استراتژی عربستان برای برتری در برابر ایران

به گزارش"برق نیوز" و به نقل از گزارش این پایگاه خبری، همزمان با اجرای توافق هسته ای ایران از 20 ژانویه (30 دی) و کاهش فشارهای بین المللی آن، کشورهای حاشیه خلیج فارس شروع بهبرقراری دوباره روابط دیپلماتیک و اقتصادی با تنها همسایه منزوی خود ایران کرده اند.
 
توافق هسته ای ایران موجب افزایش خوشبینی در خاورمیانه شده و مقامات امارات عربی متحده مترصد فرصتی برای پیش کشیدن مناسبات گذشته خود و افزایش همکاری با ایران در زمینه انرژی هستند.
 
ایران و امارات عربی متحده به حل مناقشات دو کشور در مورد جزایر سه گانه تنب های کوچک و بزرگ و ابوموسی در حوالی تنگه هرمز نزدیک می شوند، مساله ای که سالها مورد اختلاف دو کشور بوده است.
 
در سال 2011، تقریبا 35 درصد حمل و نقل دریایی نفت از طریق تنگه هرمز انجام گرفت.
 
به ادعای یکی از مقامات بلندپایه امارات متحده عربی، ایران حقوق بستر دریای اطراف جزایر سه گانه و امارات حاکمیت بر اراضی این جزایر را در اختیار خواهد داشت.
 
در حالی که توافق ژنو برای اقتصاد امارات می تواند تاثیر مثبت داشته باشد، این توافق به طور موثری عربستان سعودی را از میز مذاکرات در مورد مسایل مهم و تاثیرگذار هم در شورای همکاری خلیج فارس (جی.سی.سی) و هم در تجارت جهانی نفت دور کرده است.
 
عربستان سعودی سه بار بیش از هر کشور دیگری در حاشیه خلیج فارس از تنگه هرمز کشتی حامل نفت عبور می دهد و تا زمانی که تاثیرگذاری عربستان سعودی در شورای همکاری خلیج فارس روبه کاهش باشد، کشورهای خلیج فارس خود را از مواضع تقابل این کشور با ایران دور نگاه می دارند.
 
توافق با امارات عربی متحده، آخرین نیش ایران به عربستان سعودی است، کشوری که در شورای همکاری خلیج فارس و سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) رقیب عربستان سعودی محسوب می شود.
 
عمان قصد دارد خط لوله ای احداث کند که از طریق آن به میدان های گازی ایران متصل شود، این بخشی از توافق 60 میلیارد دلاری امارات با ایران در راستای افزایش همکاری و تجارت بین دو کشور است.
 
عراق نیز بتازگی اعلام کرده که قصد همکاری با ایران برای افزایش قابلیت تولید نفت خود به 9 میلیون بشکه در روز دارد، چیزی که تسلط و فرمانروایی عربستان سعودی بر اوپک را به چالش می کشد.
 
عربستان سعودی در دسامبر 2013 (دی) 9.8 میلیون بشکه نفت تولید کرد.
 
عربستان اینک به یافتن زمینه های رقابتی خود با ایران ادامه می دهد، کاری که هم در سوریه و هم در مجمع جهانی اقتصادی داووس سوییس به دنبال آن بود و در حالی که عربستان از یک رفاه اقتصادی نسبی بهره مند است، شاید به نفع سرمایه گذاران، برای کاهش وابستگی به منابع عظیم نفتی خود حرکت کند.
 
شهر اقتصادی عمار، شرکت املاک و مستغلات عظیم عربستان سعودی، بتازگی شروع به فعالیت در نخستین بندر دارای مالکیت خصوصی عربستان در سواحل دریای سرخ کرده است.
 
این پروژه شامل ساخت یک منطقه اقتصادی ویژه به نام شهر اقتصادی شاه عبدالله (کی.ای.ای.سی) است.
 
شهر اقتصادی شاه عبدالله، ظرفیت پذیرایی از دو میلیون نفر را خواهد داشت و می تواند به تنوع اقتصادی عربستان و کاهش وابستگی آن به نفت کمک کند.
 
فهد الراشد مسوول ارشد اجرایی عمار در مجمع جهانی اقتصاد در داووس گفت: 25 درصد تجارت جهانی از طریق دریای سرخ انجام می شود، لیکن ما هیچگاه از این اهرم استفاده نکرده ایم.
 
وی افزود: دریای سرخ برای حمل و نقل و تردد کشتی های نفتی که عمدتا نفت را به مقصد اروپا و نیمکره غربی از طریق کانال سوئز حمل می کنند، استفاده می شود.
 
انتظار می رود، پروژه جدید عربستان سعودی برای عمار در سال 2020 به پایان برسد و این قابلیت را دارد که به یک قطب تدارکاتی جهانی تبدیل شود.
 
اجرای این پروژه همچنین برای سرمایه گذاران علامت مثبتی محسوب می شود. اگرچه منطقه ویژه اقتصادی از سوی دولت عربستان حمایت می شود، لیکن توسط شرکت های خصوصی که سهام آنها در بورس این کشور ارایه می شود، اداره می گردد.
 
این امر سبب می شود، ثروتی که این پروژه ایجاد می کند هم در میان سرمایه گذاران و هم در میان ساکنین محلی پخش شود.
 
عربستان سعودی تلاش برای کاهش وابستگی به منابع نفتی را آغاز کرده است. در ماه ژانویه (دی) این کشور قراردادهایی با شرکت های فرانسوی و ژاپنی امضا کرد که هدف آنها تقویت برنامه انرژی هسته ای عربستان سعودی است.
 
برغم تولید زیاد نفت و موقعیت عربستان به عنوان بزرگ ترین مصرف کننده نفت در خاورمیانه، این کشور نمی تواند برق کافی برای پاسخ به نیاز داخلی خود تولید کند.
 
مجمع جهانی اقتصاد اخیرا اقدام به رتبه بندی کشورها به لحاظ امنیت داخلی انرژی کرده و عربستان در میان 124 کشور در جایگاه 91 این رتبه بندی قرار گرفته است.
 
کمبود انرژی عربستان سعودی به جمعیت در حال رشد آن و تقاضای فزاینده انرژی آن برمی گردد.
 
گزارش مدیریت اطلاعات انرژی آمریکا نشان می دهد، افزایش مصرف داخلی انرژی می تواند منجر به از دست رفتن منافع سه میلیون بشکه از صادرات روزانه نفت عربستان سعودی شود.
 
با توجه به جمعیت در حال رشد و افزایش هشت درصدی تقاضای انرژی عربستان در سال، این کشور امیدوار است با حرکت بسوی انرژی هسته ای بتواند در حالی که از نیاز به افزایش صادرات نفت رهایی می یابد، نیاز داخلی خود به برق را نیز تامین کند.
 
در حالی که تاثیرگذاری عربستان سعودی در خلیج فارس کاهش می یابد، این کشور باید به سرمایه گذاری در پروژه هایی که به درآمد و منابع این کشور تنوع می بخشد ادامه دهد تا برتری رقابتی خود را حفظ کند.
 
ممکن است از این پس همه جا صحبت از ایران باشد، اما استراتژی عربستان سعودی احتمالا نقش محوری این کشور در آینده خلیج فارس را حفظ خواهد کرد.