نمونه برداری از روغن ترانسفورماتور
در طول عمر ترانس‌های روغن نمونه برداری روغن باید حداقل سالی یک مرتبه صورت گیرد. البته شرایطی وجود دارد که بیش از یک مرتبه در سال نمونه برداری را تجویز می‌کند. در ادامه جزئیات بیشتری از نمونه برداری از روغن ترانسفورماتور را مشاهده خواهید کرد.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در طول عمر ترانس‌های روغن نمونه برداری روغن باید حداقل سالی یک مرتبه صورت گیرد. البته شرایطی وجود دارد که بیش از یک مرتبه در سال نمونه برداری را تجویز می‌کند. مقدار روغن نمونه برای آزمایش‌های عادی ml ۵۰۰ و برای آزمایش‌های اسیدی ml ۱۰۰ می‌باشد.
طریقه نمونه برداری در استاندارد (IEC- ۵۶۷) شرح داده شده است. نظر به اینکه نمونه روغن نشان دهنده آلودگی و رطوبت روغن می‌باشد، لازمه نتایج دقیق آزمایش، یک نمونه برداری صحیح می‌باشد. بنابر این تاکید بر به کار گیری ظروف تمیز و خشک و مطمئن بودن لوازم نمونه برداری لازم است. محافظت روغن از کثافت هوا در موقع نمونه برداری و به خصوص محکم نمودن درب ظروف روغن تا زمان رساندن نمونه بر آزمایشگاه ضروری است.
ظروف نمونه بردای باید حتما از شیشه یا استنلی استیل باشد. ظروف استنلی استیل درجه بندی شده و از قوطی فلزی قابل حمل می‌باشد. در صورت استفاده از ظروف شیشه‌ای باید رنگی بوده و آن را در یک زرورق غیر قابل نفوذ و غیر شفاف پوشاند. یادمان باشد که هرگز نباید از ظروف پلاستیکی استفاده کرد.
* در استاندارد IEC مقدار ۱ لیتر برای آزمایش در محل و ۳ لیتر برای آزمایش در آزمایشگاه ترانس‌های بزرگ می‌باشد .
محل‌های گوناکونی برای نمونه برداری روغن از تانک وجود دارد در گزارش نمونه برداری محل نمونه برداری از روی تانک ترانس نیز یادداشت می‌شود. نمونه روغن توسط شیر تخلیه که در ته تانک روغن قرار دارد برداشته می‌شود.
قبل از برداشتن مقدار نمونه شیر تخلیه روغن را باز کرده تا مقداری روغن دور ریخته شود تا تمام اجسام و مواد دیگر در داخل لوله تمیز شود و سپس شیر را ببندید قبل از اینکه ظرف را پر کنید آنرا نیز با روغن ترانس شستشو دهید و بعد نمونه برداری انجام می‌گیرد و سپس در ب. ظرف محکم می‌گردد. اگر روغن موقعی که هنوز داغ است برداشت شود بهتر مشخص کننده وضع کیفی روغن خواهد بود. کارهایی که شرح داده شد می‌بایست سریع و بدون وقفه انجام گیرد تا حتی الامکان از مجاورت روغن با هوا جلوگیری شود. مقررات ایمنی لازم را می‌بایست هنگام نمونه برداری روغن به خاطر اشتعال زا بودن آن رعایت نمود.
بررسی روغن نمونه برداری شده
رنگ و شکل ظاهری:
بعضی اوقات ظاهر روغن نمونه اطلاعات جالبی را ارائه می‌دهد. عدم شفافیت غالبا به علت رطوبت می‌باشد به خصوص اگر تیرگی بعد از سرد شدن روغن ظاهر شود. اگر در موقع برداشتن نمونه روغن که هنوز داغ است روغن خیلی تیره باشد توصیه
می‌شود که مقدار کمی از آن جهت آزمایش‌های جز به جز در لوله آزمایش ریخته شود و اگر روغن شفاف شود باید تحت آزمایش‌های شیمیایی قرار گیرد.
رنگ خیلی تیره روغن ممکن است به علت اکسیده شدن ان تا سر حد تشکیل رسوب باشد گرجه امکان دارد این رنگ تیره به علت کثافت و ناخالصی‌های موجود در روغن مانند ترکیبات قیری نیز باشد. بوی اسیدی زیاد نیز در صورت وجود به علت نسبت بیش از حد اسید‌ها، به علت فساد و زنگ زدگی داخل تانک و در بالای سطح روغن باشد. مخصوصا اگر روغن دارای رطوبت نیز باشد.
