زمین کردن حفاظتی در سازه‌های دریایی
در تمام تأسیساتی که دارای تجهیزات الکتریکی می‌باشند (از جمله سازه‌های دریایی مانند سکوهای نفتی) زمین کردن یکی از مهمترین و اساسی‌ترین اقداماتی است که برای رفاه سلامت کارکنانی که با این تأسیسات در تماس هستند انجام می‌پذیرد.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در تمام تأسیساتی که دارای تجهیزات الکتریکی می‌باشند (از جمله سازه‌های دریایی مانند سکوهای نفتی) زمین کردن یکی از مهمترین و اساسی‌ترین اقداماتی است که برای رفاه سلامت کارکنانی که با این تأسیسات در تماس هستند انجام می‌پذیرد.
به صورت کلی در تأسیسات صنعتی دو نوع زمین کردن وجود دارد:
۱. زمین کردن حفاظتی
۲. زمین کردن الکتریکی
زمین کردن حفاظتی عبارت است از زمین کردن بدنه‌ی فلزی تجهیزات که در ارتباط مستقیم با مدارات الکتریکی داخلی آن‌ها قرار ندارند. بدین سان اگر اتصالی بین مدارات الکتریکی و بدنه‌ی دستگاه روی دهد زمین کردن سبب اتصال کوتاه در مدار الکتریکی و قطع منبع ولتاژ توسط مدارات حفاظتی (فیوزها، مدارشکن‌ها و ...) خواهدشد. اگر تجهیزی به صورت اصولی زمین شده باشد و اتصال بدنه در آن روی بدهد در صورتی که کاربر با بدنه‌ی آن تجهیز مستقیما برخورد داشته باشد زمین کردن حفاظتی از برق گرفتگی وی جلوگیری خواهدکرد.
زمین کردن الکتریکی یعنی زمین کردن نقطه هایی از تجهیزات الکتریکی که جزئی از مدار الکتریکی می‌باشند مانند زمین کردن نقطه‌ی ستاره در ترانسفورماتورها، موتور‌ها و ژنراتورها. این زمین کردن به منظور ادامه‌ی کار صحیح تجهیزات الکتریکی صورت می‌پذیرد و از بحث فعلی ما خارج می‌باشد.
در حقیقت آنچه که منظور این مقاله است، نوع اول زمین کردن یا زمین کردن حفاظتی در سازه‌ها و تأسیسات دریایی، از قبیل: سکوهای نفتی، می‌باشد.
در حالت عادی، که تأسیسات و کارخانجات بر روی زمین قرار دارند، برای زمین کردن حفاظتی ابتدا مقاومت الکتریکی خاک اندازه گیری می‌شود و پس از آن با توجه به مقاومت الکتریکی خاک یک یا چند چاه حفر می‌شود. این گونه چاه‌ها "چاه ارت" نامیده می‌شوند و ارتفاع آن‌ها بسته به نوع طراحی چاه متفاوت می‌باشد. در درون این چاه یک صفحه‌ی بزرگ فلزی یا یک الکترود (میله ی) بلند فلزی قرار می‌گیرد که به سیمی متصل می‌شود که از چاه ارت بیرون می‌آید.
در مرحله‌ی بعدی این چاه‌ها به همدیگر متصل شده و تشکیل یک شبکه از چاه‌ها را می‌دهند. مقاومت کلی چاه (یا چاه های) ارت باید در خانه‌های مسکونی کمتر از ۵ اهم و در کارخانجات کمتر از ۲ اهم باشد.
تصویر ۱: میله‌ی ارت که تجهیز را به صورت منفرد زمین کرده است.
تصویر ۲: یک نمونه از چاه ارت
در انتها، تمامی تجهیزات الکتریکی موجود در سایت یا کارخانه به وسیله‌ی سیمهای ضخیم مسی (سیم زمین یا سیم ارت) به این چاه‌های ارت متصل می‌شوند. لازم به ذکر است که میله‌های برقگیر (در مناطقی که برای حفاظت از تأسیسات در برابر صاعقه نیاز به نصب آن‌ها می‌باشد) و سیمهای گارد خطوط انتقال نیرو نیز برای حفاظت در برابر صاعقه به چنین چاه هایی متصل می‌شوند.
تصویر ۳:انتقال جریان اتصال کوتاه توسط پایه‌های دکل انتقال قدرت به شبکه‌ی زمین
در تأسیسات دریایی (سکوهای نفتی، سکوهای گازی، سکوهای حفاری و ...) از آنجا که حفر چاه ارت در کف دریا غیرممکن می‌باشد به ناچارا از پایه‌های خود سکو به عنوان چاه ارت استفاده می‌شود.
به منظور زمین کردن تجهیزات مستقر در سکو ابتدا یک حلقه‌ی تجهیزات (EQ-ring) در زیر سطح سکو ایجاد می‌گردد. این حلقه عبارت است از یک کابل ضخیم مسی که در زیر سطح سکو به صورت یک حلقه‌ی بسته نصب می‌گردد. تجهیزات الکتریکی نصب شده بر روی سطح سکو به صورت جداگانه توسط سیم ارت خود به این حلقه‌ی تجهیزات متصل می‌شوند. (تصویر ۴)
تصویر ۴: حلقه‌ی تجهیزات در زیر سطح سکو
پس از اتصال تجهیزات موجود در سکو به حلقه‌ی تجهیزات، حلقه‌ی تجهیزات به پایه‌های اصلی سکو متصل می‌گردد (تصویر ۵). با توجه به اینکه پایه‌های سکو تا عمق زیادی در کف دریا فرورفته اند می‌توانند نقش الکترودهای زمین بزرگی را بازی کنند که در صورت اتصال کوتاه مدار داخلی یک تجهیز به بدنه‌ی آن، جریان اتصال کوتاه را از طریق حلقه‌ی تجهیزات به کف دریا منتقل کنند. لازم به توضیح نیست که به دلیل هادی بودن آب دریا (آب نمک) مقداری از جریان اتصال کوتاه نیز از طریق آب دریا زمین خواهدشد.
تصویر ۵: اتصال حلقه‌ی تجهیزات با پایه‌های سکو
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.