عوامل ایجاد خطا در شبکه های توزیع و راه حل رفع آن-بخش دوم

 

۷) عیب برخورد وسایل نقلیه:

۷ - ۱) بررسی عیب - گاهی بدلیل جایگاه نامناسب تیرهای خطوط هوایی، وسایل نقلیه با آن‌ها برخورد می‌نمایند و به نسبت شدت برخورد امکان قطع خط، اتصالی، شکستن مقره و سایر اتفاقات جانبی می‌باشد. اکثراً این عیب بعد از تغییرات نقلیه بعلت روشنایی نامناسب معابر روی می‌دهد.

صدمات و خسارات ناشی از این عیب در بعضی موارد باعث آسیب دیدن چندین تیر و مقره می‌شود. در چنین مواردی بی برقی ناشی از این عیب ساعت‌ها به طوری می‌انجامد.

۷ - ۲) روش‌های پیشنهادی:

بهترین روش برای جلوگیری از بروز این عیب تبدیل خطوط هوایی به خطوط کابلی و زیر زمینی است. این کار در صورت امکان با اینکه هزینه اولیه بالایی دارد، ولی بدلیل کاستن تعداد انواع عیب ها، روشی مقرون به صرفه در آینده خواهد بود. اما در شرایطی که این کار امکان پذیر نیست می‌توان با تغییر مکان تیرها، ایجاد حفاظ فیزیکی برای پایه هایی که از حساسیت خاصی در شبکه برخوردارند (گارد) و حداقل نصب علائم هشدار دهنده راهنمایی از ایجاد این عیب جلوگیری نمود.

۸) قطع خطوط و کابل ها:

۸ - ۱) بررسی عیب - محدودیت‌های مکانیکی هادی‌ها در مقابل کشش و تنش‌های وارده بر هادی، ایجاد می‌کند که در موقع طراحی، مواردی، چون اسپین و فلش (Flesh) در شرایط آب و هوائی مختلف منطقه در نظر گرفته شود.

بطوریکه در تابستان بر اثر ازدیاد طول هادی، فلش از حد مجاز بیشتر نباشد و برعکس در زمستان بر اثر کاهش دما و انقباض هادی، تنش وارده بر سیم از حد مجازش خارج نگردد. همچینین عواملی تعیین کننده می‌باشد.

گاهی بدلیل بی توجهی به این موارد از هادی‌های نامناسب استفاده می‌شود که در نتیجه آن شاهد قطع و پاره گی خطوط در شبکه می‌باشیم.

۸ - ۲) روش‌های پیشنهادی:

* در موقع طراحی خط باید ضرایبی را که با توجه به شرایط جوی منطقه انتخاب می‌گردند، در محاسبات دقیقاً اعمال نمود.

* با بکارگیری یک نرم افزاری می‌توان میزان خطاهای محاسبه طرح خطوط را کاهش داد.

* در موقع اجرا باید بر صحت اجرا طرح نظارت کامل نمود و مواردی مثل میزان کشش سیم، فلش و اسپن را کاملاٌ کنترل نمود.

۹) اثر باد و طوفان:

۹ - ۱) بررسی عیب - اثر باد اغلب در خطوط هوایی آشکار می‌شود و باعث ایجاد اتصالی در فیدر‌ها و یا پاره گی خط می‌شود. علت ایجاد اتصالی، فلش بیش از حد هادی نزدیک بودن هادی‌ها به هم و به تیر، عدم یکنواختی خط، نزدیک بودن خط به سایر عوامل مثل ساختمان‌ها و عدم مراعات حریم خط می‌باشد.

۹ - ۲) روش‌های پیشنهادی:

*تا حد امکان در احداث یک خط از یک نوع کنسول و مقره استفاده شود و سعی شود که شبکه حاصل یکنواخت باشد.

* سعی شود فاصله خط از تیرهای روشنایی، تیرهای روشنایی، تیرهای فشار ضعیف و ساختمان‌ها حداقل در حد استانداردهای طراحی خط باشد. (رعایت حریم مجاز طبق استانداردهای موجود.)

*در مواردی که خط دو مداره احداث می‌گردد باید دقت کرد که فاصله فاز‌ها در حد استاندارد باشد. (به عنوان مثال فاصله دو فاز هم نام باید حداقل ۱۱۰cm باشد)

* فاصله اسپن‌ها را باید چنان انتخاب کرد که در شرایط طوفانی، هادی‌ها بیش از حد به یکدیگر نزدیک نشوند؛ و یا از کنسول‌های با طول بازوی بیشتر (فاصله هادی ها) استفاده نمود.