اندازه گیری خاصیت اسیدی روغن:
دو روش در صنعت برق معمول می‌باشد. روش اول از فنل فنالئن برای تعیین حالت خنثی روغن به کار می‌رود و در صنایع الکتریکی به طور وسیعی مورد استفاده بوده است، روش دوم استفاده از قلیای آبی می‌باشد.
در روش اول الکل اتیلیک یا الکل متیلیک صنعتی به نمونه روغن اضافه می‌شود و مخلوط جوشانده می‌گردد. قبل از تیتر کردن (اضافه کردن تدریجی قلیا به اسید تا ظهور رنگ توسط معرف) اسید توسط محلول قلیای استاندارد، چون الکل از روغن جدا می‌شود و در زیر آن قرار می‌گیرد و تا اندازه‌ای توسط آن رنگین می‌گردد، رنگ قرمز توسعه یافته توسط فنل فنالئین در حالت خنثی روغن همیشه نمی‌تواند به آسانی تشخیص داده شود.
روش دوم احتیاجی به حرارت و مجزا شدن روغن از محلول را ندارد وتغییر رنگ قلیای آبی توسط اپراتور‌ها به راحتی مشاهده می‌شود. این تغییر رنگ در صورت لزوم می‌تواند تیتر گردد تا مقدار اسیدیته فورا مشخص گردد تا از اثر دی اکسید هوا بر روی نتیجه آزمایش نیز جلوگیری شود. آزمایش اسیدی بودن روغن علاوه بر نصب ترانس‌های قدرت در اوایل کار ترانس سالی یک مرتبه و سپس ۲ سال یک مرتبه صورت می‌گیرد. طبق استاندارد IEC مقدار ۰. ۵ میلی گرم پتاس سوز آور (mg KOH/g) به عنوان حداکثر خاصیت اسیدی در زمان بهره برداری ترانسفورماتورمعمولی شناخته شده است و در کمتر از این حد رسوبی تشگیل نمی‌گردد و کار ترانس‌ها معمولا بدون مسئله و مشکلات رسوب و لجن معمولا برای مدت ۲۰ سال رضایت بخش خواهد بود با افزایش بار و سطح ولتاژ درجه اسیدی روغن نیز افزایش می‌یابد و اگر درجه اسیدی روغن به این حد برسد روغن باید تعویض یا تصفیه شیمیایی گردد.
استقامت دی الکتریک یا ولتاژ شکست:
از آنجائیکه یک روغن عایقی خوب باید دارای استقامت دی الکتریک بالایی باشد، یکی از متداول‌ترین آزمایش‌های بر روی روغن نمونه برداری شده و کنترل‌های دوره‌ای، تست استقامت دی الکتریک می‌باشد و این آزمایش در محل نصب ترانس نیز قابل انجام است. در بررسی خاصیت عایقی روغن و استقامت دی الکتریک، آن راتحت تاثیر ولتاژ متناوب قرار می‌دهند و این ولتاژ به تدریج زیاد می‌گردد. تاولتاژ شکست که اولین جرقه بین دو الکترود می‌باشد ظاهر گردد. روش انجام آزمایش و استانداردهای آن به همراه یک نمونه کامل دستگاه اندازه گیری اتوماتیک استقامت دی الکتریک روغن در فصل بعدی به طور مبسوط آورده شده است.
استقامت دی الکتریک از مشخصات شیمیایی روغن تبعیت نمی‌کند بلکه مقدار ولتاز شکست (KV) تحت تاثیر شدید آب و مقدار رطوبت موجود در روغن می‌باشد؛ بنابراین آب به عنوان یکی از عوامل مخرب روغن شناخته شده است و، چون مقدار حلالیت ذرات آب تابعی از درجه حرارت روغن نیز می‌باشد تاثیر درجه حرارت روغن نیز بر روی استقامت دی الکتریک نشان داده شده است.
استقامت دی الکتریک روغن هایی که در حد مورد قبول استاندارد نباشند را می‌توان به وسیله تصفیه فیزیکی یا همان اسیون تمیز و خشک کرد و ولتاژ شکست آن را بهبود بخشید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.