هنگام نصب تجهیزات ارت موقت چه خطراتی ممکن است کاربر را تهدید کند؟آیا جریان برقی که وارد دست کارگر میشود، در بدن او جریان مییابد و به سازه منتقل میشود خطرناک است؟ اگر کارگر در همان لحظه با جسم هادی در تماس باشد، جریان برق کشندهای میتواند در بدن کارگر جریان پیدا کند و به سازه برسد.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: آیا جریان برقی که وارد دست کارگر میشود، در بدن او جریان مییابد و به سازه منتقل میشود خطرناک است؟ مهندس برق، چارلز دالزیِل و "راهنمای IEEE یا انجمن مهندسین برق و الکترونیک در ایمنی برق متناوب زمین کردن ایستگاه فرعی " میگویند که جریان برقی به کوچکی ۸۲ ولت و ۱۶۴ میلی آمپر (۰. ۱۶۴ آمپر) میتواند کشنده باشد. آیا کارگری که در سازهای کار میکند و با یک هادی هوایی در تماس است که ناگهان برقدار میشود، میتواند این جریان برای او مرگبار باشد؟ بله، اگر سازه کاملا رسانا باشد جریان و ولتاژ به راحتی میتوانند وارد بدن کارگر شوند. سازههای چوبی میتوانند از ۵ هزار تا ۳ میلیون اهم مقاومت داشته باشند. چه چیزی میتواند بر میزان مقاومت یک تیر چوبی یا سازه اثر بگذارد؟ عوامل متعددی نظیر رطوبت و ارت تیر برق میتوانند این مقاومت را تا حد زیادی کاهش دهند.
چگونه متوجه شویم که این جریان و ولتاژ از زمین خالی گذر کرده و به محل کار میرسد و نهایتا وارد بدن کارگر میشود؟ نتایج این تحقیق مربوط به سال ۱۹۵۴ هستند که به روشنی خطرناک بودن ولتاژ و جریان برق عبوری از زمین خالی میان محل کار و منبع انرژی و وارد شدن آن به محل کار را نشان میدهد. اگر کارگر در همان لحظه با جسم هادی در تماس باشد، جریان برق کشندهای میتواند در بدن کارگر جریان پیدا کند و به سازه برسد.
اولین افرادی که متوجه ناکافی بودن زمین خالی در محافظت از کارگران شدند، آقایانای جِی هرینگتون و تی ام سی مارتین بودند که تحقیق خود را به نام "تعیین میزان محافظتی زمین در ایمنی سیمبان " در سال ۱۹۵۴ منتشر کردند. هرینگتون و مارتین متوجه شدند که برخلاف تصویر قبلی، زمینهای خالی و محصور از کارگران محافظت نمیکنند. این تحقیق به روشنی نشان میدهد که متصل کردن سازه به زمینهای خالی باعث ایجاد یک EPZ یا منطقهی همپتانسیل میشود. آنها این شیوه را "ارتینگ تک نقطهای " نامیدند. ایدهی ارتینگ تک نقطهای به این صورت بود که تمامی تجهیزات محافظتی ارت را به یک نقطه، که سازه باشد، متصل میکند. برخی شرکتها از این ایده استقبال کردند و برخی تولید کنندگان تجهیزات ارت نیز این ایده را بهتر کردند، اما پذیرش و استفاده از این ایده در صنعت برق به آهستگی انجام شده بود. تحقیقات و آزمایشات متعددی پس از این تحقیق سال ۱۹۵۴ انجام شده بود که در واقع یافتههای اصلی هرینگتون و مارتین که زمینهای خالی میان محیط کار و زمین از کارگر محافظت نمیکنند بود را حمایت میکردند.
چگونه متوجه شویم که این جریان و ولتاژ از زمین خالی گذر کرده و به محل کار میرسد و نهایتا وارد بدن کارگر میشود؟ نتایج این تحقیق مربوط به سال ۱۹۵۴ هستند که به روشنی خطرناک بودن ولتاژ و جریان برق عبوری از زمین خالی میان محل کار و منبع انرژی و وارد شدن آن به محل کار را نشان میدهد. اگر کارگر در همان لحظه با جسم هادی در تماس باشد، جریان برق کشندهای میتواند در بدن کارگر جریان پیدا کند و به سازه برسد.
