ایران، تامین کننده برق استان های هرات و نیمروز افغانستان

به گزارش برق نیوز, «عبدالبصیر عظیمی» گفت: تلاش ما این است که تا سال 2020 میلادی، خاموشی های عمده برق کشورمان مرتفع شود.

وی تصریح کرد: بر اساس برنامه ریزی انجام شده توسط وزارت انرژی و برق افغانستان، تصمیم داریم تا هرچه زودتر از منابع داخلی و مشارکت شرکت های خصوصی، برق تولید کنیم هر چند که وضعیت امنیتی اجرای این برنامه ها را تحت تاثیر قرار داده است.

سخنگوی وزارت انرژی و آب افغانستان گفت: برنامه هایی نیز برای گفت و گو با کشورهای همسایه از جمله ایران و پاکستان که آب افغانستان به آنها سرازیر می شود،‌ داریم تا مشکلات موجود در زمینه آب با آنها نیز حل شود.

عظیمی علت اصلی عقب ماندگی افغانستان در بخش تولید برق از منابع آبی داخلی را نداشتن بودجه عنوان کرد و گفت: کل بودجه توسعه ای سالانه این وزارت تا 150 میلیون دلار است در حالی برای ساخت هر سد بیش از 300 میلیون دلار نیاز وجود دارد ضمن اینکه کشورهای حامی نیز در این بخش کمکی به افغانستان نمی کنند.

وی با بیان اینکه افغانستان از نظر منابع و ذخایر آبی مشکلات جدی ندارد، افزود: در برخی از شهرهای افغانستان از آب های زیر زمینی بطور بی رویه استفاده می شود.

عظیمی تصریح کرد: در کابل 29 میلیون مترمکعب آب ظرفیت آب زیر زمینی داریم اما میزان مصرف بیش از حد باعث شده است که سطح آبهای زیر زمینی پایین آید.

عظیمی افزود: استان های قندهار و کابل تا این اواخر تولید برق گازوئیلی داشتند و شهر کابل هم در صورت قطع برق از برق گازوئیلی استفاده می کند که هزینه آن، سرسام آور است.

سخنگوی وزارت انرژی و آب افغانستان قیمت تمام شده هر کیلو وات برق در این کشور را 32 افغانی عنوان کرد و گفت: هر کیلو وات برق تنها با قیمت سه افغانی در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.

سخنگوی وزارت انرژی و آب افغانستان همچنین گفت که ممکن است آب سرازیر شده رودخانه هیرمند به دریاچه هامون ایران کم شود، اما این کشور به معاهده سال 1351 بین نخست وزیران وقت دو کشور پای بند است.

مطابق قرارداد 1351 که در کابل، امضاء شد، بنا بود در هر ثانیه 26 متر مکعب آب که حجم سالانه آن به 850 میلیون متر مکعب می رسید، به دریاچه هامون سرازیر شود، اما مسئولان ایرانی می گویند که اکنون این میزان آب به ایران سرازیر نمی شود و در مقابل شماری از مسئولان افغان نیز معتقدند که بیشتر از میزان آبی که در قرارداد تعیین شده است، به ایران سرازیر می شود.

سرپرست معاونت اداری و مالی و سخنگوی وزارت انرژی و اب افغانستان گفت که اکنون بیشتر از حجم آبی که در قرارداد میان نخست وزیران دو کشور منعقد شده است به ایران سرازیر می شود و ما آمادگی داریم تا تیمی مرکب از کارشناسان دو کشور مامور بررسی این موضوع شوند.

وی افزود که بیشتر آب های افغانستان به کشورهای همسایه سرازیر می شود و دولت وحدت ملی تصمیم گرفته تا آبهای کشور را مدیریت کند و در باره حقابه هیرمند نیز ساخت فاز سوم سد کمال خان در 100 کیلومتری مرز ایران واقع در استان نیمروز افغانستان در اولویت قرار گرفته است تا به مناقشه ها در این خصوص پایان داده شود.

اظهارات سخنگوی وزارت انرژی و اب افغانستان در شرایطی ابراز می شود که «احمد نور اندیشه» سفیر افغانستان در تهران که اسفند ماه سال گذشته به کابل سفر کرده بود، در گفت و گوئی با خبرنگار ایرنا در کابل، کاهش نزولات جوی و میزان آب ورودی به رودخانه هیرمند را دلیل سرازیر نشدن آب این رودخانه به دریاچه هامون ذکر کرده بود.

در مسیر رودخانه هیرمند در استان هلمند افغانستان سد «کجکی» با ظرفیت یک هزار و 800 میلیون متر مکعب آب، احداث شده و ساخت این سد، موجب کاهش شدید آب ورودی رودخانه هیرمند به دریاچه هامون ایران شده است. علاوه بر آن، پمپ های متعددی در مسیر این رودخانه برای پمپاژ کردن آب به مزارع کشت خشخاش، نصب شده است.

رودخانه هیرمند که از کوه های شمال غرب کابل سرچشمه می گیرد و با گذشتن از ریگستان و دشت مارگو به ایران می رسد، با وسعت حوزه آب‌ریزی 350 هزار کیلومتر مربع، بزرگترین رود فلات ایران و افغانستان است. این رود با طول تقریبی 1100 کیلومتر، طولانی‌ترین رود در جنوب آسیا به حساب می آید.

هیرمند هنگام ورود به ایران، به دو شاخه «پریان» و «سیستان» تقسیم می شود. آب رودخانه پریان، ابتدا در مسیر 20 کیلومتری از نوار مرزی ایران و افغانستان، روان می شود و پس از دور زدن در خاک افغانستان، به هامون سرازیر می شود. شاخه سیستان رودخانه هیرمند نیز حدود 70 کیلومتر ازعرض دشت سیستان را طی می‌کند و به دریاچه هامون در ایران می‌ریزد.

جمهوری اسلامی ایران معتقد است که آب رودخانه هیرمند که از هلمند سرچشمه می گیرد، حق مردم سیستان و بلوچستان است و نمی توان آن را از مردم منطقه سلب کرد و این حقابه باید بار دیگر مطابق با عرف بین الملل در یک قرارداد جدید تنظیم شود.

حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران در جریان سفر سال گذشته «محمد اشرف غنی» رییس جمهوری افغانستان به تهران تاکید کرد که میان تهران – کابل در مسأله آب هیرمند توافق و چارچوب داریم و برای محیط زیست و حق‌آبه‌های تالاب‌ها و دریاچه‌ها، باید به توافق و تفاهم جدید برسیم.