اشتباهات كلامي متعارف در دنیای مهندسین برق

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در ادامه به اشتباهات کوچکی که گاهی در مکالمات، از زبان برخی فعالان حوزه برق در شبکه‌های اجتماعی مختلف دیده می‌شود، و اصطلاحات صحیح و اصلی پرداخته شده است.

١ - ولتاژ نامی فشار ضعیف در ایران ٢٣٠ ولت تکفاز و ٤٠٠ ولت سه فاز است، بجای ایندو ٢٢٠ و ٣٨٠ ولت بکار نبرید!

٢ - "چاه ارت" را برای هر الکترود زمینی بکار نبرید، اکثریت الکترودهای زمینی که در دنیا اجرا می‌شوند، اصولاً چاهی ندارند (مثل میله که از سطح خاک زده میشود یا تسمه که در ترانشه خوابانده میشود و...). حتی اگر صفحه هم بکار رفته و چاهی هم حفر شده استفاده از عبارت چاه ارت همان قدر مضحک است که یک پزشک به "بتادین" بگوید "دواگُلی"!

٣ - نام دستگاه اندازه گیری مقاومت زمین "ارت سنج" است (Earth Tester)، آنرا میگر ننامید! میگر برای تست مقاومت عایقی بکار میرود.

٤ - اصطلاح "کلید محافظ جان" را بکار نبرید، این کلید از جان محافظت نمی‌کند، از عبور جریان نشتی محافظت می‌نماید، نام صحیحش کلید حفاظت جریان نشتی است (Residual current device = RCD). اگر کسی که کفش به پا دارد فاز و نول را با دو دستش بگیرد، این کلید از جان او محافظت نمی‌کند، نتیجه بکار بردن آن اصطلاح غلط رواج این تصور در عوام بوده که این کلید فرشته نگهبانی است که در هر حال محافظ جانست!

٥ - "فیوز مینیاتوری" نداریم، "کلید مینیاتوری" صحیح است (MCB).

٦ - برخی اشتباهات در تلفظ کلمات:
- خازِن درست است نه خازَن (اسم فاعل است)
- بِنتونیت صحیح است نه بٓنتونیت (bentonite)، ضمناً گفتن خاکِ بنتونیت بجای بنتونیت هم به همان اندازه غلط است.
- از مخلوط کردن لغات فارسی و انگلیسی واژه‌های مضحک "فارگلیسی" نسازید، مثل: رادکوبی، میلگراند و ..

٧ - مقاومت هر الکترود زمینی قرار نیست ٢ اهم باشد:
- در حالت کلی برای هر تک الکترود حداکثر ٢٥ اهم قابل قبول است (NEC).
- برای مقاومت زمین سیستم صاعقه گیر زیر ١٠ اهم توصیه (و نه الزام) شده است (IEC۶۲۳۰۵).
- از دید هادی PEN در شبکه‌های فشار ضعیف با سیستم TNC مقاومت معادل همه الکترودهای موازی باید زیر ٢ اهم باشد (IEC۶۰۳۶۴).

٨ - هادی حفاظتی (PE) با هادی زمین فرق دارد، این اصطلاحات را بجای هم بکار نبرید، اولی هادی‌ای است که بهمراه فاز و نول در مدار حضور دارد و به بدنه‌های هادی تجهیزات متصل می‌شود و دومی هادی‌ای است که شینه اصلی زمین را به الکترود مدفون در خاک وصل میکند. در انتخاب مقطع هادی نیز گاهی برخی این دو را با هم اشتباه گرفته و از جدول مربوط به اولی مقطع دومی را بدست می‌آورند؟!

٩ - انتخاب مقطع نول به اندازه نصف فاز به دلایل مختلف به تاریخ پیوسته، نول و فاز را یکی انتخاب کنید. موارد استثناء که می‌شود مقطع نول را نصف فاز گرفت بسیار اندک اند.

١٠ - نام برند‌ها را بجای تجهیزات بکار نبرید! همانطور که هر قرصی را نمیشود گفت: آسپرین، نباید به جوش اگزوترمیک بگوییم CadWeld یا به مفصل حرارتی بگوییم Raychem و ...

١١ - اینکه مهندس برق فرق سیم و کابل را نفهمد و ایندو اصطلاح را بجای هم بکار ببرد واقعاً خجالت آور است، هادی‌های آویزان از شبکه انتقال "کابل" نیستند، هادی لخت را سیم می‌گوییم!

١٢ - "چراغ" و "لامپ" با هم فرق دارند. چراغ مجموعه ایست که می‌تواند شامل قاب، رفلکتور، لوور، لامپ، بالاست، ایگناتور یا استارتر و... باشد.

١٣ - شبکه‌های انتقال در ایران توسط "شرکت‌های برق منطقه ای" و شبکه‌های فشار ضعیف و متوسط توسط "شرکت‌های توزیع برق" اداره می‌شوند، خیلی زشت است که یک مهندس برق هنوز این‌ها را با هم اشتباه کند یا هر دو را "اداره برق" بنامد!

١٤ - بین "همبندی کف" و "الکترود یوفر" تفاوت هست، هیچکدام هم نمی‌توانند جای هم را بگیرند، ضمناً همبندی یک مفهوم وسیع است که همبندی کف فقط جزئی از آن است، به صرف اجرای همبندی میلگرد‌ها نمی‌شود گفت: همبندی در ساختمان اجرا شده.

١٥ - همبندی اصلی "اجباری" است، همبندی اضافی هم در مکان‌های مرطوب "اجباری" است.

١٦ - توپ‌های روی خط انتقال (Line Ball)، فقط برای هشدار به هواپیما و هلیکوپتر و.. اند. هیچ هنر دیگری (مثل تنظیم کشش و امثال آن) ندارند.