اولین افرادی که متوجه ناکافی بودن زمین خالی در محافظت از کارگران شدند، آقایانای جِی هرینگتون و تی ام سی مارتین بودند که تحقیق خود را به نام "تعیین میزان محافظتی زمین در ایمنی سیمبان " در سال ۱۹۵۴ منتشر کردند. هرینگتون و مارتین متوجه شدند که برخلاف تصویر قبلی، زمینهای خالی و محصور از کارگران محافظت نمیکنند. این تحقیق به روشنی نشان میدهد که متصل کردن سازه به زمینهای خالی باعث ایجاد یک EPZ یا منطقهی همپتانسیل میشود. آنها این شیوه را "ارتینگ تک نقطهای " نامیدند. ایدهی ارتینگ تک نقطهای به این صورت بود که تمامی تجهیزات محافظتی ارت را به یک نقطه، که سازه باشد، متصل میکند. برخی شرکتها از این ایده استقبال کردند و برخی تولید کنندگان تجهیزات ارت نیز این ایده را بهتر کردند، اما پذیرش و استفاده از این ایده در صنعت برق به آهستگی انجام شده بود. تحقیقات و آزمایشات متعددی پس از این تحقیق سال ۱۹۵۴ انجام شده بود که در واقع یافتههای اصلی هرینگتون و مارتین که زمینهای خالی میان محیط کار و زمین از کارگر محافظت نمیکنند بود را حمایت میکردند.
روش ایجاد ارت موقت شبکه هوایی
با در نظر گرفتن ۵۷ سال تجربهی تحقیقاتی در زمینهی ارت موقت جهت محافظت فردی و نیازمندیهای استاندارد ۱۹۱۰. ۲۶۹ (n) (۳) بهترین روش برای نصب تجهیزات ارت موقت برای محافظت از کارگر چیست؟
روش ایجاد ارت
هنگامی که خطوط و تجهیزات دارای برق بیشتراز ۵۰ ولت باشند و یا به بیش از این مقدار برقدار شوند به علت عملیات، تعمیر و نگهداری و یا ساخت از دسترس خارج شوند. باید تا زمانی که پاکسازی انجام شود، خطوط و تجهیزات بررسی شوند، و تجهیزات ارت موقت نصب شوند تا یک سیستم ارت موقت جهت ایمنی فردی ایجاد کنند (EZP).
تنها پس از آنکه کلیرانس یا همان پاکسازی حاصل شد، وسایل هادی و دستگاهها باید بررسی و سپس ارت شوند.
پیش از آنکه کار شروع شود، باید به صورت خلاصه در مورد خطرات احتمالی با تمامی کارگران صحبت شود. هنگامی که کار شامل نصب سیستم ارت جهت محافظت فردی باشد، باید با تمامی افرادی که در این کار دخیل هستند در مورد فرایند ارتینگ و درک ارزش محدودیتهای این روش کاری صحبت کرد.
خطوط و تجهیزات باید با توجه به محل کار، با استفاده از منابع زیر به همین ترتیب استفاده شوند:
*پست مش زمین
*سیستم نول مشترک چند زمینه (مولتی گراند)
*سیم ثابت مولتی گراند (سیم ارت موقت شبکه هوایی)
*زمین کردن سازه (ارتینگ تیر برق، برج، پایه ستون)
*میله ارت موقت
هر روز و پیش از استفاده از تجهیزات ارت موقت، این ابزار باید به صورت بصری بررسی شوند. این بررسی بصری میتواند بررسی شکستگی یا هرز شدن اتصالات و معیوب شدن عایق باشد. سر کلمپ ارت باید تمیز باشد و کابل فرول باید هر روز محکم شود. سر کلمپ ارت باید پیش از هر بار مصرف، با مهارکننده سیمکشی شود. اگر هر نوع آسیبی در تجهیزات مشاهده شد، باید ترمیم یا جایگزین شود.
از طریق فیوز، پاور انتقال دهنده مدار شکن، سوئیچ، ترانس برق یا دیگر انواع وسایل نباید ارتینگ را انجام داد.
از یک دستگاه ولتاژ سنج معتبر باید استفاده کرد تا بیبرق بودن خط یا تجهیزات تأیید شود. "فاز دادن " به خط، شیوهی درست بررسی خطوط و تجهیزات نیست.
کلمپ ارت کابل ارت باید اول از همه به زمین وصل و آخر از همه جدا شود. انتهای هادی کابل ارت همراه با ابزارهای خط گرم وصل و قطع شود.
اگر از تمامی انواع روشهای ارت موقت استفاده شود، کارگران در معرض تماس و پا گذاشتن روی این ابزارها قرار دارند. هنگامی انجام کار، افرادی که روی زمین کار میکنند باید حداقل ۳ متر از سازهای که در آن کار میکنند و هرگونه میلهی ارت نیز فاصله داشته باشند. چنانچه کارگران روی زمین نیاز به تماس با سازه دارند، باید از دستکشهای عایق و کفشهای عایق استفاده کنند.