۱۰) باران و برف

۱۱) شعله کشیدن سکسیونر:

۱۱ - ۱) بررسی عیب - شعله کشیدن سکسیونر در هنگام مانور دلیل بر معیوب بودن سکسیونر می‌باشد. عبور جریان‌های خیلی زیاد در مواقعی، چون اتصال کوتاه شدید و یا عبور جریان زیاد با مدت زمان زیاد که باعث داغ شدن تیغه‌های آن می‌شود، دلیل عمده خرابی سکسیونر می‌باشد.

۱۱ - ۲) روش‌های پیشنهادی:

* استفاده از حفاظت‌های متناسب با جریان نامی سکسیونر و سایر تجهیزات شبکه.

* سرویس به موقع سکسیونر‌ها و بررسی تیغه‌ها و قسمت شعله خفه کن آن.

با توجه به اینکه تعداد دفعاتی که می‌توان بایک سکسیونر سوئیچ کرد محدود است لذا تغییرات به موقع و یا تعویض آن‌ها به منظور جلوگیری از این حادثه لازم می‌باشد.

۱۲) سوختن فیوز دژنکتور:

۱۲ - ۱) بررسی عیب - با اینکه سوختن فیوز را در حالت عادی نمی‌توان به عنوان یک عیب تلقی کرد، اما گاهی با توجه به تغییر ساختار شبکه (Econfiguration) و یا مانور (Restoration) بار خط افزایش می‌یابد، ولی نسبت به تعویض فیوز اقدام نمی‌شود.

در این شرایط سوختن فیوز را می‌توان به عنوان یک عیب به حساب آورد.

در مورد دژنکتور منشاء ایجاد عیب یکی از موارد زیر است:

* عدم تعویض به موقع روغن.

* کم یا اضافه بودن مقدار روغن از حد مجاز.

*جریان عیب بالاتر از مقدار نامی جریان قطع دژنکتور.

*وجود ناخالص‌ها مثل آب و بخار‌ها در داخل روغن.

*عدم تنظیم‌های دژنکتور.

* عدم تنظیم یکسان رله‌های ۳ فاز دژنکتور و وجود نامتعادلی در شبکه.

۱۲ - ۲) روش‌های پیشنهادی:

توجه به مقادیر نامی فیوزهای فیدر در موقع ایجاد تغییر در شبکه، ساده‌ترین روش برای حفاظت فیوز می‌باشد و جهت کاهش تعداد معایب در مورد دژنکتور توجه به نکات زیر مفید خواهد بود:

* سرویس به موقع و برنامه ریزی شده دژنکتور و کنترل وضعیت روغن آن بعد از هر بار قطع یا وصل.

* رعایت موارد بیان شده در دستورالعمل سرویس و نگهداری دژنکتور.

* تنظیم دقیق رله‌های پرایمر با توجه به جریان‌های مجاز دائم دژنکتور.


۱۳) عیب جمپر:

۱۳ - ۱) بررسی عیب - عیب اصلی جمپر ناشی از شل بودن اتصالات می‌باشد و از جمله دلایل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

*نامناسب بودن بست انشعابی از نظر اندازه و کیفیت.

*عدم دقت در بستن بست انشعابی و نیز جمپر زیر کات اوت فیوز.

* طول بلند جمپر و عدم مهار آن و همچنین جدا شدن جمپر فاز وسط از مقره از دلایل دیگر ایجاد عیب جمپر می‌باشد.

۱۳ - ۲) روش‌های پیشنهادی:

*بهترین نوع اتصال پرس می‌باشد، لذا بهتر است که در اتصالات تا حد امکان از بست‌های پرسی استفاده نمود. در نصب این بست‌ها باید دقت کرد که متناسب با سایز سیم باشند.

*در موقع استفاده از کلمپ باید از کلمپ متناسب با سایز سیم استفاده شود و اتصالات را کاملاً محکم بست.

* بعد از باز کردن جمپر‌ها در حین تست باید دقت نمود که اتصالات را مجدداً به طور محکم وصل نمود.

* در مواردیکه طول جمپر زیاد است و احتمال برخورد آن به سایز اجسام می‌باشد (مثل جمپر در فازهای وسط) از مقره جهت ثبات آن‌ها استفاده نمود.

۱۴) عیب تأسیسات و چکه آب:

بدلیل استهلاک عایق سقف پست‌ها به مرور زمان و عدم رسیدگی به آن ها، در فصولی که برف و باران زیاد است. شاهد اتصالی هایی که ناشی از نفوذ آب به پست است می‌باشیم.

