسلامی و رئیس كمیته نفت، گاز و پتروشیمی كمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینكه صادرات برق به صرفه تر از سوخت مایع یا گاز است، گفته بود: با توجه به اینكه صادرات برق امنیت بیشتری نسبت به صادرات گاز و سوخت مایع دارد بهتر است كه در این زمینه سرمایه گذاری شود چرا كه راحت تر، به صرفه تر و امنیت بیشتری دارد.

دکتر حسین امیری خامکانی رئیس کمیته برق کمیسون انرژی مجلس شورای اسلامی در همین رابطه گفت: یکی از مهمترین اهداف سیاست های اقتصاد مقاومتی ایجاد اشتغال است که این مهم در گرو گسترش این زیر ساخت ها است که هم منجر به تولید بیشتر می‌شود و هم به نفع صادرات است‌. چون صادرات باید به سمت فراورده هایی برود که ارزش افزوده بیشتری داشته باشند و ما صرفا خام فروشی نکرده باشیم، که برق یکی از فرآورده‌های است که این نیاز ما را تامین می کند و می توانیم برق را به کشور های همسایه صادر کنیم. منطقی به نظر می رسد که به جای فروش گاز‌، از آن در تولید برق استفاده کنیم و ارزش افزوده ی بیشتری از این طریق ایجاد کنیم و سپس آن را به کشورهای همسایه صادر کنیم‌.

عباس علی آبادی مدیر عامل مپنا و معاون سابق وزیر نیرو در امور برق و انرژی با تاکید بر اینکه هم اکنون قیمت تمام شده یک کیلووات ساعت برق که با گاز و یا سوخت مایع تولید می شود بین 300 تا 700 تومان است، گفته بود: با این دیدگاه صنعت برق هم باید به صنایع کشور همچون صنعت مس یا فولاد اعلام کند چرا برق 700 تومانی را 40 تومان دریافت می کنید و محصولات خود را صادر هم می کنید؟

وی با یادآوری اینکه در بخش صادرات برق جدا از اینکه جمهوری اسلامی ایران به کشورهای مختلف همسایه تعهد دارد یک چانه زنی بین المللی و یک دیپلماسی مطلوب خارجی هم برای کشور ایجاد می کند، بیان کرد: گناه صنعت برق چیست که ظرفیت تولید گاز افزایش نیافته و وزارت نفت مجبور است که گازوئیل گران قیمت در اختیار نیروگاه‌ها بگذارد.

صحبت های مهندس علی آبادی به روشنی مشخص می کند که قیمت برق صادراتی متاثر از پارامترهای زیادی از جمله شرایط سیاسی و دیپلماسی منطقه ای است و لذا نمی توان به صرف قیمت پایین تر جلوی اتصال شبکه برق ایران به شبکه های اطراف را گرفت و صادرات برق را به کشورهای همسایه متوقف کرد.

متولی تولید و صادرات برق وزارت نیرو است

وزارت نفت به خوبی می داند که متولی صنعت برق، وزارت نیرو است و اختیار بهره برداری و انتقال انرژی الکتریکی در انحصار این وزارت خانه است. از طرفی تعیین نرخ صادرت برق و نحوه اتصال آن به شبکه های خارجی برق در کشورهای اطراف ایران تحت نظارت و اختیار کامل وزارت نیرو است. با این وجود وزارت نفت نمی تواند در قیمت برق صادراتی و انتقال آن به خارج از کشور راسا تصمیم گیری گیری نماید ولذا نمی تواند تضمین نماید که برق صادراتی حتما بیشتر از قیمت گاز خام مصرف شده برای تولید همین میزان برق باشد چراکه اگر به قیمت بالاتر به فروش می رفت این اندازه نفتی ها با رویکرد فعلی مخالفت نمی کردند.

با مشکلات زیاد وزارت نفت در حوزه کاری خود، پیش قدم شدن در صادرات برق نمی تواند به معنی ایجاد ارزش افزده بر گاز خام و جلوگیری از عدم خام فروشی گاز بوده باشد چراکه اولا نفتی ها بر این باور بوده اند که صادرات برق به قیمت پایین تری صورت می گیرد و ثانیا از راه های دیگری هم می توان جلوی خام فروشی را گرفت و دلیل وارد شدن آنها به حوزه تخصصی برق را می توان در عوامل دیگری یافت.

احداث نیروگاه در ترکیه ربطی به وزارت نیرو ندارد
 پس از واکنش وزارت نیرو و ابراز بی اطلاعی این وزارتخانه نسبت به اولین قرارداد صادرات برق که توسط وزارت نفت منعقد شده و مطرح شدن مسائلی مبنی بر اختلاف وزارت نیرو و نفت، یک مقام مسوول در وزارت نفت اعلام کرده که مذاکره با شرکتهای ترکیه ای برای خرید برق از ایران با توجه به این که قرار است نیروگاه در ترکیه احداث شود، ارتباطی با وزارت نیرو پیدا نمی کند.

در پی اظهارات اسماعیل محصولی قائم مقام وزیر نیرو مبنی بر این که صادرات برق باید از طریق شبکه صورت گیرد که بر این کار نیز باید پتانسیل احداث نیروگاه و صادرات برق به کشور هدف از طریق وزارت نیرو سنجیده شود، علی رضا کاملی، مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز با تاکید براین که صادارت برق از ایران بدون شک باید با هماهنگی وزارت نیرو انجام شود، افزود: پیرو مذاکره با شرکتهای ترکیه ای قرار است ایران گاز این نیروگاهها را تامین کند.

وی افزود: چون انحصار صادرات برق در اختیار شرکت توانیر است، بنابراین شرکتهای متقاضی باید هماهنگی های لازم را در این زمینه با وزارت نیرو انجام دهند.

مدیرعامل شرکت صادرات گاز با بیان این که شرکتهای ترکیه ای که هم اکنون در حال مذاکره با آنها هستیم شرکتهای توانمند و باسابقه ای هستند، افزود: این شرکتها در ترکیه دارای نیروگاه هستند و توانمندی فنی و مالی آنها به صورت دقیق ارزیابی شده است.

بر اساس این گزارش نخستین قرارداد تولید برق ماه گذشته میان شرکت ملی صادرات گاز ایران و یک شرکت بخش خصوصی امضا شده است.