نظام ناعادلانه تعرفه‌های برق نسبت به تعرفه‌های آب

یکی از حوزه هایی که سالانه یارانه زیادی به آن  اختصاص می یابد، حوزه مصرف برق است. بر اساس اطلاعات آمار تفصیلی صنعت برق در سال 1393 بیش از 256 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید شده است که به ازای هرکیلووات ساعت حدود 40 تومان یارانه از طرف دولت به آن اختصاص می یابد.

در این سال 11 هزار میلیارد تومان معادل 4ماه یارانه نقدی پرداختی از سوی دولت برای تولید برق یارانه پرداخت شده است. ریشه این حجم از یارانه پنهان، تعرفه‌گذاری نامناسب این حامل انرژی است.

این روش تعرفه‌گذاری ناعادلانه مشترکان پرمصرف برق نه تنها نباید هزینه بیشتری را پرداخت نمایند بلکه ماهیانه چند ده هزار تومان بابت مصرف بیشتر برق یارانه دریافت می نمایند.!!

در دنیا از نظام های هوشمندی برای تعرفه گذاری حامل های انرژی استفاده می کنند که بر خلاف نظام فعلی کشور ما هرچقدر میزان مصرف انرژی از الگوی مصرف فاصله می گیرد میزان هزینه پرداختی به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

استفاده از این مدل در قیمت‌گذاری سایر کالاهای یارانه‌ای مانند برق می تواند تاثیر مطلوبی بر اصلاح میزان مصرف جامعه داشته باشد. یکی از مهم ترین حامل های انرژی که به صورت یارانه ای در اختیار مردم قرار می گیرد برق است.

دولت یازدهم تاکنون 2 مرتبه تعرفه های برق را با روش های غلط افزایش داده است به گونه ای که تمام پله‌های مصرف با درصد یکسان افزایش تعرفه داشته است که خلاف عدالت است. در مرحله اول در سال92 قیمت تمام پله‌های مصرف را 24% ودر سال 93 تمام پله‌های مصرف را 10% افزایش داد.

این روش خلاف عدالت بود چراکه لازم است پله‌های بالای مصرف افزایش بیشتری داشته باشند.

پیشنهاد می‌شود وزارت نیرو تعرفه های برق را با الگوگیری از شیوه تعرفه گذاری آب به گونه ای تنظیم نماید که یارانه پنهان کمتری به مشترکان پرمصرف تعلق گیرد و این مشترکان انگیزه کافی برای رعایت الگوی مصرف انرژی داشته باشند.

با توجه به اینکه حدود 85% از مشترکان، الگوی مصرف برق را رعایت می‌کنند، لازم است که تعرفه های برق برای مشترکان زیر الگو تغییر ناچیز و مشترکان پرمصرف از تغییر محسوسی برای تصحیح الگوی مصرف خود برخوردار باشند.

به عنوان مثال در اقلیم‌های عادی مثل تهران، با توجه بهاینکه اغلب مردم، کمتر از 200 تا 300 کیلووات ساعت برق مصرف می‌کنند، می‌توان مقدار 300 کیلووات ساعت را به عنوان الگوی مصرف در این مناطق تلقی نمود و تعرفه‌های پلکانهای قبلی را اصلا تغییر نداد.

در جدول(2) نظام پیشنهادی برای افزایش تعرفه‌های برق در سال 95 با الگوگیری از تعرفه های آب آورده شده است.

با این تدبیر عدالت در توزیع یارانه های پنهان انرژی رعایت می شود و مشترکان پرمصرف برق نیز به اصلاح رفتار اسراف گونه خود ترغیب کنند. به علاوه چون اکثریت مردم از افزایش قیمت مصون هستند، اجرای این مدل رضایت اجتماعی را به همراه خواهد داشت.