دیتاشیت خوانی یک مهارت خیلی مهم است که کسانی که در زمینه الکترونیک کار می‌کنند باید خیلی خوب بدانند چطور دیتاشیت بخوانند و درواقع کدام قسمت‌های دیتاشیت مهم است. در این مطلب نحوه دیتاشیت خوانی آموزش داده میشود. سرویس آموزش و آزمون برق نیوز:
دیتاشیت چیست؟
دیتاشیت در واقع یک دستور العمل برای قطعات الکترونیکی است. در این دستورالعمل توضیح داده میشود که این قطعه و کاربرد آن چیست و چطور از آن استفاده میشود. متاسفانه دیتاشیت‌ها اکثرا توسط مهندسان شرکت سازنده قطعه برای سایر مهندسان نوشته میشود و به همین خاطر خواندن آن اغلب برای بقیه سخت است. به خصوص برای کسانی که به تازگی وارد دنیای الکترونیک شده اند. با این اوصاف باز هم دیتاشیت بهترین مکان برای پیدا کردن جزییات یک قطعه و نحوه استفاده از آن است. پس باید دیتاشیت خوانی را یاد بگیریم و بدانیم کدام قسمت‌های دیتاشیت را بخوانیم.
صفحات مهم دیتاشیت
بسته به نوع قطعه دیتاشیت دارای پهنای بسیار زیادی از مطالب است، اما معمولا همه آن ها، موارد زیر را دارند که خواندنش مهم است:
صفحه‌ی اول دیتاشیت
صفحه اول دیتاشیت معمولا شامل خلاصه‌ای از نحوه‌ی عملکرد و ویژگی‌های قطعه مورد نظر است. اینجا همان جایی است که ما می‌توانیم نحوه عملکرد قطعه و مشخصاتش را خیلی سریع به دست بیاوریم. مشخصات پایه‌ای و یک بلوک دیاگرام از نحوه عملکرد قطعه که عملکرد داخلی قطعه را نشان می‌دهد. این صفحه اغلب به شما این تصور را می‌دهد که آیا این قطعه اصلا به درد پروژه‌ی شما می‌خورد یا نه.
Pinout
بخش بعدی که در دیتاشیت خوانی خیلی مهم است Pinout قطعه است. این بخش یک نمای کلی از پایه‌های قطعه را به شما نمایش می‌دهد. در این بخش پکیج قطعه (شکل ظاهری) به شما نشان داده میشود و جای پایه‌ها هم دقیق مشخص میشود.
یکی از نکات مهم در اینجا این است که پایه ۱ قطعه را تشخیص بدهید. چون بعدا که قطعه را در مدار قرار می‌دهید باید دقیقا بدانید کدوم پایه پایه ۱ است. نکته بعدی این است که بدانید پین‌ها چگونه شماره گذاری شده اند مثلا در جهت ساعت شماره گذاری شده اند یا در خلاف جهت عقربه‌های ساعت (در شکل پایین در خلاف جهت عقربه‌های ساعت شماره گذاری شده اند). شما چند کلمه اختصاری ھم معمولا اینجا می‌بینید:اولین مورد VCC است که برای تغذیه قطعه به کار می‌رود (که معمولا به ۵ و یا ۳.۳ ولت وصل میشود). CLK که مخفف Clock است. CLR هم مخفف Clear است. OE هم یعنی Output Enable که ترجمه آن فعال کردن خروجی است. این کلمات اختصاری در ادامه دیتاشیت هم معمولا گفته میشود، ولی اگر متوجه کاربرد آن نشدید می‌توانید از گوگل یا ویکی پدیا استفاده کنید. اگر پایه‌ای ستاره‌ای کنارش کشیده شده بود یا یک خط بالای آن بود، این را نشان می‌دهد که آن پایه Active Low است یعنی باید به آن پایه صفر بدهید تا فعال شود.
absolute maximum ratings
مورد بعدی جدول دقیقی از مشخصات الکتریکی است. این جدول معمولا با نام absolute maximum ratings مشخص میشود و ماکزیمم پارامتر‌هایی که می‌توان به قطعه اعمال کرد را نشان می‌دهد. یعنی اگر بیشتر از آن مقدار به قطعه اعمال گردد قطعه می‌سوزد.
