برق صنعتی به زبان ساده(قسمت دوم)

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در مقاله قبلی در مورد سیستم تک فاز در برق صنعتی صحبت شده بود.در این مطلب میخواهیم در مورد سیستمهای سه فازه و استانداردها و مشخصه های آن صحبت کنیم. در سیستم های سه فاز ما سه عدد فاز به جای یک عدد فاز داریم.البته این بدین معنی نیست که سه عدد فاز مثل همدیگر را کنار هم بگذاریم تا به ما سه فاز ارائه کند.

ما سه فاز مختلف از نظر زاویه برداری را کنار همدیگر استفاده می کنیم.یعنی فازهای ما نسبت به همدیگر اختلاف فاز دارند.

مثلا زمانی که یکی از فازها ۱۲۰ ولت است فاز دیگر ۲۹۵ ولت است و فاز سوم هم یک ولتاژ دیگر.

باید رازی را همینجا به شما بگوییم و آن این است که همین اختلاف فاز ها در این سه فاز باعث می شود بتوانیم از خطوط سه فاز در صنعت برای به حرکت درآوردن موتورها و تجهیزات صنعتی الکتریکی استفاده کنیم.

یادتان هست در مقاله اول گفتیم شکل موج تک فاز به صورت سیسنوسی هست و این شکل موج را میتوانیم با یک دستگاه با نام اسیلوسکوپ ببینیم؟

شکل موجهای سه فاز را هم میتوان با همین دستگاه دید.

شکلی که در دستگاه مشاهده خواهیم کرد به این صورت است.

همانطوری که مشخص است شکل موجها عقب و جلو هستند.

پس تا اینجا مشخص شد ما سه خط فاز داریم.یک خط نول هم که برای مصارف تک فاز خواهیم داشت و یک خط زمین هم برای حفاظت الکتریکی.

لذا ما ۵ خط خواهیم داشت.دو استاندارد برای نمایش این ۵ خط وجود دارد.

یکی استاندارد vde که مربوط به کشور آلمان است و به صورت زیر خطوط را نام گذاری می کند.

و دیگری استاندارد IEC است که یک استاندارد بین المللی است و به صورت زیر نام گذاری شده است.

البته استانداردهای دیگری نیز هست ولی در کشورمان بیشتر از این دو استاندارد استفاده می شود.

حتما قبلا این خطوط سه فاز را در اطرافمان دیده ایم!

شکل زیر را ببینید.

حالا اگر یک ولتمتر برداریم و ولتاژ هر یک از فاز ها را نسبت به خط نول اندازه گیری کنیم مقدار ۲۲۰ ولت را خواهیم داشت.

به این ولتاژ ، ولتاژ فازی گفته می شود یا Vp

این همان ولتاژی است که در مصارف مسکونی استفاده می شود.

البته در قسمتهایی از صنعت هم کاربرد دارد.

مثلا زمانی که بخواهیم یک موتور تک فاز را روشن کنیم از یک خط نول و فاز به صورت شکل زیر استفاده می کنیم.

یک خط ارت هم به بدنه موتور متصل کرده ایم که فقط جهت حفاظت است.

حالا اگر ولتمتر را بین دو فاز از سه فاز قرار دهیم ولتاژ ۳۸۰ را خواهیم داشت. که به این ولتاژ ولتاژ خط گفته می شود یا VL

از این ولتاژ هم میتوانیم به صورت شکل زیر استفاده کرده و یک موتور سه فاز را راه اندازی کنیم.

رابطه ای که بین ولتاژ خط و فاز وجود دارد به این صورت است که

ولتاژ فاز ضرب در رادیکال ۳ می شود ولتاژ خط.

منبع:استاد برق