چنانچه کار نیاز به استفاده از روشهای جایگزین داشته باشد، شخص مسئول باید پیش از هرگونه بازنگری در انجام این روشها از بخش مدیریت، مهندسی و ایمنی تأییدیه دریافت کند.
مراحل نصب یک سیستم ارت موقت شبکه هوایی جهت ایمنی فردی:
۱ - رسیدن به کلیرانس مشخص شده در شرکت و تغییر روشها و نصب میله ارت
۲ -بررسی خط یا دستگاه به منظور اطمینان از برقدار بودن آنها با استفاده از یک فازمتر معتبر
۳ -نصب کلاستر بار روی تیر برق
۴ -اتصال یک پایه جمپر ارت به کلاستربار و و پایه دیگر به میله ارت متصل میکنیم.
۵ -نصب اندازه مناسب پایههای دیگر جمپر ارت به طول درستی از کلاستربار یا زمین به نزدیکترین هادی فاز با استفاده از تجهیزات خط گرم. به همین ترتیب نصب جمپر بقیه فازها در فاصله مناسب.
۶. انجام همین مراحل در نقطه دیگری از شبکه هوایی. این کار به دلیل ایجاد ایمنی بیشتر کاربر از نظر بی برق بودن خطوط انجام میگیرد.
۷. در انتهای کارنیز تجهیزات ارت موقت را دقیقا معکوس روش اتصال آن جداکنید.
مقاومت کم زمین هر میدان الکتریکی که بر روی خط انتقال تاثیر میگذارد را کاهش میدهد. اطمینان حاصل کنید این تجهیزات ارت تاجایی که ممکن است به محلی نزدیک محل کار نصب شده باشند.
خطوط انتقال نیرو قطعا شامل خطرات ناشی از میدانهای الکتریکی و مغناطیسی هستند تا زمانی که کاملا ارزیابی، تست و ایمن شده باشند یا از روش کاری مناسب برای از بین بردن خطرات استفاده شود.
اثرات القایی
بیاید به طور خلاصه بحث کنیم معمولا چه چیزی در صنعت برق القا نامیده میشودکه به طور فنی میدان القایی الکتریکی و مغناطیسی تعریف میشود و چه تاثیراتی بر خطوط بی برق دارد.
میدان القایی الکتریکی و مغناطیسی زمانی تولید میشود که جریان در یک سیستم AC متناوب شار پیداکند. میدانهای الکتریکی و مغناطیسی توسط سیستم برق متناوب AC میتواند باعث ایجاد شارژ در هادیهای مجاور غیرمستقیم شود از طریق آنچه که کوپلینگ خازنی یا القایی نامیده میشود. شدت میدانهای الکتریکی و مغناطیسی به طور مستقیم با سطح ولتاژ سیستم AC برق دار مرتبط است. جریان هدایت میشود و خطوط بی برق در مجاورت سیستم برق دار ac قرار میگیرند. اغلب تصور میشود که کارگران در تماس با یک خط بدون برق قرار میگیرند که در مجاورت یک سیستم AC برق دار قرار دارند و هنگامی که با خطوط بی برق در تماس هستند ایمن هستند. در حقیقت اتصال به زمین خطوط هوایی ممکن است خطر آسیب به کارگران را در صورتی که فرایند ارتینگ به درستی انجام نشود را بیشتر کند.
میدان القایی الکتریکی میتواند بین دو شی رسانایی که توسط یک دی الکتریک مانند هوا جداهستند نیز وجود داشته باشد. هنگامی که خطوط بی برق به وسیله هوا از خطوط برق دار مجاور جدا شوند یه فرایند به نام اتصال یا کوپلینگ خازنی باعث ایجاد ولتاژ خازنی در خط بدون برق میشود.
هرخط برق داری با ولتاژ ac یک میدان الکتریکی بین رساناهای برق دار و اشیا دیگر با پتانسیل متفاوت ایجاد میکند. یک میدان الکتریکی به دلیل ولتاژ خطوط برق دار وجود دارد هرچند جریانی در رسانای برقدار شار پیدا نمیکند. این میدان الکتریکی با واحد ولتاژ در متر اندازه گیری میشود. به طور کلی هنگامی که شی رسانای بی برق مانند: هادی سربار، کابل، سیم روکش دار، دستگاه، ابزار، تجهیزات یا بدن کارگران در نزدیکی هادی برقدار قرار گرفته، میدان الکتریکی ولتاژی را به شی بی برق از طریق فرایندی به نام میدان الکتریکی القایی اعمال میکند.
