نحوه کار با مولتی متر-بخش اول: اهم مترها
برای اندازه گیری انواع مقاومت بهترین ابزار پیشنهادی اهم مترها هستند. لازم به ذکر است دراین زمینه گستردگی مفاهیم نشان از کاربرد وسیع این تجهیزات در صنعت برق و سایر فعالیت‌های مربوط به این عرصه را دارد. در این مقاله سعی شده است برخی از مفاهیم پایه و کاربرد اهم مترها بررسی شود.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: درابتدا به مفاهیم پایه مانند معرفی مقاومت و نحوه خواندن کد رنگ آن می‌پردازیم.
مقاومت چیست؟
مقاومت مشخصه‌ای است که با مسیر هدایت جریان مقابله می‌کند. بزرگ بودن مقدار مقاومت (برحسب اهم) میزان مقابله در برابر جریان را نشان می‌دهد. اغلب مقاومت‌ها محدوده‌ای بین ۱ اهم تا ۱۰ مگا اهم با تلورانس ۵ % دارند. اما شما می‌توانید مقاومتی با تلورانس ۱ % یا حتی ۰. ۱ % بخرید. درحالت کلی بهترین روش برای اندازه گیری مقاومت‌ها تست مقاومت توسط اهم متر می‌باشد. حتی می‌توانید با این تجهیزات مقاومت سنسور‌ها یا بلندگو‌ها و... را نیز اندازه بگیرید.
کد مقاومت:
اغلب مقاومت‌ها دارای کد رنگ هستند. در ابتدا شاید روش خوبی به نظر نرسد. اما خواندن مقاومت باتوجه به کد رنگ، زمان زیادی نیاز ندارد. به دلیل اینکه شما مجبور نیستید همه اعداد را بخوانید و هم چنین خط‌های راه راهی که روی مقاومت مشاهده می‌کنید اهمیتی ندارد چگونه چرخانده شده اند.
شکل ۲ مقاومت ۱ کیلو اهمی ۵ % را نشان می‌دهد. (قهوه ای، مشکی، قرمز، طلایی)
شکل ۳. ۱ نشانه اهم (Ω) و ۷ محدوده آن را نشان داده است. محدوده از ۲۰۰ اهم تا ۲۰۰۰ مگا اهم است. 
شکل ۳. ۲ مربوط به اهم متری است که ۵ محدوده دارد. از ۲۰۰ اهم تا ۲ مگا اهم می‌باشد. 
شکل ۳. ۳
اهم متر مربوط به شکل ۳. ۳ شامل چند حالت است (نیاز است دکمه مجزا کردن حالت‌ها را فشار دهید برای ایجاد تفاوت بین تست خازن، تست دیود، تست مقاومت و اتصال کوتاه) هرچند با توجه به شکل هیچ محدوده‌ای ندارد و اتورنج است.
تجهیزاتی که اتورنج هستند نیازی نیست نگران محدوده‌ی مقاومتی که اندازه می‌گیرید باشید. دستگاه به صورت اتومات محدوده را برای شما مشخص می‌کند.
مثال اول: تست مقاومت:
کار با اهم متر‌های رنج اتومات بسیار ساده‌تر از اهم متر‌های دارای محدوه است. کافی است پراب‌ها را در دوطرف مقاومت مورد نظرتان قرار دهید و مقدار اندازه گیری شما را بخوانید. شکل ۳. ۴ اندازه گیری مقاومت یک کیلو اهم ۵ % که در واقع ۰. ۹۸۸ کیلو اهم است را نشان می‌دهد.
در شکل ۳. ۵ مقاومت ۱۰ کیلواهم که در واقع ۹. ۸۰ کیلو اهم است نشان داده شده است. مانند عدد نشان داده شده در شکل بالا است با این تفاوت که جای اعشار تغییر کرده است.
