هم‌افزایی انرژی تجدیدپذیر و بازدهی‌انرژی

سرويس علمي برق نيوز: توسعه انرژی‌های‌ تجدیدپذیر و بهبود بازدهی انرژی، موجب کاهش رشد مصرف سوخت‌های فسیلی شده است. این دو راهکار، پتانسیل زیادی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان دارند، اما در کوتاه مدت، افزایش بازدهی، عامل مهم‌تری خواهد بود، در حالی که انرژی‌های تجدیدپذیر با گذشت زمان به طور فزاینده‌ای اهمیت خواهند یافت. بیشترین قابلیت کاهش انتشار کربن، می‌تواند از بکارگیری همزمان و هماهنگ سیاست‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و بازدهی انرژی بدست آید. با این حال تا به امروز و در عمل، پیوند ناچیزی میان این دو موضوع وجود داشته است.
 
به گزارش "برق نيوز" هم‌افزایی مهمی بین انرژی تجدیدپذیر و بازدهی انرژی به چشم می‌خورد. همزمان با این که بازدهی موجب بهبود مصرف انرژی می‌شود، انرژی تجدیدپذیر به سرعت و به طور قابل توجه می‌تواند سهم عمده‌ای در تولید انرژی داشته باشد. در همان حال که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید انرژی افزایش می‌یابد، با کاهش تلفات سیستم‌ها، به انرژی اولیه کمتری برای پاسخگویی به تقاضای انرژی نیاز خواهد بود.
 
در چند دهه گذشته، بهبود بازدهی انرژی، شدت مصرف انرژی جهان (کل انرژی نهایی مصرفی به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی) را از ۰/۲۱ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار در سال ۱۹۷۰ به ۰/۱۳ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار در سال ۲۰۱۰، کاهش داد. در این دوره، شدت مصرف انرژی در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، به طور متوسط، از ۰/۱۶ به ۰/۰۸ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار و در سایر کشورها نیز، به طور متوسط، از ۰/۴ به ۰/۲۱ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار، کاهش یافت. با این حال، نرخ این کاهش به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر شده است (از متوسط کاهش سالانه ۱/۲%، طی سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ به متوسط کاهش سالانه ۰/۵%، طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ رسیده است). بخشی از این امر، به دلیل انتقال مداوم فعالیت‌های اقتصادی جهان به کشورهای در حال توسعه صورت گرفته است.
 
پتانسیل قابل توجهی برای بهبود بازدهی انرژی در تمامی کشورهای جهان وجود دارد. سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد، پتانسیل ذخیره انرژی را در بخش ساخت و تولید، ۲۳ تا ۲۶% تخمین زده است: ۳۰ تا ۳۵% در کشورهای در حال توسعه و ۱۵ تا ۲۰% در کشورهای پیشرفته. مطالعات دیگر نیز حاکی از آن است که انرژی مصرفی نهایی جهان برای سرمایش و گرمایش ساختمان‌های جدید و قدیمی می‌تواند تا سال ۲۰۵۰، تا ۴۶% نسبت به سال ۲۰۰۵ کاهش یابد که این امر با بهره‌گیری کامل نمونه‌های موفق موجود و فناوری‌های با  بازدهی بالا امکان‌پذیر خواهد بود و همزمان سطح رفاه و آسایش مردم نیز افزایش می‌یابد.
 
سیاست‌هایی که به منظور توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های بازدهی انرژی بکار می‌رود، به طور مستقل طراحی می‌شوند. این دو حوزه ذی‌نفعان متفاوتی دارند و از طریق آژانس‌های دولتی متفاوتی نیز بر آن‌ها نظارت می‌شود. در گذشته، تنها تلاش‌های پراکنده‌ای برای ایجاد ارتباط میان طراحی و بکارگیری سیاست‌های انرژی تجدیدپذیر و بازدهی انرژی صورت گرفته است.
 
اما این موضوع به ویژه در سطح محلی، شروع به تغییر کرده است. شواهد بسیاری از بهبود هماهنگی سیاسی و ارتباط بهتر میان سیاست‌گذاران و ذی‌نفعان در سطح ملی در برخی از کشورها وجود دارد. به عنوان نمونه، آلمان به کمک برنامه تحول انرژی، در حال ایجاد تغییر در بخش انرژی خود است. این برنامه بر سرمایه‌گذاری قابل توجه و بلندمدت در حوزه زیرساخت‌های انرژی به همراه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و بازدهی انرژی در تمامی بخش‌های اقتصادی، تمرکز دارد.
 
