چند و چون گذر از پیک سال95 از زبان معاون راهبری شبکه برق کشور/ اجرای موفق طرح ذخیره عملیاتی صنایع

به گزارش برق نیوز، با توجه به تعداد جمعيت و صنعتي بودن کشور، میزان مصرف برق رقم بسيار نگران کننده‌اي را نشان می‌دهد و عدم توجه به وسعت اين مساله مي‌تواند لطمات جبران‌ناپذيري را به بدنه اقتصاد کشور وارد کند. از این رو عدم مدیریت صحیح مصرف موجب پایین آمدن ضریب بار (ضریب بار تولیدی (مصرف + تلفات)) می‌شود. ضریب بار پایین موجب عدم استفاده بهینه از ظرفیت نیروگاه ها، افزایش تلفات، کمبود تولید انرژی، بروز خاموشی و ده‌ها خسارت عمده دیگر می‌شود.

وضعیت مصرف برق در کشور هرساله از طریق مطالعه تغییرات میزان پیک، میزان انرژی، درصد رشد آنان، بررسی منحنی روز پیک و همچنین تحلیل منحنی تداومی بار انجام می‌شود. معمولا در برنامه‌ریزی های توسعه ظرفیت تولید در کشور، نیروگاه های گازی کم بازده و با قابلیت نصب سریع جهت تامین این پیک بحرانی در نظر گرفته می‌شوند. لیکن تجارب در سطح دنیا حاکی از آن است که با استفاده از راهکارهای مدیریت مصرف و آمادگی کامل نیروگاه های حرارتی، آبی و اتمی کشور در ساعات اوج مصرف می‌توان پیک بحرانی را با موفقیت و سربلندی پشت سر گذاشت. حال با توجه به تلاش همکاران صنعت برق در بخش بهره‌برداری و مراکز کنترل دیسپاچینگ در کشور، این امکان فراهم شده و در سال جاری به میزان 38 درصد از انرژی تامین نشده شبکه در مقایسه با سال 94 کاسته شده است.

در این ارتباط پای صحبت های دکتر مصطفی رجبی مشهدی معاون راهبری شبکه برق کشور می‌نشینیم تا از چند و چون گذر از پیک در سال 95 اطلاعاتی را کسب کنیم.

در سال جاری با آمادگی بیش از 98 درصد از نیروگاه های حرارتی، برق آبی و اتمی کشور در ساعات اوج مصرف، اجرای طرح های توسعه در بخش تولید و انتقال براساس اولویت های صنعت برق، افزایش ضریب بهره‌برداری از تجهیزات شبکه انتقال با توسعه طرح های حفاظت ویژه و همچنین طرح های مدیریت بار، امکان آن فراهم شد تا در کنار تامین حداکثری نیاز مصرف داخل کشور و میزان خاموشی اندک 40 مگاواتی، افزایش 40 درصدی صادرات برق نسبت به سال 94 در لحظه پیک محقق شود.

مصطفی رجبی مشهدی معاون راهبری شبکه برق کشور با بیان مطلب فوق اظهار داشت: براساس داده‌های سامانه اطلاعات دیسپاچینگ ملی، حداکثر نیاز مصرف سال 95 در تاریخ 30 تیرماه، معادل 52693 مگاوات را به ثبت رسانده که از این مقدار سهم بار کاهش یافته صنایع بزرگ نسبت به ساعت قبل از اعمال مدیریت، مقدار 571 مگاوات بوده است و این در حالی است که پس از استخراج داده‌های مربوط به مصرف صنایع همکار که اطلاعات آنها در سامانه اسکادای دیسپاچینگ ملی رویت‌پذیر است، میزان همکاری این صنایع در لحظه پیک، نسبت به  متوسط دیماند مصرف صنایع در روزهای کاری بازه 15 فروردین تا 15 خرداد سال جاری، مقدار 919 مگاوات بوده است.

