ارتقای بازده نیروگاه‌ها، گم‌شده صنعت برق کشور

به گزارش برق نیوز، سی‌ودومین بسته خبری متن انرژی منتشر شد. در این شماره، موضوعات مهمی چون میدان گازی پارس جنوبی و فرصت‌های استفاده از گاز این میدان، وضعیت تولید انرژی تجدیدپذیر در ایران و بازدهی پایین نیروگاه‌های کشور بررسی شده‌اند.

پارس جنوبی؛ فرصت‌ها و تهدیدها
پارس جنوبی میدان گازی پارس جنوبی با در اختیار داشتن ۲۱% از منابع گازی شناخته شده در دنیا، بزرگترین میدان گازی دنیا و یک میدان مشترک بین ایران و قطر است. اکنون بیش از ۵٠ درصد گاز کشور از این میدان تامین می‌شود.

توسعه این میدان برای پیشرفت کشور از اهمیت بالایی برخوردار است، به گونه‌ای که تحقق اقتصاد مقاومتی در زمینه افزایش صادرات برق یا پتروشیمی، از طریق گاز استخراج شده از این میدان محقق می‌گردد. کشور قطر برداشت گاز از میدان پارس جنوبی را از سال ١٣۶٨ و ایران از سال ١٣٨٠ شروع کرده و در حال حاضر، میزان برداشت گاز از سوی قطر ۲ برابر ایران است. شعبان‌پور، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس اعلام کرده است که چنانچه امسال ۵ فاز پارس جنوبی با حمایت‌های مالی وارد مدار شود، در تولید سالانه با قطر برابر شده و سال آینده ایران در این بخش از آن‌ها پیشی خواهد گرفت.

افزایش برداشت گاز از میدان  پارس جنوبی را می‌توان یک روی توسعه این میدان دانست. در روی دیگر، باید زمینه استفاده از افزایش برداشت یا صادرات گاز را نیز مد نظر داشت. برنامه‌ریزی برای صادرات گاز به عراق و عمان را می‌توان نمونه‌ای از طرح‌های وزارت نفت در این خصوص برشمرد که به کندی به پیش می‌روند. یکی از بازارهای هدف صادرات گاز، کشور پاکستان است. این کشور علاوه بر نیاز واردات مستقیم گاز، نیازمند واردات برق نیز خواهد بود. اما ایالات متحده آمریکا درصدد کارشکنی برای صادرات گاز ایران به پاکستان است.

 آمریکا تاکنون بارها حمایت خود را از پروژه‌ای بنام «تاپی» که گاز ترکمنستان را به افغانستان، پاکستان و هند صادر می‌کند اعلام کرده است. تاپی همواره مورد نظر آمریکا بوده و از پاکستان برای مشارکت در آن دعوت کرده است. در صورت اجرای پروژه تاپی، عملا اجرای خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان بی‌معنی خواهد بود. کارشناسان عقیده دارند صادرات گاز ایران به پاکستان به لحاظ مسایل اقتصادی و سیاسی از جایگاه ویژه‌ای برای کشور برخوردار است که لازم است از سوی مسولان وزارت نفت پیگیری گردد.

لزوم توجه بیشتر به انرژی تجدیدپذیر
تجدیدپذیرایران قصد دارد ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر را تا سال ۲۰۲۰ به ۵ گیگاوات برساند که این مقدار، حدود ۵ درصد کل تولید برق سالانه کشور خواهد بود. در حال حاضر ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور ۱% مقدار هدف در سال ۲۰۲۰ است.

در همین راستا استفاده از انرژی خورشیدی به عنوان یکی از انرژی‌های تجدیدپذیر به دلایلی مانند دسترسی آسان و سهولت تبدیل به انرژی الکتریکی، سازگاری با محیط‌ زیست برای کشور از مطلوبیت زیادی برخوردار است. کشور ایران با در اختیار داشتن ۳۰۰ روز آفتابی در سال از جایگاه ویژه‌ای برای تولید برق از انرژی خورشید برخوردار است.