هنگامی که خطوط انتقال برق دار ac جریان حمل میکنند میدان مغناطیسی اطراف این خطوط افزایش مییابد. هنگامی که خط هوایی دوم موازی با خط اول هست و به نسبت در مجاورت قراردارد. میدان مغناطیسی مختلف ایجاد شده توسط جریان ac در خطوط انتقال ولتاژ القایی ایجاد میکند در خطوط انتقال بی برق. این ولتاژ جریانی را در این حلقه هدایت خواهد کرد. این فرایند ایجاد جریان و ولتاژ در خطوط انتقال بی برق نیز میدان مغناطیسی القایی یا کوپلینگ القایی نامیده میشود.
شکل ۱
هنگامی که خطوط و تجهیزات دارای برق بیشتراز ۵۰ ولت باشند و یا به بیش از این مقدار برقدار شوند به علت عملیات، تعمیر و نگهداری و یا ساخت از دسترس خارج شوند. باید تا زمانی که پاکسازی انجام شود، خطوط و تجهیزات بررسی شوند، و تجهیزات ارت موقت نصب شوند تا یک سیستم ارت موقت جهت ایمنی فردی ایجاد کنند (EZP).
تنها پس از آنکه کلیرانس یا همان پاکسازی حاصل شد، وسایل هادی و دستگاهها باید بررسی و سپس ارت شوند.
پیش از آنکه کار شروع شود، باید به صورت خلاصه در مورد خطرات احتمالی با تمامی کارگران صحبت شود. هنگامی که کار شامل نصب سیستم ارت جهت محافظت فردی باشد، باید با تمامی افرادی که در این کار دخیل هستند در مورد فرایند ارتینگ و درک ارزش محدودیتهای این روش کاری صحبت کرد.
خطوط و تجهیزات باید با توجه به محل کار، با استفاده از منابع زیر به همین ترتیب استفاده شوند:
*پست مش زمین
*سیستم نول مشترک چند زمینه (مولتی گراند)
*سیم ثابت مولتی گراند (سیم ارت موقت شبکه هوایی)
*زمین کردن سازه (ارتینگ تیر برق، برج، پایه ستون)
*میله ارت موقت
هر روز و پیش از استفاده از تجهیزات ارت موقت، این ابزار باید به صورت بصری بررسی شوند. این بررسی بصری میتواند بررسی شکستگی یا هرز شدن اتصالات و معیوب شدن عایق باشد. سر کلمپ ارت باید تمیز باشد و کابل فرول باید هر روز محکم شود. سر کلمپ ارت باید پیش از هر بار مصرف، با مهارکننده سیمکشی شود. اگر هر نوع آسیبی در تجهیزات مشاهده شد، باید ترمیم یا جایگزین شود.
از طریق فیوز، پاور انتقال دهنده مدار شکن، سوئیچ، ترانس برق یا دیگر انواع وسایل نباید ارتینگ را انجام داد.
از یک دستگاه ولتاژ سنج معتبر باید استفاده کرد تا بیبرق بودن خط یا تجهیزات تأیید شود. "فاز دادن " به خط، شیوهی درست بررسی خطوط و تجهیزات نیست.
کلمپ ارت کابل ارت باید اول از همه به زمین وصل و آخر از همه جدا شود. انتهای هادی کابل ارت همراه با ابزارهای خط گرم وصل و قطع شود.
اگر از تمامی انواع روشهای ارت موقت استفاده شود، کارگران در معرض تماس و پا گذاشتن روی این ابزارها قرار دارند. هنگامی انجام کار، افرادی که روی زمین کار میکنند باید حداقل ۳ متر از سازهای که در آن کار میکنند و هرگونه میلهی ارت نیز فاصله داشته باشند. چنانچه کارگران روی زمین نیاز به تماس با سازه دارند، باید از دستکشهای عایق و کفشهای عایق استفاده کنند.
چنانچه کار نیاز به استفاده از روشهای جایگزین داشته باشد، شخص مسئول باید پیش از هرگونه بازنگری در انجام این روشها از بخش مدیریت، مهندسی و ایمنی تأییدیه دریافت کند.
مراحل نصب یک سیستم ارت موقت شبکه هوایی جهت ایمنی فردی:
۱ - رسیدن به کلیرانس مشخص شده در شرکت و تغییر روشها و نصب میله ارت
شکل ۲،
۲ -بررسی خط یا دستگاه به منظور اطمینان از برقدار بودن آنها با استفاده از یک فازمتر معتبر
شکل ۳،
۳ -نصب کلاستر بار روی تیر برق
شکل ۴
۴ -اتصال یک پایه جمپر ارت به کلاستربار و و پایه دیگر به میله ارت متصل میکنیم.