وی درخصوص میزان انرژی تامین نشده در بخش انتقال در سال جاری گفت: «خوشبختانه با تلاش همکاران بهره‌بردار و شرکت های تعمیر و نگهداری و تمهیدات ویژه‌ای که برای عبور از پیک پیش‌بینی شده بود، میزان انرژی تامین نشده در بخش انتقال از ابتدای سال تا اوایل شهریورماه، معادل 12600مگاوات ساعت است که کاهش 38 درصدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد.

 رجبی درخصوص طرح های مدیریت بار و اقدامات دیسپاچینگ ملی در این زمینه گفت: در ارتباط با طرح های مدیریت بار و اقدامات دیسپاچینگ ملی باید گفت که با توجه به تجربه موفق اجرای متمرکز طرح ذخیره عملیاتی صنایع در معاونت راهبری شبکه برق کشور، در سال 95 ویرایش اول نظامنامه اجرای طرح ذخیره عملیاتی صنایع بزرگ قابل پایش در دیسپاچینگ، به وسیله کارگروهی متشکل از مدیران ارشد شرکتهای توانیر، مدیریت شبکه برق ایران، مراکز دیسپاچینگ منطقه‌ای و شرکتهای برق منطقه‌ای تدوین و از سوی شرکت توانیر جهت اجرا ابلاغ شد.

وی تصریح کرد: براساس الزامات این نظامنامه که تفاوت اندکی با نظامنامه طرح ذخیره عملیاتی صنایع ویژه صنایع سطح توزیع و فوق توزیع غیرقابل پایش دارد، شرکتهای برق منطقه‌ای نسبت به عقد تفاهم‌نامه برای کاهش بار صنایع بزرگ اقدام کردند. این طرح یکی از راهکارهای مدیریت بار و پاسخگویی به نیاز شبکه سراسری بوده و هر کدام از صنایع بزرگ به میزان حداکثر 200 ساعت در ساعات اوج مصرف و نیز با هماهنگی قبلی در شرایط اضطرار نسبت به کاهش بخشی از دیماند مصرفی و دریافت مزایای طرح، مشارکت می‌کنند.

وی افزود: حال با توجه به اینکه دیماند این صنایع بزرگ در مرکز دیسپاچینگ ملی به طور لحظه‌ای پایش می‌شود، این طرح به طور اثربخش و تنها در شرایط کمبود ذخیره تولید و نیاز به کاهش بار، اجرا شد. براساس استراتژی طراحی شده در سال 95 چنانچه میزان ذخیره تولید شبکه به کمتر از 2500 مگاوات می‌رسید طرح ذخیره عملیاتی در سطح توزیع و مشترکان صنعتی سطح فوق توزیع اجرا می‌شد و چنانچه این ذخیره به کمتر از 1500 مگاوات می‌رسید طرح ذخیره عملیاتی صنایع بزرگ قابل پایش در دیسپاچینگ اجرا می‌شد. به منظور هماهنگی بیشتر با صنایع و اثربخشی اعمال محدودیتها، حداکثر تا ساعت 14 روز قبل از اجرا، کاهش بار مدنظر، از طریق مراکز دیسپاچینگ منطقه‌ای به صنایع اعلام می‌شد.

معاون راهبری شبکه برق کشور درباره چگونگی مشارکت صنایع در این طرح اظهار داشت: در سطح شبکه انتقال، تعداد 20 صنعت در سطح شبکه‌های فوق توزیع و توزیع صنایع کوچک در اختیار شرکت های برق منطقه‌ای و شرکت های توزیع نیروی برق مشارکت کردند. در جهت پیگیری های مکرر اجرای طرح ذخیره عملیاتی در سال جاری، مقدار انرژی معادل تقریبی 59000 مگاوات ساعت از محل اعمال مدیریت مصرف در صنایع بزرگ در روزهای اجرای طرح (12 تیر لغایت 16 مرداد) صرفه‌جویی شد که این میزان تقریبا 8 درصد بیشتر از معادل صرفه‌جویی شده در سال 94 بوده است. این میزان افزایش بیشتر مربوط به اعمال طرح برای رفع محدودیتهای انتقال، تنها در شرایط کمبود تولید و نیاز شبکه اجرا شد.