recommended operating conditions
یک جدول دیگر هم وجود دارد به نام recommended operating conditions که شامل رنج‌های پیشنهادی ولتاژ و جریان برای مد‌های کاری، رنج دمای پیشنهادی و آدرس‌های قطعه می‌باشد. شکلی که در زیر آورده شده یک نمونه‌ی بسیار خوب از این مورد می‌باشد که یک نکته هم با نام ۳ Note نوشته شده است. این نکته می‌گوید که پایه‌های ورودی که استفاده نمی‌شوند باید به VCC و یا GND وصل شوند تا قطعه بهترین عملکرد خودش رو داشته باشد وبه یک باره رفتار‌های عجیب از خود نشان ندهد.
Safe zone
بعضی از قطعات هم یک یا چند نمودار دارند که عملکرد قطعه با توجه به معیار‌هایی مثل ولتاژ و دمای کاری و ... را نشان می‌دهد. در این نمودار‌ها بخش‌هایی که گاهی اوقات با نام Safe zone به معنی منطقه امن مشخص می‌شوند، به این مفهوم که در این منطقه شرکت سازنده عملکرد قطعه را تضمین کرده است. دو تا شکل پایین یک سری از این نمودار‌ها را نشان می‌دهند:
جدول درستی یا Truth tables
موضوع بعد در دیتاشیت خوانی، جداول هستند که به آن‌ها Truth tables یا جدول درستی می‌گویند. در این جدول‌ها گفته میشود که با تغییر وضعیت پایه‌های ورودی چه تغییری در خروجی اتفاق می‌افتد. در این جدول هر خط وضعیت خاصی از ورودی و نتیجه آن وضعیت در خروجی را نشان می‌دهد. در این جدول H به این معنی است که پایه ورودی باید به سطح منطقی ۱ (معمولا VCC) وصل شود.
L یعنی آن پایه باید به سطح منطقی ۰ (معمولا GND) وصل شود و X به این معنی است که برای تراشه مهم نیست ورودی چه مقداری دارد. علامت پیکان در این جدول یعنی این که شما باید وضعیت ورودی و خروجی را تغییر دهید. یعنی اگر H است L شود و اگر L است H شود که البته این تغییر وابسته به جهت پیکان می‌باشد. به این کار معمولا Clocking در ورودی می‌گویند. یعنی به ورودی پالس میدهیم. سعی کنید حتما یک بار به این جدول نگاه کنید:
نمودار‌های زمانی یا Timing diagrams
بحث مهم بعد در دیتاشیت خوانی نمودار‌های زمانی است که با نام Timing diagrams مشخص می‌شوند. این نمودار‌های زمانی نشون می‌دهند که چطور دیتا باید در یک قسمت ارسال و دریافت شود و سرعت این ارسال و دریافت چقدر باشد. در این نمودار‌ها معمولا ورودی و خروجی‌های مختلف با یک سری خطوط افقی مشخص می‌شوند. تغییر وضعیت ورودی و خروجی‌ها از صفر به یک و برعکس با همین خطوط انجام میشود. اگر این خط در سطح پایین باشد یعنی ورودی یا خروجی مورد نظر صفر است و اگر بالا باشد یعنی ورودی یا خروجی مورد نظر یک است. مشخصه‌های زمانی با فلش‌هایی بین همین صفر و یک‌ها در طول انتقال مشخص میشود. همچنین فلش‌های عمودی، انتقال‌های مرتبط با هم را نشون می‌دهد.
