بررسی استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در اراک

انرژی خورشیدی فراوان ترین منبع انرژی روی زمین است که 173 هزار تراوات از آن به طور مداوم به زمین می رسد و این رقم 10هزار برابر بیشتر از کل انرژی مصرفی جهان است.

نخستین سلول خورشیدی سیلیکونی توسط آزمایشگاه های بل در سال 1954 ساخته شد و روزنامه نیویورک تایمز در بیست و ششم آوریل همان سال، بهره برداری از انرژی تقریبا نامحدود خورشید را به طور رسمی اعلام کرد.

انرژی خورشید به عنوان یکی از منابع تامین انرژی ارزان قیمت، پاک و بدون اثراث مخرب زیست محیطی است که بشر از گذشته های دور مورد استفاده قرار داده است.

بحران انرژی در سال های اخیر از سویی و کاهش منابع انرژی فسیلی از سوی دیگر دولت ها را بر آن داشته که تغییر نگرش جدی در حوزه انرژی های تجدید پذیررا در دستور کار خود داشته باشند.
در این میان جایگزینی انرژی های تجدید پذیری چون خورشیدی به جای انرژی های فسیلی به منظور صرفه جویی در مصرف سوخت، کاهش انتشار گازهای آلاینده و در یک جمله مقابله با بحران انرژی در اولویت تصمیم سازان قرار گرفته است.

بر اساس تحقیقات موجود، استان مرکزی به دلیل شرایط ویژه جغرافیایی و اقلیمی ظرفیت مناسبی برای بهره گیری از انواع انرژی های تجدید پذیر را داراست و باید گفت که این استان در آینده ای نزدیک می تواند به قطب تولید انرژی های پاک کشور تبدیل شود.

شهرستان های ساوه و کمیجان در انرژی بادی، منطقه میقان در انرژی خورشیدی و شازند در انرژی آبی ظرفیت مناسبی برای بهره گیری از مزیت های انرژی تجدید پذیر دارند.

کارشناس ارشد مهندسی انرژی و مدرس دانشگاه معتقد است: مطالعات تحقیقاتی و بررسی های عملیاتی کارشناسان و پژوهشگران عرصه انرژی نشان می دهد که استان مرکزی به دلیل تنوع جغرافیایی در ظرفیت سازی بهره گیری از منابع انرژی های نو پدید ظرفیتی فوق العاده دارد.

ابولفضل آقاسی بیان کرد: منطقه میقان اراک سالانه با دارا بودن بیش از 300 روز آفتابی ظرفیت مستعدی برای تولید انرژی پاک از خورشید دارد و این درحالی است که بزرگترین دهکده تولید انرژی پاک خورشیدی دنیا در هامبورگ آلمان، تنها از 160 روز آفتابی بهره مند است.

وی ادامه داد: منطقه آب گرم محلات به دلیل تنوع خاکی و ظرفیت سرشار گرمایی منبع مناسبی برای دریافت انرژی 'زمین گرمایی' در کشور است که تا کنون مطالعات بسیاری در خصوص استحصال انرژی در این منطقه توسط محققان و پژوهشگران انجام شده است.

این پژوهشگر و مدرس دانشگاه گفت: ظرفیت تولید انرژی های نوپدید از جمله بیوانرژی در خمین و آبی در شهرستان شازند نیز می تواند بستر جدیدی برای سرمایه گذاری در این زمینه در استان مرکزی را فراهم آورد و این استان می تواند به قطب تولید انرژی های پاک در کشور تبدیل شود.

وی اظهار کرد: تغییر نگرش دولت در کاهش تصدی گری در مقوله تولید انرژی راهکار ارزشمند دیگری است که زمینه ورود بخش خصوصی در ظرفیت سازی و استحصال انرژی های پاک را در کشور فراهم می کند.

آقاسی افزود: عمر مفید نیروگاه های فسیلی در کشور حدود 30 سال است که این امر جدا از هزینه های تامین سوخت بالا، آلایندگی های زیست محیطی را نیز به همراه دارد.

