ضرورت وجود آزمايشگاه در شرکتهای برق

"آزمايش”، مرحله چهارم روش علمی  (Scientific Method) است. فراهم نبودن امکان آزمايش، چرخه روش علمی را عقيم نموده و امکان بررسی و تاييد فرضيات بوجود آمده را سلب می نمايد. انسان موجودی پرسشگر است و از همين راه می تواند با پيرامون خود ارتباط برقرار کرده و به قضاوت و داوری بپردازد. خصوصا، در حوزه های پيچيده، ناملموس و تجربی نظير مهندسی برق، فقط انجام آزمايش است که به بهبود جهان بينی علمی و توسعه منابع انسانی منجر می شود. اگر امکان انجام آزمايشات و مشاهدات علمی از منابع انسانی چنين سازمانهايي سلب شود، دانش آن سازمان رو به رکود و نزول خواهد گذاشت. سازمانی که از منابع انسانی خود و در حوزه تخصص آنها ابهام زدايي نکند، همچون خاشاکی اسير تلاطم امواج ايجاد شده از ساير ذينفعان (پيمانکاران، مشاوران و ….) خواهد شد.

علم مهندسی برق اساسا بر پايه آزمايشهای افرادی چون فارادی، هانری، ولتا، اهم، اديسون، تسلا و … شکل گرفته و همين آزمايشات است که منجر به تدوين تئوريهای پيچيده شده است. فهم بسياری از تئوريهای پيچيده، بدون تکرار آزمايشهای صورت گرفته، بغايت دشوار است.

در بسياری از شرکتهای جهان، افرادی بعنوان خبره (Mentor) وظيفه دارند تا از طريق انجام آزمايشهای روشنگرانه، نقاط ابهام را از ذهن منابع انسانی خود برطرف نموده و در ضمن پاسخگويي به سوالات شکل گرفته در اذهان، توسعه منابع انسانی سازمان را تسريع بخشند. افراد خبره، افرادی هستند که در هر دو بعد تئوری و تجربی دانش رشد متوازنی نموده اند و قادرند ارتباط بين پديده های فيزيکی و دانش بشری را به روش قابل فهم بيان کنند. بر همين اساس، شرکتهای برق پيشرو، افراد مستعد راشناسايي کرده، پرورش داده و در راستای توسعه منابع انسانی خود، بعنوان خبره مورد استفاده قرار می دهند.
 
2-انواع آزمايش و اهداف آن :
آزمايش را می توان از ديدگاه هدف آن به دسته های زير تقسیم بندی نمود :
2-1-آزمايشهای روشنگرانه
2-2- آزمايشهای تشخيصی
2-3-آزمايشهای کنترل کيفيت
2-4-آزمايشهای کور
 
2-1 – آزمايشهای روشنگرانه :
رشد سريع دانش بشری و نقص آموزشهای آکادميک باعث شکل گيری ابهامات زيادی در ذهن بشر شده است. حتی بسياری از متخصصان نيز در حوزه تخصص خود با ابهامات متعددی مواجه اند. اين نقاط ابهام، اعتماد به نفس و کارايي آنها را به شدت کاهش می دهد.به گزارش "برق نيوز" مهندسان برق زيادی در سراسر دنيا وجود دارند که هنوز تئوريهای بنيادی اين دانش را به درستی نياموخته اند. برای مثال، يک مهندس برق ممکن است به دليل ضعف آموزش و برطرف نشدن آن در طی آموزشهای حين خدمت، در مواجهه با يک مشاور يا پيمانکار، که به نسبت دارای مشاهدات تجربی بيشتری بوده است، ناتوان ظاهر شده و از منافع شرکت متبوعش به درستی صيانت نکند.

در کشورهای توسعه نيافته، پيمانکاران،سازندگان و مشاوران، به سهولت موفق به هدايت متخصصان شرکتهای برق در مسير منافع خود شده و صدمات جبران ناپذيری را به شرکتهای برق وارد می سازند. در حاليکه در کشورهای پيشرفته، متخصصان سازمانها هستند که نيازها و مسير حرکت خود را تبيين کرده و ساير ذينفعان را هدايت می کنند.

معمولا آزمايشهای روشنگرانه بصورت يک نمايش اجرا می شود. در اين نمايشها، متخصص مجرب يا خبره (Mentor) يک پديده فيزيکی را به معرض نمايش علاقمندان گذاشته ، بنيانهای تئوری آن را تشريح کرده و ابهامات موجود در خصوص آن را رفع می کند.
 
2-2-آزمايشهای تشخيصی :
شبکه های توزيع برق، آبستن حوادث متعددی است که توجيه علمی برای آن وجود ندارد. اصطلاحاتی چون Water Treeing، Fault Motoring، Fault Path Carbonization ،  Null Oscillation و … همگی نتايج حاصل شده از آزمايشهای تشخيصی هستند.  در پروژه های بهبود قابليت اطمينان نيز بخش عمده ای از موفقيت بستگی به شناسايي علل خطا دارد.
پاسخ سوالاتی نظير :
1-     چرا ترانسفورماتوری بی دليل می سوزد؟
2-     چرا بدنه ترانسفورماتوری مداوم سوراخ می شود؟
3-     علت اتصالی مداوم سرکابلها در قسمتی از شبکه چيست؟
4-     چرا فيوز يکی از فازهای بانک خازنی مداوما می سوزد؟
 
و بی نهايت سوال ديگر، از آزمايشهای تشخيصی حاصل می شود.
 2-3- آزمايشهای کنترل کيفيت :
برخلاف آزمايشهای روشنگرانه و تشخيصی که پيچيده بوده و نيازمند مشاهدات علمی دقيق هستند، آزمايشهای کنترل کيفيت کاملا روتين بوده و تحليلهای آنها نيز دارای فرمت مشخصی است. به همين دليل، معمولا آزمايشگاه های اين دسته را می توان بصورت مجزا از سازمانها احداث نمود. در برخی موارد، اين آزمايشگاه ها کاملا مستقل بوده و  در برخی موارد، توسط شرکتهای سازنده اداره می شوند. از چنين آزمايشگاه هايي انتظار می رود که در راستای بهبود فرآيند کنترل کيفيت، از تجهيزات و ادوات دقيق و گرانقيمت استفاده نمايند.
بطور کلی ويژگيهای آزمايشهای کنترل کيفيت بسيار متفاوت از سه نوع آزمايش ديگر بوده و به همين دليل مد نظر اين گزارش نيست.
 
2-4-آزمايشهای کور :
آزمايشهايي است که به منظور انجام اکتشاف و نوآوری در يک حوزه از علم انجام می شود. در اين آزمايشها، آزمايشگر اميدوار است تا با انجام يکسری آزمايشهای بی هدف، پديده جديدی را کشف نمايد. آزمايش اخير نيز از حوزه مورد بحث اين گزارش خارج بوده و بيشتر در موسسات تحقيقاتی و دانش بنيان مورد نظر قرار می گيرد.


 منبع:farhadyazdi.com