اما در تجهیزاتی که اتو رنج نباشند نیاز است شما با توجه به اعداد نشان داده شده رنج را تغییر دهید یا عدد نشان داده شده را با توجه به مقیاسی که انتخاب کرده اید بخوانید.
به عنوان مثال همان طور که در شکل ۳. ۶ مشاهده می‌کنید محدوده انتخاب شده ۲ کیلو اهم است و عدد ۰. ۹۹۲ را نشان می‌دهد. این بدین معنی است که مقاومت اندازه گیری شده ۰. ۹۹۲ کیلو اهم یا همان ۱ کیلو اهم است.
حال مقاومت دیگری را که حدس می‌زنیم مانند بالا کمتر از ۲ کیلو اهم است را اندازه می‌گیریم. همانطور که درشکل ۳. ۷ می‌بینید مقدار ناآشنای ۱ را نشان می‌دهد که بدین معنی است که مقاومت مورد نظر خارج از محدوده انتخاب شده است. در برخی از تجهیزات نیز صفحه نمایش OL را نشان می‌دهد که ممکن است برای شما مفاهیم مربوط به "مدار باز " تداعی شود، اما در این مورد بدین معنی است که مقاومت مورد نظر از محدوده انتخاب شده بیشتر است.
حال محدوده را تغییر می‌دهیم و دوباره تلاش می‌کنیم. همان طور که در شکل ۳. ۸ می‌بینید مقدار ۹. ۸۲ کیلو اهم را نشان می‌دهد؛ بنابراین مقاومت مورد نظر ما ۱۰ کیلو اهم است.
مقاومت ۱۰ کیلو اهم.jpg
مثال دوم: تست پتانسیومتر:
یک مقاومت سه پایانه با یک اتصال یا دکمه متحرک قابل تنظیم برای تقسیم ولتاژ است. اگر تنها دو ترمینال استفاده شود (یک سمت و جاروب کن) به عنوان یک مقاومت متغیر یا رئوستات عمل می‌کند. می‌توان با استفاده از اهم متر یا مولتی متر مقاومت پتانسیومتر خطی یا لگاریتمی را نشان داد. همانطور که در شکل ۴ می‌بینید پتانسیومتر ۱۰ کیلو اهم خطی است.
مثال سوم: تست سنسور:
پتانسیومترها مقاومت هایی هستند که مقدار آن‌ها با حرکت ولوم مربوطه تغییر می‌کند در صورتی که مقاومت‌های های وابسته به نور، مقاومت هایی هستند که مقدار آن‌ها با توجه به مقدار نور دریافتی تغییر می‌کند. برای اندازه گیری آن طبق شکل زیر ابتدا محدوده را روی دستگاه انتخاب می‌کنیم. به نظر محدوده ۲۰ کیلو اهم (حدس اولیه) مناسب است. در نور زیاد حدود ۶۱۰ اهم می‌باشد و سپس با کمتر کردن نور اهم متر مقدار ۵۸۴ اهم را نشان می‌دهد.
مقاومت چیست؟
مقاومت مشخصه‌ای است که با مسیر هدایت جریان مقابله می‌کند. بزرگ بودن مقدار مقاومت (برحسب اهم) میزان مقابله در برابر جریان را نشان می‌دهد. اغلب مقاومت‌ها محدوده‌ای بین ۱ اهم تا ۱۰ مگا اهم با تلورانس ۵ % دارند. اما شما می‌توانید مقاومتی با تلورانس ۱ % یا حتی ۰. ۱ % بخرید. درحالت کلی بهترین روش برای اندازه گیری مقاومت‌ها تست مقاومت توسط اهم متر می‌باشد. حتی می‌توانید با این تجهیزات مقاومت سنسور‌ها یا بلندگو‌ها و... را نیز اندازه بگیرید.