وجود انرژی خورشیدی در سبد انرژی کشور افزون ‌بر کاهش آلودگی محیط‌زیست، موجب افزایش ضریب امنیت انرژی و تقویت کشور از منظر پدافند غیرعامل است. همچنین مطالعات در حوزه تولید برق از انرژی باد نیز نشان داده است که ظرفیت تولید برق از انرژی باد به میزان ۴۰هزار مگاوات در کشور وجود دارد.
با همه این اوصاف، فناوری تولید انرژی تجدیدپذیر در کشور بومی سازی نشده و اغلب طرح های گسترش انرژی تجدیدپذیر ایران به کشورهای توسعه یافته واگذار شده است. در این مورد می‌توان به یادداشت تفاهم پروژه احداث و بهره‌برداری از نیروگاه ۱۰ مگاواتی خورشیدی بین یک شرکت آلمانی و شرکت برق منطقه ای خوزستان و سرمایه گذاری یک شرکت چینی برای احداث ۶۰۰ مگاوات نیروگاه فتوولتائیک در هفته گذشته نام برد. اگرچه شرکت مپنا گام‌هایی را برای انتقال تکنولوژی ساخت توربین های بادی با همکاری یک شرکت آلمانی برداشته است، در مقایسه با ظرفیت های تولید انرژی تجدیدپذیر در کشور سهم ناچیزی بوده که توجه بیش از پیش دولت و جامعه دانشگاهی به این حوزه را نمایان می‌سازد.

افزایش ظرفیت تولید برق بدون توجه به ارتقای بازده نیروگاه‌ها
نیروگاهدر چند سال اخیر، به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در تولید برق، نسبت ظرفیت تولید به مصرف برق، کاهش چشم‌گیری داشته است. این کاهش در چند سال اخیر باعث شده که از بهمن‌ماه ۹۴، در کلان‌شهر تهران جهت تأمین پایدار برق برای تابستان ۹۵، کمیته تخصصی تأمین برق تشکیل شود. نگرانی بابت تأمین پایدار برقِ تابستان ۹۵ به علت عدم افزایش ظرفیت تولید و سبقت میزان مصرف از ظرفیت تولید برق در کشور وجود دارد. این نگرانی در حالی به وجود آمده که سیاست‌های فعلی توسعه صنعت برق به گونه‌ای است که صرفه اقتصادی احداث واحدهای تولید برق با بازده پایین، بیشتر از انجام پروژه های افزایش بازدهی نیروگاهی می‌باشد و تداوم این امر درسال های گذشته سبب شده که بازده نیروگاه‌های حرارتی کشور طی سالیان گذشته، پایین باقی بماند.

مقایسه هزینه احداث نیروگاه‌های جدید گازی و هزینه احداث بخش بخار برای واحدهای گازی موجود و تبدیل آن به نیروگاه سیکل ترکیبی، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار به صورت طبیعی، احداث واحدهای جدید گازی را به عنوان روش افزایش ظرفیت تولید برق انتخاب می‌کند. در حال حاضر، هزینه احداث نیروگاه گازی حدود ۴ برابر کمتر از اضافه کردن بخش بخار به این نیروگاه است. ۴۴% از ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی کشور (گازی، بخار و سیکل ترکیبی) را نیروگاه گازی با بازده ۲۹درصد تشکیل می‌دهد که قابلیت افزایش بازدهی تا ۴۷ درصد را از طریق اضافه شدن واحد بخار دارند. لازم است که وزارت نیرو با همکاری وزارت نفت، راهکار افزایش بازدهی نیروگاه‌های کشور را به عنوان راه حلی برای افزایش ظرفیت تولید برق در دستور کار خود قرار دهند تا علاوه بر رفع نیاز تولید برق، از میزان تلفات انرزی در نیروگاه ها کاسته شود.
منبع: عیار آنلاین