وی اضافه کرد: نیروگاه های تامین سوخت پاک و تجدید پذیر بر اساس شواهد موجود تا 100 سال عمر مفید دارند و تامین خوراک برای تولید انرژی در آنها رایگان است.

معاون برنامه ریزی و مهندسی شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی نیز گفت: تحقق صرفه جویی اقتصادی و حفظ محیط زیست با توسعه انرژی های تجدید پذیر امکان پذیر است.

محمود محمودی افزود: بیش از 95 درصد انرژی الکتریکی از منابع فسیلی و کمتراز پنج درصد آن از منابع موجود انرژی های تجدیدپذیر تولید می شود.

وی بابیان اینکه وزارت نیرو برآن است که انرژی های تجدیدپذیر را توسعه دهد، افزود: بخش انرژی های تجدید پذیر در استان مرکزی فعال است و صنایع می توانند با همکاری در این بخش به نوعی تجهیزات انرژی های تجدیدپذیر را برای صنعت برق تامین کنند.

محمودی تصریح کرد: ترویج و توسعه استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر شامل سامانه های فتوولتاییک و انرژی های بادی در راستای اهداف عالی وزارت نیرو و شرکت توانیر در ااین شرکت دنبال می شود.

معاون برنامه ریزی و مهندسی شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی اضافه کرد: بیش از 237 کیلووات نیروگاه کوچک خورشیدی توسط این شرکت، نصب و از این میزان ظرفیت، 185 کیلووات نیروگاه خورشیدی در سطح مدارس و مساجد استان و همچنین 27کیلووات آن در ادارات اتفاقات و عملیات در سطح ستاد ومدیریت شهرستانهای توزیع برق در سطح استان اجرا شده است.

محمودی گفت: نیروگاه فتوولتاییک با ظرفیت یک هزار کیلو وات مربوط به پژوهشگاه نیرو و سه دستگاه توربین برق آبی حلزونی عمودی در اراک با ظرفیت 330 کیلووات متصل به شبکه توزیع از جمله نیروگاه های خورشیدی و برق آبی اجرا شده در استان مرکزی است.

وی بیان کرد: مطالعات شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی در خصوص نیروگاه برق آبی در شهرستان دلیجان در مسیر انتقال آب و همچنین نیروگاهCHP(برقی و حراتی) در دهکده گل و گیاه نیز در دست بررسی است.

معاون برنامه ریزی و مهندسی شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی افزود: 50 درصد هزینه طرح نصب سامانه های فتوولتاییک برای مشترکان متقاضی به صورت تسهیلات بلاعوض توسط وزارت نیرو تا سقف 45 میلیون ریال تامین شده است.

محمودی گفت: با توجه به برنامه توسعه استفاده از انواع انرژی های نو با بازدهی بالا ،این شرکت برنامه نصب و راه اندازی تعدادی نیروگاه کوچک هیبریدی (بادی-خورشیدی) در شهرستان شازند که به عنوان منطقه باد خیز شناسایی شده است را در برنامه دارد.

وی افزود: با توجه به سیاست های وزارت نیرو در زمینه خرید تضمینی برق از نیروگاه های تجدیدپذیر وپاک، این شرکت آمادگی دارد نسبت به مبادله موافقتنامه با مشترکین برق با قابلیت اتصال به شبکه تحت پوشش شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی نسبت به خرید تضمینی نیروگاه های خورشیدی با ظرفیت 20 کیلووات و کمتر، با نرخ خرید برق به مبلغ 9 هزار و 770 ریال به ازای هرکیلو وات ساعت اقدام کند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز گفت: سرمایه گذاری های انجام شده در توسعه انرژی های تجدید پذیر در دنیا شتاب مضاعفی گرفته و ایران به دلیل برخورداری از شرایط اقلیم آب و هوایی خاص، ظرفیت مناسبی برای بهره گیری از این منابع خدادای دارد.

دکتر منصور رفیعی بیان کرد: کشور آلمان به رغم تعداد کم روزهای آفتابی نسبت به ایران، هم اینک به کانونی مهم در سرمایه گذاری های حوزه انرژی های پاک تبدیل شده است.