شکل ۱
کد مقاومت:
اغلب مقاومت‌ها دارای کد رنگ هستند. در ابتدا شاید روش خوبی به نظر نرسد. اما خواندن مقاومت باتوجه به کد رنگ، زمان زیادی نیاز ندارد. به دلیل اینکه شما مجبور نیستید همه اعداد را بخوانید و هم چنین خط‌های راه راهی که روی مقاومت مشاهده می‌کنید اهمیتی ندارد چگونه چرخانده شده اند.
شکل ۲ مقاومت ۱ کیلو اهمی ۵ % را نشان می‌دهد. (قهوه ای، مشکی، قرمز، طلایی)
شکل ۲
پس از معرفی اجمالی مقاومت نوبت به کابرد تست مقاومت توسط اهم متر می‌رسد:
کاربرد تست مقاومت:
۱. اگر شما ابزاری برای تست اتصال کوتاه و پیوستگی مدار نداشته باشید این تجهیز می‌تواند برای انجام این کار به شما کمک کند.
۲. مقاومت‌های ورودی و خروجی مدار را اندازه می‌گیرد.
۳. اگر در خواندن کد رنگ مقاومت مهارت نداشته باشید مقدار مقاومتی که نامعلوم است را مشخص می‌کند.
۴. تست و مشخص کردن سنسور‌ها و پتانسیومترها.
یاد آوری:
*شما می‌توانید مقاومت را زمانی که دستگاهی که می‌خواهید تست کنید توانی نداشته باشد اندازه بگیرید. تست مقاومت با اعمال مقدار کمی ولتاژ در مدار کار می‌کند و مقدار جریان هدایت شده را می‌سنجد. این برای هر قطعه‌ای بی خطر می‌باشد. اما اگر واقعا ولتاژی به مدار اعمال شود شما مقدار نادرستی را اندازه می‌گیرید.
*قبل از اتصال یا لحیم کردن مقاومت به مدار می‌توانید مقاومت را تست یا اندازه گیری کنید. اگر مقدار مقاومتی که در مدار است را اندازه بگیرید، در واقع مقدار هر قطعه‌ای که به آن متصل است را اندازه می‌گیرید. در برخی از شرایط این کار مشکلی ندارد هر چند نظر من این است در بیشتر مواقع درست نیست و اگر تلاش کنید در این شرایط، مقدار نادرستی را نشان می‌دهد که این کار بدتر از این است که اصلا آن را اندازه گیری نکنیم.
*شما می‌توانید با داشتن مقاومت مرجع برای تست مجدد مطمئن شوید که دستگاه تان به درستی کار می‌کند؛ که مقاومت ۱ کیلواهم ۱ % یا مقاومت ۱۰ کیلو اهم بهترین مرجع‌ها هستند. شارژ نبودن باتری نیز می‌تواند ضعف دستگاه شما باشد.
*مقامتی که مستقیم نباشد (در مسیر درست نباشد) شما می‌توانید پراب‌ها را جابجا کنید و مقدار مقاومت را اندازه بگیرید.
*اگر شما دستگاه دارای محدوه دارید نیازمند این است که محدوده‌ای که در آن هستید را مشخص کنید. در غیر این صورت شما مقادیر ناآشنایی را دریافت می‌کنید مانند: OL و موارد مشابه آن. یا ممکن است شما تصور کنید که در محدوده کیلو اهم هستید در حالی که در واقع در محدوده مگا اهم هستید. واین مشکل بزرگی برای شروع می‌باشد بنابراین دقت کنید.
بررسی حالت دستگاه:
به دنبال نشانه اهم (Ω) باشید. اگر دستگاه شما دارای محدوده باشد دسته‌ای از مقادیر مقاومت را خواهید دید و اگر اتورنج باشد فقط یک محدوده بر روی دستگاه وجود دارد.
کاربرد تست مقاومت:
۱. اگر شما ابزاری برای تست اتصال کوتاه و پیوستگی مدار نداشته باشید این تجهیز می‌تواند برای انجام این کار به شما کمک کند.