به گزارش "برق نيوز" «استراتژی ملی انرژی» ایتالیا، برای کمک به رشد اقتصادی، بیشترین اولویت را بر طراحی و بکارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر و اقدامات بازدهی انرژی قرار داده، به طوری که هدفی فراتر از اهداف سال ۲۰۲۰ اتحادیه اروپا را دنبال می‌کند. انتظار می‌رود که پیاده‌سازی این استراتژی تا سال ۲۰۲۰، به ۲۳۲ میلیون دلار سرمایه‌گذاری نیاز داشته باشد. در مقابل این امر موجب حذف هزینه‌های مربوط به واردات انرژی که تقریباً معادل یک درصد تولید ناخالص داخلی ایتالیا در سال ۲۰۱۲ است، خواهد شد. در آمریکا، آژانس حفاظت از محیط زیست، در حال تشویق آژانس‌های ایالتی، قبیله‌ای و محلی برای توجه همزمان به سیاست‌ها و برنامه‌های انرژی تجدیدپذیر و بازدهی انرژی است.
 
امروزه آگاهی زیادی از تأثیر رفتار مصرف‌کننده بر سرعت بکارگیری گزینه‌های انرژی تجدیدپذیر و محصولات با بازدهی انرژی بالا، وجود دارد. در دهه‌های اخیر، استراتژی‌های رفتار مصرف‌کننده به برنامه‌های فناوری‌محور افزوده شده‌اند. اکنون این آگاهی وجود دارد که استراتژی‌های رفتار مصرف‌کننده امری جدایی‌ناپذیر از برنامه‌ریزی و اجرای موفقیت‌آمیز سیاست‌ها است و به همین دلیل بر عادت‌ها و شیوه‌های هوشمندانه‌تر زندگی تأکید بیشتری می‌شود.
 
روند دیگری که در حال وقوع است، گرایش به رویکردی استراتژیک و هماهنگ برای توسعه پایدار مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر و بازدهی انرژی، است. سازمان‌های بین‌المللی به طور فعالانه‌ای در حال همکاری با یکدیگر برای توسعه دستورکاری جهت آینده‌ای پایداری در کشورهای در حال توسعه هستند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۱، بانک جهانی و موسسه جهانی محیط زیست، پروژه‌ای را با عنوان «طرح‌ انرژی سبز برای یک شهر کم‌کربن» تأیید کردند.

 این پروژه با ترکیب فناوری‌های انرژی پاک و بازدهی انرژی به دنبال کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در منطقه چانگ‌نینگ شانگهای است. بانک توسعه اینتر امریکن، به همراه مرکز مشاوره سپرده‌گذاری ژاپن، در حال پیاده‌سازی یک پروژه آزمایشی در مکزیک هستند که برای خانوارهای کم‌درآمد، انرژی‌های تجدیدپذیر (به ویژه سلول‌های خورشیدی) و راهکارهای بازدهی انرژی را در کنار هم بکارگیرند. سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) نیز با همکاری نهادهای دیگر، برنامه‌ای را برای افزایش بازدهی انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در زنجیره ارزش مواد غذایی کشاورزی و همچنین بهبود دسترسی به انرژی در مناطق روستایی، آغاز کرده است.
 
بزرگترین و قابل توجه‌ترین اقدام در این زمینه توسط سازمان ملل و با عنوان «انرژی پایدار برای همه» انجام می‌شود که هدف آن فراهم کردن دسترسی همگانی به خدمات انرژی مدرن، بهبود نرخ بازدهی انرژی و توسعه بهره‌گیری از منابع انرژی تجدیدپذیر در سراسر جهان تا سال ۲۰۳۰ است. از دسامبر ۲۰۱۲، بیش از ۵۰ دولت در آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین و جزایر کوچک در حال توسعه به این برنامه سازمان ملل پیوسته‌ و طرح‌هایی در زمینه انرژی ایجاد کرده‌اند، این در حالی است که کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران نیز برای پرداخت بیش از ۵۰ میلیارد دلار با هدف دستیابی به «انرژی پایدار برای همه»، متعهد شده‌اند.