پروژه انتقال برق کاسا ۱۰۰۰؛ حلقه ثبات آسیای مرکزی و جنوبی

به گزارش برق نیوز، روابط و مناسبات سیاسی پاکستان با تاجیکستان به سال‌های دهه ۱۹۹۰ که این کشورها استقلال خود را از شوروی به دست آورد برمی‌گردد و حجم معاملات تجاری میان تاجیکستان و پاکستان از 18 میلیون دلار در سال 1998 تا 89 میلیون در سال 2014 افزایش یافته است. در این بین بعد از سفر امامعلی رحمان به پاکستان و دیدار خصوصی با محمد نواز شریف، نخست وزیر پاکستان از تاجیکستان به عنوان دروازه ورود به آسیای مرکزی نام برد و گفت که اسلام آباد به دنبال تقویت بیش از پیش روابط با دوشنبه است. در این حال به راستی نگاه کنونی دو جانبه به روابط به ویژه از منظر انرژی چیست؟

در پاسخ باید گفت در شرایط کنونی پاکستان با لحاظ عوامل و متغیرهایی چندی به تاجیکستان به عنوان دروازه ورود به آسیای  مرکزی خود می نگرد. در  واقع از یک سو اقتصاد متغیر مهمی در شرایط کنونی است .در این بین پاکستان سالها است که با کمبود انرژی برق روبرو هست و تامین امنیت انرژی برای اقتصاد پاکستان که با رشدی چشمگیر به جلو می‌رود، از اهمیتی ویژه برخوردار و در فصل تابستان نمود بیشتری می یابد. بنابراین پروژه کاسا 1000 (که برق تاجیکستان را از طریق افغانستان به پاکستان انتقال می‌دهد) به نوعی می تواند به تامین رشد اقتصادی و صلح و ثبات کامل دو کشور کمک کنند. به عبارتی کاسا 1000 عملا خواهد توانست منبع  مهمی برای  واردات برق از آسیای مرکزی در جهت رشد پایدار باشد و کمبودهای برق در پاکستان را تا حدی برطرف کند.

در بعد دیگری روابط اقتصادی پاکستان با تاجیکستان در مقایسه با رقیبان منطقه ای بسیار کم است. در این راستا لزوم افزایش همکاری‌های اقتصادی دو سویه و اقدامات مشترک در منطقه مهم است. در این بین از نگاه اسلام آباد پاکستان دارای منابع عظیم انسانی، دسترسی به آبهای آزاد و بندر گوادر است و می‌تواند یک شریک مهم برای اقتصاد تاجیکستان و ورود به بازار منطقه باشد. از این نگاه کشورهای منطقه می توانند با دسترسی به بنادر پاکستان در توسعه روابط تجاری و اقتصادی نقش مهمی ایفا کند. به علاوه گسترش مسیرهای هوایی و زمینی با تاجیکستان موجب افزایش حجم تجارت بین کشورهای منطقه و پاکستان خواهد شد. چنانچه در دیدارهای اخیر رهبران پاکستان و تاجیکستان اجرای پروژه ساخت ، شرکت در کریدور اقتصادی چین و تکمیل پروژه برق کاسا1000 ، اتصال 3 جاده مهم چترال، خنجرآب و مرغاب برای اتصال شاهراهی به دوشنبه، گسترش مسیرهای ارتباطی و روابط تجاری با تاجیکستان مد نظر بود و به توافقاتی نیز رسیدند.

از نگاه دوشنبه گسترش همکاری های چند جانبه و تقویت روابط حسنه با جمهوری اسلامی پاکستان از اولویت های سیاست خارجی تاجیکستان به شمار می رود و بسترهای مناسب تجاری و اقتصادی پاکستان، موقعیت ژئواستراتژیک و نفوذ آن  در آسیای جنوبی و جهان اسلام مهم ارزیابی می گردد. در این نگاه مسائل انرژی و امنیت از موضوعات محوری در مناسبات تاجیکستان و پاکستان قرار دارد. در این بین از دید با توجه به اینکه مجلس نمایندگان تاجکستان اخیرا شش قرارداد پروژه انتقال برق از آسیای مرکزی به آسیای جنوبی (CASA-1000) را تصویب کرد، در صورت تکمیل شدن این پروژه سالانه در مجموع پنج میلیارد کیلووات ساعت برق تولید شده در تاجکستان و قرقیزستان به پاکستان و هند صادر خواهد شد. در این راستا قرار است تاجیکستان سالانه 150 میلیون دلار درآمد داشته باشد. در کنار این نیز از نگاه دوشنبه همکاری در عرصه ‌های انرژی و زیرساختاری، ساخت و ساز خطوط راه آهن و جاده ها، شرکت پاکستان در اجرای پروژه های انرژی، ساخت نیروگاه های برق آبی، خطوط انتقال برق ، تامین مالی پروژه های صنایع کوچک و متوسط در تاجیکستان حوزه های اولویت همکاری دو کشور است و توافقات خوبی چون تاسیس شورای مشترک صاحب‌کاران میان اتاق تجارت و صنایع جمهوری تاجیکستان و فدراسیون اتاق تجارت و صنایع پاکستان و.. نیز در این حوزه به دست آمده است.

از بعد امنیتی نیز باید گفت که پاکستان با گسترش روابط با کشورهای اسیای مرکزی بویزه تاجیکستان به دنبال برقراری توازن قدرت در  منطقه است. از نظر تاجیکستا ننیز بحث مبارزه با تروریسم و افراطگرایی، و قاچاق مواد مخدر و حفظ ثبات افغانستان مهم می باشد.

منبع: نفتما