۲. مقاومت‌های ورودی و خروجی مدار را اندازه می‌گیرد.
۳. اگر در خواندن کد رنگ مقاومت مهارت نداشته باشید مقدار مقاومتی که نامعلوم است را مشخص می‌کند.
۴. تست و مشخص کردن سنسور‌ها و پتانسیومترها.
یاد آوری:
*شما می‌توانید مقاومت را زمانی که دستگاهی که می‌خواهید تست کنید توانی نداشته باشد اندازه بگیرید. تست مقاومت با اعمال مقدار کمی ولتاژ در مدار کار می‌کند و مقدار جریان هدایت شده را می‌سنجد. این برای هر قطعه‌ای بی خطر می‌باشد. اما اگر واقعا ولتاژی به مدار اعمال شود شما مقدار نادرستی را اندازه می‌گیرید.
*قبل از اتصال یا لحیم کردن مقاومت به مدار می‌توانید مقاومت را تست یا اندازه گیری کنید. اگر مقدار مقاومتی که در مدار است را اندازه بگیرید، در واقع مقدار هر قطعه‌ای که به آن متصل است را اندازه می‌گیرید. در برخی از شرایط این کار مشکلی ندارد هر چند نظر من این است در بیشتر مواقع درست نیست و اگر تلاش کنید در این شرایط، مقدار نادرستی را نشان می‌دهد که این کار بدتر از این است که اصلا آن را اندازه گیری نکنیم.
*شما می‌توانید با داشتن مقاومت مرجع برای تست مجدد مطمئن شوید که دستگاه تان به درستی کار می‌کند؛ که مقاومت ۱ کیلواهم ۱ % یا مقاومت ۱۰ کیلو اهم بهترین مرجع‌ها هستند. شارژ نبودن باتری نیز می‌تواند ضعف دستگاه شما باشد.
*مقامتی که مستقیم نباشد (در مسیر درست نباشد) شما می‌توانید پراب‌ها را جابجا کنید و مقدار مقاومت را اندازه بگیرید.
*اگر شما دستگاه دارای محدوه دارید نیازمند این است که محدوده‌ای که در آن هستید را مشخص کنید. در غیر این صورت شما مقادیر ناآشنایی را دریافت می‌کنید مانند: OL و موارد مشابه آن. یا ممکن است شما تصور کنید که در محدوده کیلو اهم هستید در حالی که در واقع در محدوده مگا اهم هستید. واین مشکل بزرگی برای شروع می‌باشد بنابراین دقت کنید.
بررسی حالت دستگاه:
به دنبال نشانه اهم (Ω) باشید. اگر دستگاه شما دارای محدوده باشد دسته‌ای از مقادیر مقاومت را خواهید دید و اگر اتورنج باشد فقط یک محدوده بر روی دستگاه وجود دارد.
شکل ۳. ۱
شکل ۳. ۱ نشانه اهم (Ω) و ۷ محدوده آن را نشان داده است. محدوده از ۲۰۰ اهم تا ۲۰۰۰ مگا اهم است.
شکل ۳. ۲
شکل ۳. ۲ مربوط به اهم متری است که ۵ محدوده دارد. از ۲۰۰ اهم تا ۲ مگا اهم می‌باشد.
شکل ۳. ۳
اهم متر مربوط به شکل ۳. ۳ شامل چند حالت است (نیاز است دکمه مجزا کردن حالت‌ها را فشار دهید برای ایجاد تفاوت بین تست خازن، تست دیود، تست مقاومت و اتصال کوتاه) هرچند با توجه به شکل هیچ محدوده‌ای ندارد و اتورنج است.
تجهیزاتی که اتورنج هستند نیازی نیست نگران محدوده‌ی مقاومتی که اندازه می‌گیرید باشید. دستگاه به صورت اتومات محدوده را برای شما مشخص می‌کند.
