طرزکار کلمپ آمپر متر‌ها

جریان چیست و چگونه می‌توان آن را اندازه گرفت؟

جریان یا حرکت بارهای الکتریکی در مدار را می‌توان توسط انواع مختلف آمپر متر که در بخش قبل کاملا توضیح داده شده است اندازه گیری کرد. دراین مقاله نحوه‌ی اندازه گیری جریان توسط آمپر متر و سپس کلمپ آمپر متر که رایج‌ترین و کلمپ مترهای فلکسی که از بهترین نوع این تجهیز هستند بیان شده است.

آمپر متر:

برای اندازه گیری جریان توسط کلمپ آمپر متر ابتدا آن را روی بیشترین محدوده قراردهید. با این کار از سوختن فیوز داخل دستگاه تان جلوگیری می‌کنید سپس کابل مشکی را به ترمینال منفی (COM) متصل کنید. شما می‌توانید کابل آمپرمتر را مستقیما به ترمینال منفی دستگاه نصب کنید و یا اینکه آن را به قسمت منفی مدار متصل کنید و سیم خارج شده از ترمینال منفی را به کابل مشکی این تجهیز متصل کنید. به همین ترتیب کابل قرمز را به ترمینال مثبت متصل کنید.



۴. هنگامی که دستگاه شما به مدار متصل است برای خواندن مقادیر لازم است منبع تغذیه را روشن کنید. بجز مداری که توسط باتری تغذیه می‌شود. وقتی کابل‌ها متصل می‌شوند بلافاصله جریان هدایت می‌شود. تا اینجا حالت کلی شروع اندازه گیری توسط آمپرمتر گفته شده است. حال برای اندازه گیری جریان توسط کلمپ آمپر متر این سوال مطرح می‌شود:
چرا از کلمپ متر استفاده می‌کنیم؟



کلمپ آمپر متر یا همان آمپرمتر چنگکی دستگاهی برای اندازه گیری جریان الکتریکی (AC یا DC) بدون قطع کابل می‌باشد. در روش سنتی با استفاده از مولتی متر یا آوومتر باید بخشی از کابل که جریان عبوری از آن مدنظر باشد، جدا می‌شود وتجهیز بصورت سری در مدار قرار می‌گیرد و سپس میزان جریان برحسب میکرو آمپر، میلی آمپر و آمپر نمایش داده می‌شود؛ که می‌توان همین کار را نیز با کلمپ امپر متر‌ها مطابق شکل زیر انجام داد.


برای اندازه گیری با این روش:

سیم یا کابل مورد نظرتان را انتخاب کنید. شما در هربار اندازه گیری فقط می‌توانید جریان یک سیم یا سیم‌های متصل به یک فاز را اندازه گیری کنید. اگر بیش از یک سیم از فازهای مختلف یا دو سیم فاز و نول بطور همزمان در کلمپ متر وجود داشته باشد مقدار اندازه گیری شده درست نمی‌باشد. هم چنین اطمینان حاصل کنید که سیم انتخابی شما بخشی از مدار موردنظرتان می‌باشد.


جهت جریان را تعیین کنید. پایه مثبت و منفی مدار را مشخص کنید. جریان الکتریسیته از پایه مثبت به پایه منفی هدایت می‌شود؛ و همین نکته به شما کمک می‌کند جهت حرکت جریان را تشخیص دهید. در صورت امکان دستگاه تان را روی محدوده اتو یا بیشترین مقدار موردنظر خود قراردهید. سیم را درون دهانه دستگاه تان قرار دهید. در واقع در بسیاری از کلمپ آمپرمتر‌ها از اثر هال در اندازه گیری میدان مغناطیسی اطراف سیمی که چنکگ یا کلمپ را احاطه کرده استفاده کرده و ولتاژی متناسب با میدان ایجاد شده به وسیله‌ی نیمه رسانای اثر هال حس می‌شود و به کمک میکروپروسسور داخل دستگاه به جریان معادل تبدیل می‌گردد.

شکل ظاهری کلمپ‌های AC (شکل سمت چپ) و کلمپ‌های AC/DC (شکل سمت راست):



در نهایت آمپر متر خود را به صورت مناسب و مطلوبی تنظیم کنید. پس از اینکه کلمپ در موقعیت مناسب قرار گرفت حال مطمئن شوید که منبع تغدیه روشن است و بنابراین جریان در کابل یا سیم مورد نظر هدایت می‌شود. اگر دستگاه تان اتورنج نبود می‌توانید محدوه مناسب را انتخاب کنید و مقادیر اندازه گیری شده را بخوانید.
‌
می‌توان گفت: کلمپ‌ها از دسته‌های مختلف و فک‌های متفاوتی برخوردارند. نوع دیگری از کلمپ آمپر متر‌ها تحت عنوان فلکسی وجود دارند جهت اندازه گیری جریان باس بار‌ها (شمش ها) و کابل‌های ضخیم و یا چندین کابل که به یک فاز متصل اند و توسط کلمپ‌های رایج قابل اندازه گیری نمی‌باشند استفاده می‌شود و همچنین دسترسی آسان به مکان‌ها را ایجاد می‌کند.

این نمونه کلمپ آمپر متر انبری که هم دارای کلمپ سر خود می‌باشد و هم قابلیت اتصال کلمپ جانبی دارد. کلمپ‌های جانبی از سایز، رنج و دقت خاص خود برخودارند که این نوع کلمپی که در عکس مشاهده می‌کنید یک نوع کلمپ قابل انعطاف میباشد که در بیشتر صنایع کاربرد فراوانی دارد و می‌تواند آمپرهای (جریان) رنج بالا را هم اندازه کند و در برابر ضربه و ورودی‌های الکتریکی نامطلوب مقاوم باشد.


برخی از مدل‌های فلکسی به گونه‌ای است که می‌توان نمایشگر دستگاه را برای استفاده در مکان‌های دیگر جدا کرد و دیگر نیازی به افراد دیگر جهت کمک برای اندازه گیری نمی‌باشد. تکنولوژی بی سیم (وایرلس) دستگاه به شما اجازه می‌دهد تا صفحه نمایشگر را تا حدود ۱۰ متر از دستگاه جدا کرد.


با اتصال کلمپ فلکسی می‌توان جریان را تا ۲۵۰۰ آمپر اندازه گیری کرد.


در این آمپر متر‌های چنکگی برخلاف کلمپ متر‌های اثر هال از هسته آهنی استفاده نمی‌کنند. در عوض، آن‌ها از سیم پیچ زاویه‌ای شکل استفاده می‌کنند که به میزان تغییر میدان مغناطیسی هادی که در اطراف آن‌ها قرار می‌گیرد پاسخ می‌دهد. هر چه این نوسان سریع‌تر باشد ولتاژ تولید شده توسط سیم پیچ بیشتر است. مدار انتگرال (ادغام کننده) در دستگاه اندازه گیری این خروجی را به سیگنالی تبدیل می‌کند که متناسب با سیگنال درون هادی است. نحوه بستن پراب فلکسی در شکل ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ نشان داده شده است.





از آنجا که هسته آن از آهن سخت نیست می‌تواند انعطاف پذیر باشد و به راحتی قابل استفاده در جایی که فضای اندازه گیری کوچک و یا تنگ است می‌باشد.


بنابراین همانطور که گفتیم یک پروب انعطاف پذیر انتخاب خوبی است، زمانی که: الف) اندازه گیری سطح بسیار بالایی از جریان مدنظر ماست. ب) کار با سیم در فضاهای محدود ج) برخورد با رساناهایی که متراکم و یا قطور هستند.


منبع:‌ای کهربا