تفاوت موتور گیربکس آسانسور با موتور گیرلس آسانسور

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز،  در انواع آسانسور مانند آسانسور کششی، آسانسور روملس و... موتور آسانسور در حالت کلی به دو نوع تقسیم می‌شود: موتور گیربکس آسانسور و موتور بدون گیربکس آسانسور یا بعبارتی موتور گیرلس. در واقع همانطور که می‌دانید در موتور برای اینکه بتوان سرعت موتور و دور موتور را در هر لحظه کم یا زیاد کرد باید جعبه دنده (GearBox) وجود داشته باشد و یا سیستمی برای کم یا زیاد کردن سرعت و دور موتور تعبیه شود. در موتور‌های گیربکسی آسانسور این تنظیم سرعت بوسیله گیربکس انجام می‌شود، ولی در موتور گیرلس آسانسور این تغییر سرعت توسط سیم پیچ‌های پیشرفته‌ای انجام میگردد.  البته در اینجا به بررسی تفاوت‌های این دو نوع موتور آسانسور می‌پردازیم.

موتور گیربکس آسانسور (Geared traction drives)

این نوع موتور آسانسور قدیمی‌تر است و دارای هزینه کمتری نیز به نسبت موتور‌های گیرلس می‌باشد. موتور گیربکس بدلیل وجود گیربکس انرژی و برق بیشتری برای هر بار شروع حرکت خود در هر لحظه احتیاج دارد و همچنین راندمان یا بازده کاری آن پائین است.

همچنین در این نوع موتور نوع ترمز موتور از نوع ترمز دیسکی می‌باشد بنابراین اصطهلاک لنت ترمز در این نوع از موتور آسانسور بالاتر است و لنت ترمز باید در هر سرویسکاری آسانسور طبق چک لیست سرویسکاری آسانسور چک شود.

موتور‌های گیربکسی به چند نوع تقسیم می‌شوند:

موتور گیربکسی AC تک سرعته
موتور گیربکسی AC دو سرعته
موتور گیربکسی AC با ولتاژ و فرکانس متغیر
موتور گیربکسی DC با ولتاژ متغیر


موتور‌های بدون گیربکس یا گیرلس آسانسور (Gearless traction drives)

همانطور که از نام این نوع موتور آسانسور پیداست موتور گیرلس یعنی موتور بدون گیربکس و طبیعتا این امر یعنی اینکه نیاز به تعویض دنده توسط گیربکس نیست و همین امر لرزیدن کابین آسانسور در طی حرکت را به حداقل رسانده و حرکتی نرم برای کابین آسانسور فراهم می‌کند. همچنین موتور گیرلس آسانسور برق و انرژی بسیار کمتری از موتور‌های گیربکسی مصرف می‌کند و تا ۵۰% در مصرف برق و هزینه‌های آن صرفه جویی می‌شود. البته قیمت موتور گیرلس آسانسور تقریبا دو برابر موتور‌های گیربکسی می‌باشد.

همچنین موتور گیرلس بدلیل فقدان گیربکس از لحاظ حجم کوچکتر از موتور‌های گیربکسی آسانسور می‌باشد و طبیعتا باعث نصب سریعتر آسانسور شده و هزینه سرویس و تعمیرات آسانسور را به حداقل می‌رساند و همین مشخصات باعث می‌شود که موتور گیرلس آسانسور برای ساختمان‌های اداری و یا ساختمان‌های مسکونی پرترافیک بسیار مناسب و مقرون به صرفه باشد.

نوع ساخت موتور گیرلس آسانسور بدین گونه است که شامل یک موتور برای تولید نیروی محرکه٬ شاسی موتور، فلکه کششی٬ ترمز مغناطیسی٬ بلبرینگ‌های محافظ، آرمیچر جریان مستقیم و فلکه هرز گرد و... می‌باشد.

در حالت کلی بهتر است برای آسانسور‌هایی که سرعت آسانسور بیش از ۲.۵ متر بر ثانیه می‌باشد از موتور‌های گیرلس برای آسانسور مربوطه استفاده گردد.

موتور‌های گیرلس در چندین نوع تولید می‌شوند:

موتور گیرلس AC با آهنربای دائمی
موتور گیرلس AC با ولتاژ و فرکانس متغیر
موتور گیرلس DC با ولتاژ متغیر

تفاوت‌های موتور گیربکس و موتور گیرلس آسانسور

موتور گیرلس آسانسور دارای بازده و راندمان حدود ۹۰% می‌باشد در حالیکه راندمان موتور گیربکس آسانسور حدود ۵۰% می‌باشد

موتور گیرلس آسانسور احتیاج به روغن کاری ندارد، ولی موتور گیربکس آسانسور احتیاج به روغنکاری مرتب دارد

موتور گیرلس آسانسور بدلیل نوع ساختارش زیاد داغ نمی‌کند حتی در ترافیک و کار بالا موتور برای خنک شدن متوقف نمی‌گردد، ولی این توقف در حرکت برای خنک شدن در موتور گیربکس آسانسور در شرایط کار زیاد توسط سنسور حرارتی داخل موتور اتفاق می‌افتد

دور موتور گیرلس آسانسور در حدود ۱۵۰ دور در دقیقه است و همین امر باعث ایجاد صدای بسیار کم می‌شود، ولی تند موتور گیربکس حدود ۱۵۰۰ دور در دقیقه بوده و همین امر باعث ایجاد صدای بیشتر می‌گردد موتور گیربکس آسانسور در هر بار برای شروع حرکت حدود ۲ تا ۳ برابر موتور گیرلس آسانسور جریان برق مصرف می‌کند

موتور گیرلس آسانسور دارای حجم کمتری است بنابراین می‌توان از آن در نصب آسانسور روملس MRL استفاده نمود، ولی این کار با موتور گیربکس آسانسور بدلیل حجم و وزن بیشتر امکانپذیر نیست
موتور گیرلس آسانسور احتیاج به فلایویل ندارد، ولی موتور گیربکس احتیاج دارد.