مثال اول: تست مقاومت:
کار با اهم متر‌های رنج اتومات بسیار ساده‌تر از اهم متر‌های دارای محدوه است. کافی است پراب‌ها را در دوطرف مقاومت مورد نظرتان قرار دهید و مقدار اندازه گیری شما را بخوانید. شکل ۳. ۴ اندازه گیری مقاومت یک کیلو اهم ۵ % که در واقع ۰. ۹۸۸ کیلو اهم است را نشان می‌دهد.
شکل ۳. ۴
در شکل ۳. ۵ مقاومت ۱۰ کیلواهم که در واقع ۹. ۸۰ کیلو اهم است نشان داده شده است. مانند عدد نشان داده شده در شکل بالا است با این تفاوت که جای اعشار تغییر کرده است.
شکل ۳. ۵.
اما در تجهیزاتی که اتو رنج نباشند نیاز است شما با توجه به اعداد نشان داده شده رنج را تغییر دهید یا عدد نشان داده شده را با توجه به مقیاسی که انتخاب کرده اید بخوانید.
به عنوان مثال همان طور که در شکل ۳. ۶ مشاهده می‌کنید محدوده انتخاب شده ۲ کیلو اهم است و عدد ۰. ۹۹۲ را نشان می‌دهد. این بدین معنی است که مقاومت اندازه گیری شده ۰. ۹۹۲ کیلو اهم یا همان ۱ کیلو اهم است.
شکل ۳. ۶
حال مقاومت دیگری را که حدس می‌زنیم مانند بالا کمتر از ۲ کیلو اهم است را اندازه می‌گیریم. همانطور که درشکل ۳. ۷ می‌بینید مقدار ناآشنای ۱ را نشان می‌دهد که بدین معنی است که مقاومت مورد نظر خارج از محدوده انتخاب شده است. در برخی از تجهیزات نیز صفحه نمایش OL را نشان می‌دهد که ممکن است برای شما مفاهیم مربوط به "مدار باز " تداعی شود، اما در این مورد بدین معنی است که مقاومت مورد نظر از محدوده انتخاب شده بیشتر است.
شکل ۳. ۷
حال محدوده را تغییر می‌دهیم و دوباره تلاش می‌کنیم. همان طور که در شکل ۳. ۸ می‌بینید مقدار ۹. ۸۲ کیلو اهم را نشان می‌دهد؛ بنابراین مقاومت مورد نظر ما ۱۰ کیلو اهم است.
مقاومت ۱۰ کیلو اهم.jpg
شکل ۳. ۸
مثال دوم: تست پتانسیومتر:
یک مقاومت سه پایانه با یک اتصال یا دکمه متحرک قابل تنظیم برای تقسیم ولتاژ است. اگر تنها دو ترمینال استفاده شود (یک سمت و جاروب کن) به عنوان یک مقاومت متغیر یا رئوستات عمل می‌کند. می‌توان با استفاده از اهم متر یا مولتی متر مقاومت پتانسیومتر خطی یا لگاریتمی را نشان داد. همانطور که در شکل ۴ می‌بینید پتانسیومتر ۱۰ کیلو اهم خطی است.
شکل ۴
مثال سوم: تست سنسور:
پتانسیومترها مقاومت هایی هستند که مقدار آن‌ها با حرکت ولوم مربوطه تغییر می‌کند در صورتی که مقاومت‌های های وابسته به نور، مقاومت هایی هستند که مقدار آن‌ها با توجه به مقدار نور دریافتی تغییر می‌کند. برای اندازه گیری آن طبق شکل زیر ابتدا محدوده را روی دستگاه انتخاب می‌کنیم. به نظر محدوده ۲۰ کیلو اهم (حدس اولیه) مناسب است. در نور زیاد حدود ۶۱۰ اهم می‌باشد و سپس با کمتر کردن نور اهم متر مقدار ۵۸۴ اهم را نشان می‌دهد.
منبع: ای کهربا
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.