Application Information
قطعات پیچیده ممکن است یک بخش دیگر به نام Application Information هم داشته باشند که در این بخش مواردی مانند جزییات عملکرد هر پایه، نحوه ارتباط با قطعه، لیست دستورات، جدول حافظه بیان میشود. این بخش معمولا اطلاعات مفیدی هم دارد. پس حتما سعی کنید آن را با دقت بخوانید.
example-circuits
بعضی از دیتاشیت‌ها شامل یک سری شماتیک برای مدارات مختلف هستند که می‌توانید آن‌ها را با قطعه مورد نظر بسازید. آن مدارات اغلب بسیار مفید و موثر هستند و توصیه میشود حتما این قسمت را مشاهده کنید.
layout considerations
بعضی از قطعات در مورد نحوه استفاده و قرارگیری در مدار حساس هستند. به همین خاطر شرکت‌های سازنده یک بخش دیگر به نام layout considerations یا ملاحظات طرح هم به دیتاشیت اضافه می‌کنند که اطلاع از آن می‌تواند بسیار مفید و مهم باشد. این بخش می‌تواند شامل تکنیک‌هایی برای کاهش نویز مدار، نحوه برخورد با مشکلات حرارتی، نوع قرار گیری قطعه در مدار (مثلا عمودی یا افقی) و ... باشد. این بخش بیشتر شبیه نصیحت‌های شرکت سازنده به ما برای استفاده بهتر و بهینه‌تر از قطعه است. این بخش یک مشاوره بسیار خوب به شما می‌دهد و اگر به این موارد عمل نکنید ممکن است در دراز مدت قطعه شما بسوزد یا آسیب ببیند. پس یکی دیگر از مهارت‌های دیتاشیت خوانی هم توجه به این نکته می‌باشد.
در پایان هر دیتاشیت اطلاعاتی در مورد شکل ظاهری قطعه و نحوه بسته بندی وجود دارد که در این بخش ابعاد دقیق قطعه هم بیان شده است. این بخش می‌تواند در طراحی PCB بسیار مفید باشد.
یک نکته دیگر این که همیشه سعی کنید آخرین ورژن‌ها از دیتاشیت را بیابید و به دیتاشیت قدیمی رجوع نکنید که تفاوت بسیاری داشته باشند و در نهایت هم به اشتباه شما را راهنمایی کنند.
حرف آخر این که حتما از اول تا آخر دیتاشیت را نگاهی اجمالی بیندازید. مواردی که در بالا گفتیم را حتما بخونید تا در وقت خود صرفه جویی کنید.
منبع: شبکه های اجتماعی
لینک کوتاه
شورای نگهبان سازوکار تسویه مطالبات صنعت برق را تایید کرد
توسعه برق هستهای به حل ناترازی انرژی کمک میکند
بهادری جهرمی: قطعی برنامهریزی شده برق نداشتهایم
مصرف معادل آب شرب یک شهر ۲۰۰ هزارنفری توسط برخی نیروگاه‌ها
رایگان شدن آب برق و گاز مشترکانِ تحت پوشش
شرکت توزیع برق گیلان باید پاسخگوی نابرابریها باشد
اقتصاد کشور تحمل خسارت سنگین خاموشی صنایع را ندارد
اگر برق موتور چاه ها تأمین نشوند کشاورزیِ کل کشور از بین می رود
وزارت نیرو افزایش ظرفیت نیروگاهی سال آینده را در لایحه بودجه۱۴۰۲ اعلام کند
اجرای طرح مانعزدایی از صنعت برق پایهگذار تحولات مهم حوزه انرژی
افزایش ۱۰ درصدی مصرف برق چین با خروج از بحران کرونا
ظرفیت تولید انرژی از زغال سنگ باید تا سال۲۰۴۰ صفر شود
افزایش قابل توجه هزینه برق استرالیاییها در ۱۴ ساعت از شبانه روز
چراغ سبز آمریکا به بغداد برای تداوم خرید انرژی از ایران
تسویه طلب ایران از عراق با مازوت
انتظار رشد ۴ درصدی تقاضای برق در آفریقا
جزییات آتش سوزی در پست برق ایستگاه مترو شوش
٣ متر برف سنگین عامل خاموشی دهها هزار خانه در غرب امریکا
سرمایه گذاری ٧٢٠ میلیون دلاری عربستان برای هوشمندسازی شبکه توزیع برق
چرا تبدیل سیم مسی به کابل خودنگهدار مهم است؟
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.