دولت اشتباه خود را در نحوه افزایش قیمت برق تکرار نکند

به گزارش برق نیوز، یکی از حوزه‌هایی که سالانه یارانه زیادی به آن  اختصاص می‌یابد، حوزه تولید برق است. علت این موضوع را می‌توان در تفاوت قیمت تمام‌شده تولید برق و هزینه پرداختی مردم دانست. در حال حاضر، هزینه تولید برق حدود ۴۰۰ تومان و میانگین هزینه پرداختی مصرف‌کننده ۶۰ تومان به ازای هرکیلووات‌ساعت است. اگر قیمت سوخت مصرفی برای تولید برق را از هزینه تمام‌شده تولید برق کسر نماییم، برای تبدیل سوخت به برق، انتقال و توزیع آن، حدود ۱۰۰ تومان در هر کیلووات‌ساعت هزینه می‌شود. به عبارتی دولت به ازای تولید هر کیلووات‌ساعت برق، ۴۰ تومان یارانه اختصاص می‌دهد.

علاوه بر این، به‌رغم قیمت‌گذاری پلکانی برق در بخش خانگی، تمامی پلکان‌ها از یارانه دولتی برخوردارند، لذا هر مشترکی که برق بیشتری مصرف کند، یارانه بیشتری به او تعلق می‌گیرد که خلاف عدالت است. این نظام هیچ‌گونه طرحی برای بازدارندگی مشترکین پرمصرف در خود جای نداده و عملاً مشوقی برای مصرف بیشتر مشترکین است. این در حالی است که در برخی از کشورهای دنیا مانند آلمان، با استفاده از نظام‌های هوشمند تعرفه‌گذاری همچون نظام تعرفه‌گذاری پلکانی-افزایشی (IBT=Increasing Block Tariff)  نه‌تنها یارانه مشترکین پرمصرف را کاهش داده‌اند، که به دلیل بازدارنده بودن این الگو، موجب تغییر رفتار مشترکین پرمصرف به حد استاندارد مصرف شده است. در این روش، هزینه مصرف متناسب با میزان افزایش آن بالا می‌رود؛ در این صورت، مصرف بیشتر با یارانه بیشتری همراه نمی‌شود و مشترکین پرمصرف به جای عموم مشترکین در کانون افزایش هزینه قرار می‌گیرند.

در نظام تعرفه‌گذاری پلکانی-افزایشی، با توجه به روند مصرف عموم مردم، میزان مشخصی از هر حامل انرژی به عنوان الگوی مصرف مجاز تعریف شده و هزینه مصرف کمتر از الگو، ارزان‌تر تعیین می‌شود. با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد تا مشترکین پرمصرف با پرداخت هزینه واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیز از عموم مردم برداشته شود.

در دولت یازدهم، تاکنون دو بار قیمت برق بدون توجه به چنین روش‌های هوشمندانه‌ای، برای تمام پلکان‌های مصرفی با درصد یکسانی افزایش  یافته است. بار اول در بهار سال ۹۳، قیمت برق برای تمام مشترکین پرمصرف و کم‌مصرف به میزان ۲۴% افزایش پیدا کرد و بار دوم در زمستان سال ۹۳، قیمت برق برای تمام مشترکین به میزان ۱۰% افزایش  یافت.  در ماه‌های اخیر نیز مسئولان وزارت نیرو بارها بر ضرورت نزدیک شدن قیمت‌های پرداختی مردم به قیمت تمام‌شده برق تاکید کرده‌اند، ولی اقدامی جدی از طرف دولت برای اصلاح شیوه تعرفه‌گذاری برق در بخش خانگی نبوده‌ایم.

در همین راستا، چیت‌چیان، وزیر نیرو اعلام کرده است: «در حال حاضر، از نظر اقتصادی، صنعت آب و برق در شرایط غیرپایداری قرار دارد، اما آنچه که بیشتر مدّ نظر دولت قرار گرفته اثرات اجتماعی ناشی از تغییرات قیمت آب و برق است. آنچه که در صنعت آب و برق طی سه سال اخیر اتفاق افتاده این است که میزان افزایش آب و برق در قیاس با افزایش تورم بسیار ناچیز بوده است و علی‌رغم این‌که وزارت نیرو پیشنهاداتی را برای افزایش قیمت آب و برق اعلام می‌کند، اما دولت به دلیل در نظر گرفتن مسائل اجتماعی این موضوع را رد کرده است».

در روزهای اخیر دولت اعلام کرده که قصد دارد در نیمه دوم سال ۹۵، قیمت برق را برای سومین بار افزایش دهد. خبرها حاکی از آن است که دولت یازدهم قرار است اشتباه خود را در افزایش قیمت برق در دو بار نخست تکرار کرده و قیمت برق را به میزان حدود ۲۰ درصد برای تمامی پلکان‌های مصرفی افزایش دهد.

با توجه به وجود روش‌هایی کارآمد برای اصلاح قیمت برق مانند نظام تعرفه‌گذاری پلکانی-افزایشی، لازم است که دولت به جای افزایش یکسان قیمت برای تمامی مشترکین برق، استفاده از این الگو را در دستور کار خود قرار دهد. در این صورت، می‌توان علاوه بر افزایش درآمدهای وزارت نیرو، الگوی مصرف مردم به ویژه مشترکین پرمصرف را به رعایت حد استاندارد هدایت نمود.


منبع: عیار آنلاین