چکه آب بروی ترانس و تابلو باعث ایجاد اتصالی و قطع خط می‌گردد.

این عیب در پست‌های زیر زمینی بیشتر مشاهده می‌شود.

۱۵ - بررسی اثر ضربه سایر فیدرها:

۱۵ - ۱) بررسی عیب - قبل از تشریح این عیب باید یادآور شویم که به دلیل خاصیت خازنی فیدر‌ها بین هر فاز و زمین، جریانی نشت خواهد کرد که به آن جریان فیدر گویند.

این جریان در کابل‌ها به مراتب بیشتر از سیم‌های هوایی بوده و مقدار آن به ولتاژ، فرکانس، طول کابل، نوع کابل و جنس عایق بستگی دارد.

۱۵ - ۲) روش‌های پیشنهادی:

* با توجه به اینکه علت ایجاد این عیب درست عمل نکردن رله می‌باشد لذا با استفاده از یک سیستم حفاظتی مناسب این عیب را برطرف خواهد کرد.

به عنوان مثال استفاده از رله زمان معکوس (Inverse time) باعث می‌شود قبل از اینکه نامتقارنی ایجاد شده خازن‌های نشتی بتواند به حداکثر مقدار خود برسد، خط معیوب قطع شده و ولتاژ فاز معیوب به مقدار اولیه خود بر گردد.

* عامل دیگر که در تشدید عیب مؤثر است، مقاومت زمین می‌باشد. هر چه این مقاومت بیشتر باشد در شرایط اتصالی، ولتاژ فازهای سالم نسبت به زمین تا حد ۲۰ کیلو ولت افزایش می‌یابد و این عدم تقارن میزان IC را افزایش می‌دهد؛ لذا رسیدگی به وضعیت مقاومت زمین و کاهش آن الزامی به نظر می‌رسد.

۱۶) سایر موارد:

پاره‌ای عیب‌ها هستند که حالت عمومی ندارند و به تعداد کم در شبکه رخ می‌دهند. تعدادی از این موارد در زیر توضیح داده می‌شوند.

۱۶ - ۱) عدم رعایت حریم خط:

عدم رعایت حریم خط در هنگام اجرای عملیات ساختمانی توسط پیمانکاران یا کارگران ساختمانی یکی از مواردی است که گاهی باعث ایجاد اتصالی در خطوط می‌شود.

برخورد وسایل ساختمانی، چون میل گرد و تیرآهن علاوه بر ایجاد اتصالی در فیدر باعث تلفات جانی نیز می‌گردد.

جهت جلوگیری از ایجاد چنین عیب هایی، بایستی هماهنگی‌های لازم با شهرداری‌های مناطق به عمل آید.

۱۶ - ۲) برخورد کابل بدون عایق بیرونی به بدنه تجهیزات:

گاهی به دلیل عدم نصب صحیح تجهیزات و یا عدم سرویس به موقع پست ها، کابل خروجی از سرکابل به بدنه ترانس و یا سایر قسمت‌ها برخورد کرده و به مرور زمان بر اثر نشت جریان، علاوه بر افزایش تلفات، باعث صدمه دیدن عایق کابل و ایجاد اتصالی در فیدر‌
می‌گردد.

چنین عیب هایی، حتی امکان دارند به عایق بندی خود ترانس آسیب زده و باعث ترانس سوختگی نیز بشوند.

- نتیجه گیری:

بررسی عوامل خاموشی‌های برق و برطرف نمودن آن‌ها از جمله وظایف مهم شرکت‌های توزیع نیروی برق است و باید سعی شود تا حد امکان به مشترکین از هر نوع صنعتی، تجاری، کشاورزی و خانگی برق مطمئن تحویل گردد. پست‌های توزیع برق اغلب در فواصل زیاد و دور از دیسپاچینگ حوادث و اتفاقات واقع گردیده است که حوادث و اتفاقات زیانبار آن خسارت زیادی را متوجه تجهیزات شبکه و مشترکین می‌نماید؛ لذا با بررسی عوامل خطا می‌توان تدابیر لازم در جهت رفع این خطا‌ها در شبکه را شناسایی کرد و همچنین با شناخت نقاط ضعف شبکه و بهبود این نقاط می‌توان وضعیت قابلیت اطمینان شبکه را افزایش داد و از طرف دیگر چگونگی نصب تجهیزات و عملکرد درست گروه‌های تعمیر، سرویس و نگهداری را بهبود بخشید.

 

 

 

منبع: وبلاگ عزیز گودرزی