وی ادامه داد: قیمت های پایین حامل های انرژی از سویی و نبود فرهنگ سازی فراگیر مناسب برای بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر، به ویژه انرژی باد و خورشید سبب شده تا توسعه در فرآیند استفاده از انرژی های تجدید پذیر در ایران نسبت به سایر کشورها سرعت کمتری داشته باشد.

به گفته رفیعی، دولت یازدهم برنامه های مدونی را برای شتاب بخشی در بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر به کار گرفته که اصلاح تدریجی قیمت حامل های انرژی در جریان سیر هدفمندی یارانه ها می تواند عاملی برای فراگیر شدن انرژی های نو پدید باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: امروز سرمایه گذاری در عرصه انرژی های تجدید پذیر به عنوان یکی از اقتصادی ترین راهکارهای سرمایه گذاری است و هم اینک کشور پاکستان احداث نیروگاه یک هزار مگاواتی خورشیدی را در دست احداث دارد که بیش از 100 مگاوات از آن را راه اندازی کرده است.

دکتر رفیعی افزود: دولت ها و سرمایه گذاران خارجی سالانه 600 میلیارد یورو در زمینه های انرژی های نوپدید و تجدید پذیر سرمایه گذاری می کنند و بر اساس آمار موجود سهم انرژی خورشیدی در سبد انرژی دنیا در 10 سال گذشته حدود 10 برابر شده است.

وی اضافه کرد: استفاده از این انرژی ها در ایران با توجه به نو پا بودن با اما و اگرهایی مواجه است و هنوز خدمات پس از فروش و کنترل کیفی قابل قبولی با این فناوری ها ارایه نشده که مصرف کنندگان با تردیدهایی مواجه کرده است.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است: بومی سازی فناوری های نوین در انرژی های نو، راهکار مناسبی برای توسعه سرمایه گذاری و ایجاد رغبت در مصرف کنندگان است که تحقق این امر رتبه ایران را در بین دیگر کشورهای دنیا ارتقا خواهد داد.

دکتر رفیعی تصریح کرد: دولت با تسهیل قوانین و مقررات جذب سرمایه گذاران، ارایه تسهیلات مالی و اعتباری وبستر سازی برای ورود فناوری های نوین می تواند زمینه ساز توسعه انرژی های تجدید پذیر باشد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان مرکزی نیز گفت: هم اینک چهار روستای این استان از پمپ های انتقال آب به سبک (سولار ) خورشیدی استفاده می کنند.

علی صفر حیدری بیان کرد: چهار روستا در شهرستان های ساوه، شازند و زرندیه به جای استفاده از برق شبکه توزیع از انرژی پاک خورشیدی برای انتقال آب استفاده می کنند که با جایگزینی این روش تا 50 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی شده است.

وی ادامه داد: هم اینک 300 سامانه تله متری آب در روستاهای استان مرکزی به سامانه تامین انرژی خورشیدی مجهز شده که برای هر سامانه یک هجدهم هزینه های گذشته، اعتبار صرف شده است.

به گفته حیدری، استفاده از برق سراسری، در شبکه توزیع آب با هزینه های بالا، سرقت کابل انتقال و دیگر مشکلات مواجه است ولی با استفاده از انرژی خورشیدی بهره وری در این حوزه به بیش از 60 درصد افزایش یافته است.

به نظر می رسد بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر همچون باد و خورشید مزیت های بالقوه اقتصادی فراوانی دارد و در کاهش هزینه های مصرف و افرایش بهره وری سهم به سزایی خواهد داشت و می تواند بخشی از نیاز فزاینده کشور به انرژی را پاسخ دهد.

استان مرکزی به لحاظ شاخص برخورداری از منابع خدادای باد، آب و خورشید و نیز اقلیم جغرافیایی مناسب می تواند به عنوان یکی از اهرم های اتکای تصمیم سازان کشور در عرصه بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر باشد و با توجه به ضریب نفوذ بالای صنعت در این استان، سرمایه گذاری در حوزه انرژی های نو پدید کاملا مقرون به صرفه است.