وی افزود: این میزان صرفه‌جویی در حالی محقق شد که میزان اعمال مدیریت توان صنایع بزرگ و صنایع سطح فوق توزیع در پیک بار شبکه سراسری در روز چهارشنبه مورخ 30 تیرماه سال 1395 به ترتیب مقدار 919 مگاوات و 191 مگاوات بوده که جمعا میزان مشارکت 1110 مگاوات را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: این میزان کاهش توان در پیک روز بیانگر افزایش 70 درصدی کاهش بار صنایع بزرگ و افزایش 122 درصدی کاهش بار صنایع سطح فوق توزیع است که در مجموع میزان کاهش بار پیک سال از محل طرح ذخیره عملیاتی صنایع برای صنایع قابل پایش در دیسپاچینگ و صنایع سطح فوق توزیع نسبت به سال 94، به میزان 77 درصد ارتقاء یافته است.

رجبی مشهدی افزود: در مقایسه ارتقاء بار کاهش یافته در لحظه پیک و کاهش میزان انرژی تامین نشده از محل این طرح می‌توان نتیجه‌گیری کرد که هدفگذاری اصلی این طرح، کاهش قله بار است و با صرفه‌جویی مقدار کمی از انرژی مصرفی صنایع که کمتر از 0.3 درصد از مصرف سالانه صنایع بزرگ همکار در طرح است، این اهداف محقق شده که این امر مصداق بارزی از تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در سال 95 به شمار می‌رود.

وی در مورد مزایای اقتصادی اجرای طرح ذخیره عملیاتی صنایع اظهار داشت: بیشترین تنگناها در شبکه برق کشور به مانند اکثر شبکه‌های برق دنیا در زمانی اتفاق می‌افتد که درباری بیش از 95 درصد منحنی تداوم بار قرار داریم که این مقدار بار، در کمتر از 2 درصد از سال به وقوع می‌پیوندد. تامین این قله بار از طرفی نیازمند سرمایه‌گذاری سنگینی در احداث نیروگاه ها و توسعه شبکه انتقال و از طرف دیگر خرید برق در بازه‌های قیمتی بالا است. به عنوان مثال برای تامین میزان توان کاهش یافته در طرح که 1110 مگاوات بوده است نیازمند احداث نیروگاهی با ظرفیت 1550 مگاوات است که ارزش تقریبی سرمایه‌گذاری مورد نیاز معادل 3300 میلیارد تومان برآورد می‌‌شود. در حالی که اعمال طرح های مدیریت بار و میزان پاداش همکاری به صنایع برای کاهش دیماند مصرفی در ساعات اوج بار به مراتب دارای صرفه اقتصادی است.

رجبی مشهدی افزود: در یک تحلیل ساده ارزش سرمایه‌گذاری سالانه احداث نیروگاه فوق معادل 354 میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. لذا نتیجه گرفته می‌شود که اجرای طرح ذخیره عملیاتی صنایع در کنار اهداف فنی تامین حداکثر نیاز مصرف بخشهای مختلف مصرف و کاهش فشار به شبکه، اهداف اقتصادی را تعقیب می‌کند. این اهداف که با همکاری و مشارکت صنایع انجام‌پذیر است با صرفه‌جویی بخش ناچیزی از مصرف صنایع در طول سال محقق می‌شود به طوری که با توجه به جبران این کاهش بار در ساعات کم‌باری و امکان مصرف بیشتر از دیماند  قراردادی در این ساعات که مطابق نظامنامه طرح با هماهنگی مراکز دیسپاچینگ قابل انجام است، اثری بر میزان تولید کل آن صنایع نخواهد داشت.


منبع: مدیریت شبکه برق ایران