شکل ۵
۵ -نصب اندازه مناسب پایههای دیگر جمپر ارت به طول درستی از کلاستربار یا زمین به نزدیکترین هادی فاز با استفاده از تجهیزات خط گرم. به همین ترتیب نصب جمپر بقیه فازها در فاصله مناسب.
شکل ۶
۶. انجام همین مراحل در نقطه دیگری از شبکه هوایی. این کار به دلیل ایجاد ایمنی بیشتر کاربر از نظر بی برق بودن خطوط انجام میگیرد.
شکل ۷،
۷. در انتهای کارنیز تجهیزات ارت موقت را دقیقا معکوس روش اتصال آن جداکنید.
مقاومت کم زمین هر میدان الکتریکی که بر روی خط انتقال تاثیر میگذارد را کاهش میدهد. اطمینان حاصل کنید این تجهیزات ارت تاجایی که ممکن است به محلی نزدیک محل کار نصب شده باشند.
خطوط انتقال نیرو قطعا شامل خطرات ناشی از میدانهای الکتریکی و مغناطیسی هستند تا زمانی که کاملا ارزیابی، تست و ایمن شده باشند یا از روش کاری مناسب برای از بین بردن خطرات استفاده شود.
اثرات القایی
بیاید به طور خلاصه بحث کنیم معمولا چه چیزی در صنعت برق القا نامیده میشودکه به طور فنی میدان القایی الکتریکی و مغناطیسی تعریف میشود و چه تاثیراتی بر خطوط بی برق دارد.
میدان القایی الکتریکی و مغناطیسی زمانی تولید میشود که جریان در یک سیستم AC متناوب شار پیداکند. میدانهای الکتریکی و مغناطیسی توسط سیستم برق متناوب AC میتواند باعث ایجاد شارژ در هادیهای مجاور غیرمستقیم شود از طریق آنچه که کوپلینگ خازنی یا القایی نامیده میشود. شدت میدانهای الکتریکی و مغناطیسی به طور مستقیم با سطح ولتاژ سیستم AC برق دار مرتبط است. جریان هدایت میشود و خطوط بی برق در مجاورت سیستم برق دار ac قرار میگیرند. اغلب تصور میشود که کارگران در تماس با یک خط بدون برق قرار میگیرند که در مجاورت یک سیستم AC برق دار قرار دارند و هنگامی که با خطوط بی برق در تماس هستند ایمن هستند. در حقیقت اتصال به زمین خطوط هوایی ممکن است خطر آسیب به کارگران را در صورتی که فرایند ارتینگ به درستی انجام نشود را بیشتر کند.
میدان القایی الکتریکی میتواند بین دو شی رسانایی که توسط یک دی الکتریک مانند هوا جداهستند نیز وجود داشته باشد. هنگامی که خطوط بی برق به وسیله هوا از خطوط برق دار مجاور جدا شوند یه فرایند به نام اتصال یا کوپلینگ خازنی باعث ایجاد ولتاژ خازنی در خط بدون برق میشود.
هرخط برق داری با ولتاژ ac یک میدان الکتریکی بین رساناهای برق دار و اشیا دیگر با پتانسیل متفاوت ایجاد میکند. یک میدان الکتریکی به دلیل ولتاژ خطوط برق دار وجود دارد هرچند جریانی در رسانای برقدار شار پیدا نمیکند. این میدان الکتریکی با واحد ولتاژ در متر اندازه گیری میشود. به طور کلی هنگامی که شی رسانای بی برق مانند: هادی سربار، کابل، سیم روکش دار، دستگاه، ابزار، تجهیزات یا بدن کارگران در نزدیکی هادی برقدار قرار گرفته، میدان الکتریکی ولتاژی را به شی بی برق از طریق فرایندی به نام میدان الکتریکی القایی اعمال میکند.
هنگامی که خطوط انتقال برق دار ac جریان حمل میکنند میدان مغناطیسی اطراف این خطوط افزایش مییابد. هنگامی که خط هوایی دوم موازی با خط اول هست و به نسبت در مجاورت قراردارد. میدان مغناطیسی مختلف ایجاد شده توسط جریان ac در خطوط انتقال ولتاژ القایی ایجاد میکند در خطوط انتقال بی برق. این ولتاژ جریانی را در این حلقه هدایت خواهد کرد. این فرایند ایجاد جریان و ولتاژ در خطوط انتقال بی برق نیز میدان مغناطیسی القایی یا کوپلینگ القایی نامیده میشود.
منبع: ای کهربا
لینک کوتاه
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.